Een man krijgt een dosis toegediend van het Janssen-vaccin tegen COVID-19 in Ronda (Verenigde Staten), op 23 april 2021 ( AFP / JORGE GUERRERO)

Gepensioneerde chiropractor Kevin Stillwagon doet onjuiste beweringen over COVID-19

Een video waarin een gepensioneerde Amerikaanse chiropractor verschillende valse beweringen doet over COVID-19 en vaccins is in oktober 2021 honderden keren gedeeld op sociale media. In de video herhaalt Kevin Stillwagon eerder ontkrachtte mythen over COVID-19.

Verschillende Nederlandse Facebookberichten (hier,hier) bevatten een video van een toespraak over COVID-19, mondkapjes en vaccins door een man die zichzelf voorstelt als "Dr. Kevin Stillwagon". De berichten verschenen in oktober 2021 en zijn op het moment van schrijven meer dan 300 keer gedeeld.

De video is een opname van een bijeenkomst van de Orange County Florida Board of County Commissioners in Florida, Verenigde Staten, op 14 september 2021.

Verschillende lengtes van de video circuleren; een van ongeveer twee minuten met Nederlandse ondertiteling, terwijl de andere (volledige versie) van zijn toespraak bijna vier minuten duurt. De (korte) versie met Nederlandse ondertiteling verscheen ook op enkele websites, zoals hier met de kop: "Dr. Kevin Stillwagon: Prikje geeft geen enkele bescherming, geprikte zullen ziek worden!"

Stillwagon presenteert talloze onjuiste en misleidende beweringen: COVID-19 is niet gevaarlijk; mondkapjes zijn schadelijk; het vaccin biedt geen bescherming, leidt tot het ontstaan van varianten, is niet goedgekeurd door de Food and Drug Administration (FDA) en er zijn geen dierproeven uitgevoerd om de veiligheid te controleren.

Video's van zijn toespraak circuleren met ondertiteling en voice-overs in verschillende talen, zoals in het Frans, Duits en Spaans. De claims werden eerder behandeld door AFP Zuid-Afrika.

Image
Screenshot van een van de misleidende Facebookberichten, vastgelegd op 29 oktober 2021

Wie is Stillwagon?

Een Google-zoekopdracht voor "Dr. Kevin Stillwagon" levert weinig resultaten op, los van deze links die onthullen dat hij een gepensioneerd chiropractor en een voormalig gezagvoerder van een luchtvaartmaatschappij is.

Andere resultaten omvatten ook blogposts waarin zijn commentaar aan de commissarissen van Orange County werden gepubliceerd, waarbij sommige gebruikers beweren dat hij "het verhaal van masker- en vaccinmandaten heeft vernietigd".

Zijn beweringen zijn echter gebaseerd op hardnekkige misinformatie over COVID-19.

Om te beginnen herhaalt Stillwagon de stelling dat de angst voor COVID-19 overdreven is omdat de ziekte een overlevingspercentage van 99 procent heeft.

Dit is misleidend. Theo Vos, professor aan het Institute for Health Metrics and Evaluation aan de Universiteit van Washington, vertelde tegen AFP in mei 2020 dat het overlevingspercentage niet de beste maatstaf is voor de ernst van een ziekte.

"Een overlevingspercentage wordt gemeten met ziektegevallen in de noemer, niet de totale populatie. Als je dit bijvoorbeeld voor kanker zou doen, zou je ook een fantastisch ogende overlevingskans krijgen", zei Vos.

AFP verifieerde hier eerder de bewering dat vaccins de overlevingskans niet zouden beïnvloeden. Hoewel mensen van alle leeftijden kunnen worden besmet met COVID-19, zijn ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen vatbaarder voor het virus, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Het overlevingspercentage verschilt dus ook tussen verschillende bevolkingsgroepen.

Dit wordt ondersteund door gegevens van de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC).

En hoewel de meeste mensen binnen enkele weken herstellen, vermeldt Stillwagon de langetermijneffecten niet van COVID-19.

Mondkapjes leiden niet tot schadelijk zuurstoftekort

Stillwagon beweert dat mondkapjes de hoeveelheid zuurstof in het longweefsel verminderen en de kans op infectie van de bovenste luchtwegen vergroten.

AFP heeft eerder verschillende beweringen ontkracht over het dragen van mondkapjes en zuurstofgerelateerde problemen (hier, hier en hier), inclusief dat ze hypoxie of hypercapnie kunnen veroorzaken.

Hoewel langdurig gebruik van medische mondkapjes ongemakkelijk kan zijn, stelt de WHO dat het dragen van maskers niet leidt tot koolstofdioxidevergiftiging of zuurstoftekort.

"Zorg er tijdens het dragen van een medisch masker voor dat het goed past en dat het strak genoeg is om normaal te ademen. Gebruik een wegwerpmasker niet opnieuw en vervang het altijd zodra het vochtig wordt", aldus de WHO.

De CDC zegt op soortgelijke wijze: "CO2-moleculen zijn klein genoeg om gemakkelijk door maskermateriaal te gaan. Daarentegen zijn de ademhalingsdruppels die het virus dragen dat COVID-19 veroorzaakt, veel groter dan CO2, dus kunnen ze niet zo gemakkelijk door een goed ontworpen en goed gedragen masker komen."

Maskers zijn het meest effectief wanneer ze worden gebruikt in combinatie met andere preventieve maatregelen, waaronder fysieke afstand, het vermijden van drukte en nauw contact, goede ventilatie, het reinigen van handen en het bedekken van je mond als je niest en hoest.

Vaccins bieden wel bescherming

In zijn opmerkingen stelt Stillwagon ook dat coronavaccins niet beschermen tegen infectie en het vermogen van het immuunsysteem om virussen uit te schakelen verminderen.

AFP onderzocht eerder een soortgelijke claim. Deskundigen zijn echter duidelijk dat vaccinatie de kans op COVID-19-infectie juist niet verhoogt, zoals uitgelegd door de WHO.

"Alle COVID-19-vaccins die door de WHO zijn goedgekeurd voor gebruik in noodgevallen, zijn grondig getest en hebben bewezen een hoge mate van bescherming te bieden tegen ernstige ziekte en overlijden."

Alison Galvani, directeur van het Yale Center for Infectious Disease Modelling and Analysis, vertelde aan AFP in oktober 2021 dat "ongeacht de afnemende immuniteit, mensen die zijn gevaccineerd veel minder kans hebben om besmet te raken, in het ziekenhuis te worden opgenomen of te overlijden aan COVID-19".

Vaccins zijn "zeer effectief tegen ziekenhuis- en IC-opname", zelfs tegen de zeer besmettelijke deltavariant, aldus een bericht van het RIVM op 27 augustus 2021. Volgens het instituut is het risico op ziekenhuisopname voor volledig gevaccineerden 20 keer lager dan voor niet-gevaccineerden en de kans op IC-opname 33 keer lager.

Vaccins creëren juist geen nieuwe varianten

Stillwagon beweert verder dat er varianten van het virus ontstaan doordat mensen worden gevaccineerd.

Dr. Anna Durbin, professor aan de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health, weerlegde de bewering die aan kracht won bij de verspreiding van de deltavariant – momenteel verantwoordelijk voor 100% van de geobserveerde infecties in Nederland, volgens het coronadashboard.

"De deltavariant is niet ontstaan door vaccins. De deltavariant is ontstaan uit natuurlijke concurrentie met de alfavariant. De beste manier om varianten te voorkomen, is door zoveel mogelijk mensen te vaccineren", aldus Durbin.

AFP ontkrachtte eerder een soortgelijke claim in augustus 2021. Experts vertelden ons destijds dat coronavaccins de risico's van het virus eerder verminderen dan vergroten en geen mutaties kunnen veroorzaken.

Professor in Biologie aan de Pennsylvania State University, Andrew Read, vertelde tegen AFP dat de deltavariant "zich als een lopend vuurtje verspreidt" onder de niet-gevaccineerden.

"Het is onverantwoord voor mensen om hypothetische zorgen te verspreiden... als reden om nu geen levensreddende vaccins te gebruiken", voegde Read eraan toe.

Comirnaty volledig goedgekeurd door FDA

Stillwagon beweert ook dat vaccins nog steeds alleen zijn goedgekeurd voor gebruik in noodgevallen en dat geen van hen is goedgekeurd door de Amerikaanse FDA.

De FDA legt uit dat een Emergency Use Authorization (EUA) wordt gebruikt om "de beschikbaarheid en het gebruik van medische tegenmaatregelen, waaronder vaccins, te vergemakkelijken tijdens noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid, zoals de huidige COVID-19-pandemie".

De FDA heeft eerder drie vaccins goedgekeurd voor "noodgebruik" in de Verenigde Staten, die zijn gemaakt door Pfizer-BioNTech, Moderna en Janssen.

Echter, ontving Pfizer-BioNtech's vaccin (ook bekend als Comirnaty) volledige goedkeuring door de FDA voor personen van 16 jaar en ouder, in augustus 2021.

Op 29 oktober kondigde de FDA aan dat het noodgoedkeuring (EUA) had verstrekt voor het gebruik van Comirnaty bij personen van 5 tot 11 jaar. Dit is in aanvulling op eerdere noodgoedkeuring voor personen van 12 tot 15 jaar en als derde dosis bij bepaalde immuungecompromitteerde personen.

Dierproeven zijn wel uitgevoerd

Stillwagon beweert vervolgens dat er geen dierproeven zijn uitgevoerd voor coronavaccins om ervoor te zorgen dat ze veilig zijn voor mensen.

AFP ontkrachtte eerder de vergelijkbare bewering dat farmaceutische bedrijven dierproeven hadden "overgeslagen" tijdens het ontwikkelen van coronavaccins omdat de proefdieren bleven sterven.

De coronavaccins van Pfizer-BioNtech, Moderna en Janssen zijn allemaal getest op dieren, waarvan de resultaten in afzonderlijke verklaringen zijn vrijgegeven.

Alle drie de bedrijven meldden dat de vaccins een immuunrespons creëerden die dieren beschermde tegen een SARS-CoV-2-infectie.

"Als de veiligheid en werkzaamheid niet worden gegarandeerd in de preklinische onderzoeken, zou een studie niet doorgaan", zei Kirk Leech, uitvoerend directeur van de European Animal Research Association.

Zowel Leech als Akiko Iwasaki, immunobioloog aan de Yale University, bevestigde dat er tijdens de ontwikkeling van COVID-19-vaccins op dieren werd getest.

De urgentie van de pandemie leidde wel tot het gelijktijdig uitvoeren van enkele testen op mensen en dieren voor de Moderna- en Pfizer-vaccins, zeiden ze.

Image
Een AFP-afbeelding toont de verschillende ontwikkelingsstadia van COVID-19-vaccins

De video van Stillwagon past in een trend dit jaar van virale video's met personen die tijdens openbare bijeenkomsten de gelegenheid gebruiken om hun gedachten over COVID-19 te delen. Eerder ontkrachtte AFP verschillende valse beweringen met betrekking tot COVID-19 en vaccins in zulke presentaties van Sean Brooks en Daniel Stock.

Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?

Neem contact met ons op