Onderzoek door Fauci constateerde niet dat bacteriën door mondkapjes meeste sterfgevallen Spaanse griep veroorzaakten

“Oorzaak Spaanse Griep: de mondkapjes,” beweert één Facebook-post die meer dan 300 keer is gedeeld sinds 24 oktober 2020. Erin staat een screenshot van een andere Facebook-post die verwijst naar een paper uit 2008 over de Spaanse griep, waarvan de Amerikaanse immunoloog Dr Anthony Fauci co-auteur is. 

“Ze ontdekten dat de meeste slachtoffers van de Spaanse griep niet overleden aan de Spaanse griep. Ze overleden aan bacteriële longontsteking. En de bacteriële longontsteking werd veroorzaakt door… wacht even, wacht even… mondkapjes dragen,” aldus een omcirkelde paragraaf in het screenshot. Het screenshot werd ook hier en hier op Facebook gedeeld.

Image

Een screenshot van de Facebook-post gemaakt op 26 oktober 2020

Fauci, die directeur is van het Amerikaanse Nationaal Instituut voor Allergie en Infectieziekten (NIAID), was inderdaad co-auteur van een studie over dit onderwerp gepubliceerd in 2008. Het onderzoek verwijst echter nergens naar mondkapjes. Experts vertellen AFP dat bacteriële longontsteking een bekende complicatie is die kan optreden bij grieppatiënten. 

In de Verenigde Staten werd het verband tussen het onderzoek door Fauci en mondkapjes gelegd in een veelgedeelde tweet door Colleen Huber, die zich identificeert als natuurgeneeskundige arts. “Dr Fauci verzuimde het publiek te laten weten dat hij co-auteur was van een artikel waarin dit werd geconstateerd: sterfgevallen in de pandemie van 1918-1919 waren meestal het gevolg van bacteriële longontsteking. (Zie eindnoot 17 in onze paper.) Waarom gebeurde dat? #Maskers,” aldus de tweet. 

Huber is co-auteur van twee artikelen over mondkapjes, hier en hier, die niet peer-reviewed zijn. Ze werden gepubliceerd op primarydoctor.org, waar ook andere twijfelachtige artikelen over het nieuwe coronavirus werden gepubliceerd, waaronder “Is er een pandemie?” die later werd teruggetrokken door Huber. 

Het tweede door Huber genoemde artikel citeert één keer de studie waaraan Fauci meewerkte. Het is opgenomen als bron voor dit gedeeltelijke citaat op pagina 6: “Aangenomen wordt dat de meerderheid van de sterfgevallen tijdens de pandemie van 1918-1919 ‘waarschijnlijk een direct gevolg waren van secundaire bacteriële longontsteking veroorzaakt door veelvoorkomende bacteriën in de bovenste luchtwegen'.”

Dit is inderdaad de conclusie van de studie door Fauci en twee andere NIAID-onderzoekers, met de titel “Overheersende rol van bacteriële longontsteking als doodsoorzaak bij pandemische influenza: implicaties voor paraatheid voor pandemische influenza.” 

Het onderzoek concludeert dat, “de meerderheid van doden in de grieppandemie van 1918-1919 waarschijnlijk een direct gevolg waren van secundaire bacteriële longontsteking veroorzaakt door veelvoorkomende bacteriën in de bovenste luchtwegen.”

Er staat nergens dat het dragen van mondkapjes die secundaire ontstekingen veroorzaakte; mondkapjes worden niet eens genoemd in het artikel, bevestigt een simpele woordzoekopdracht. 

Huber schrijft echter, “het is ook bekend dat de pandemie van 1918-1919 de laatste keer was dat samenlevingen experimenteerden met het op grote schaal dragen van mondkapjes. Zoals nu worden gezonde mensen gedwongen maskers te dragen en sommigen denken dat er geen pandemie zou zijn geweest in 1918 zonder mondkapjes.” Hier wordt geen verwijzing gemaakt naar het Fauci-onderzoek. 

Benaderd door AFP met een vraag over Huber’s beweringen, meldt de NIAID in een verklaring: “het onderzoek uit 2008 maakt geen melding van mondkapjes en had niets met mondkapjes te maken.” 

De studie “analyseerde gegevens van fatale besmettingen uit 1918 en toonde aan dat de meeste gevallen verband hielden met secundaire bacteriële longontstekingen,” voegde NIAID toe. 

Spaanse griep

De grieppandemie uit 1918 was de meest ernstige pandemie in de recente geschiedenis. Ongeveer een derde van de wereldbevolking raakte besmet met het virus en en minstens 50 miljoen mensen overleden, volgens de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC. 

Hoewel het dragen van mondkapjes werd aangeraden, was het volgens dit artikel niet universeel verplicht.  

In 1918 was antibiotica nog niet uitgevonden. De beschikbaarheid van antibiotica in latere grieppandemieën tijdens de twintigste eeuw was waarschijnlijk een belangrijke verklaring voor het lagere aantal doden tijdens die uitbraken, merkt Dr. David Morens, een andere co-auteur van de studie uit 2008, op volgens dit persbericht van de National Institutes of Health (NIH). 

Het NIAID-onderzoek concludeerde dat preventie en andere maatregelen tegen secundaire bacteriële longontsteking, samen met vormen van voorraden antibiotica en bacteriële vaccins, hoge prioriteit moeten krijgen om beter voor te bereiden op toekomstige pandemieën.  

“Secundaire bacteriële longontstekingen worden al lang geassocieerd met ernstige influenza in studies bij mensen en dieren. Er zijn verschillende gepubliceerde verwijzingen hiernaar,” vertelde NIAID aan AFP. 

Wetenschappelijke artikelen door andere auteurs bevestigen dit, hier, hier en hier. Geen van deze studies noemt het regelmatig gebruiken van mondkapjes als een bijdragende factor of directe oorzaak van secundaire bacteriële longontsteking. Ze merken op dat luchtweginfecties een ernstig medisch probleem vormen bij virale uitbraken. 

Dr Taison Bell, arts in kritieke zorg en infectieziekten verbonden aan de Universiteit van Virginia, voegt toe dat “er geen gerenommeerde studie is die het gebruik van mondkapjes in verband brengt met een toename van een bacteriële longontsteking.” 

Hij merkt op dat goede hygiëne, handen wassen en sociale afstand allemaal aanbevolen worden door artsen in aanvulling op het gebruik van mondkapjes. 

“In elk griepseizoen verwachten we zelfs dat een bepaald deel van onze patiënten bacteriële longontsteking ontwikkelen. Het is een bekende complicatie waar je tijdens je studie geneeskunde over begint te leren,” zei hij in een telefonisch interview. 

Het dragen van maskers wordt aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en verschillende overheden om de verspreiding van Covid-19 in te perken. Op 30 september 2020 gaf de Nederlandse overheid een “dringend advies” tot het dragen van mondkapjes in de publieke binnenruimte. Minister-President Mark Rutte kondigde op 13 oktober 2020 aan dat het kabinet werkt aan een mondkapjesplicht. 

AFP Factcheck ontkrachtte al eerdere onjuiste en misleidende beweringen over mondkapjes, zoals hier, hier en hier.