Voormalige Ierse tv-presentatrice promoot onwaarheden over COVID-19 in online video

"Journaliste met 20 jaar ervaring geeft de media koekje van eigen deeg" luidt de titel van deze video met Nederlandse ondertiteling op het controversiële videoplatform Rumble, geüpload op 28 oktober. Het is ruim 37.000 keer bekeken en meer dan 1600 keer gedeeld op Facebook.

In de 8 minuten durende video praat een vrouw in de camera terwijl ze haar ongenoegen uitspreekt over de "mainstream media" die een reeks verontrustende dingen met betrekking tot COVID-19 en vaccins niet zouden vermelden. Deze reeks aan beweringen die zogenaamd "levens kosten", wordt echter gedomineerd door eerder ontkrachte claims en mythen.

Image

Screenshot van de misleidende video, vastgelegd op 8 november 2021

Wie is Aisling O'Loughlin?

Door middel van een omgekeerde zoekopdracht van een stilstaand beeld van de video, kon AFP de vrouw identificeren als Aisling O'Loughlin, een voormalige presentatrice van het (inmiddels geannuleerde) Ierse entertainment- en modeprogramma Xposé. Haar Instagramaccount werd in juni 2021 verwijderd wegens het verspreiden van "schadelijke misinformatie".

O'Loughlin zit nu op Telegram, waar ze een kanaal heeft met meer dan 5000 abonnees. Het is onduidelijk wanneer deze video precies is opgenomen, maar de eerste publicaties die AFP kon terugvinden zijn geüpload op 22 oktober 2021 op YouTube en Facebook.

Vaccins bevatten geen resten van geaborteerde foetussen

Volgens O'Loughlin gebeurt er "iets heel onaangenaams en gevaarlijks" met betrekking tot de ingrediënten in coronavaccins. Ze begint met de bewering dat de vaccins van Pfizer "geaborteerde foetale cellijnen" bevatten. Deze bewering is echter onjuist en is hier reeds ontkracht door AFP.

De COVID-19-vaccins bevatten geen resten van geaborteerde foetale cellen, hoewel gekweekte menselijke embryocellen al lang worden gebruikt bij de ontwikkeling van vaccins – zoals het rodehond-vaccin en BMR-vaccin – hier uitgelegd door het RIVM. Dergelijke cellijnen worden gekweekt in een laboratorium en zijn gebaseerd op twee geaborteerde foetussen die decennia geleden zijn verzameld (MRC-5 en HEK-293).

Omdat vaccins voor hun productie een zuiveringsproces doorlopen zit er "geen foetaal DNA in vaccins", legt het RIVM uit.

Hoewel dergelijke cellijnen werden gebruikt tijdens de ontwikkeling van het Janssen-vaccin en AstraZeneca-vaccin (ook bekend als 'Vaxzevria'), werden ze door Pfizer-BioNTech (Comirnaty) en Moderna (Spikevax) alleen gebruikt voor onderzoek naar de werkzaamheid van mRNA-vaccins, zoals hier en hier wordt uitgelegd.

Geen bewijs voor aanwezigheid van luciferase, grafeenoxide of parasieten in vaccins

O'Loughlin beweert ook zonder bewijs dat COVID-19-vaccins "luciferase" bevatten, een chemische stof die bioluminescentie kan creëren. Deze stof wordt niet vermeld in de ingrediënten van de vaccins tegen COVID-19 (Comirnaty, Spikevax, Vaxzevria, Janssen).

"Luciferase wordt in geen enkel vaccin gebruikt. Er is geen reden waarom dat zo zou zijn", vertelde dr. Angela Rasmussen, viroloog bij de Vaccine and Infectious Disease Organization aan de Universiteit van Saskatchewan in Canada, op 3 november aan AFP.

"Het is een onderzoeksinstrument dat ons kan helpen begrijpen hoe vaccins of therapieën werken" in laboratoriumomgevingen, maar "er is geen onmiddellijke medische toepassing voor luciferase als vaccin of therapeutisch middel", voegde ze eraan toe. Op Twitter reageerde Rasmussen ook op het gerucht:

O'Loughlin zegt ook dat "SM-102" aanwezig is in het Moderna-vaccin en vertelt haar kijkers om "het op te zoeken op de Moderna-website", suggererend dat het gevaarlijk is.

De lipide SM-102 is een van de ingrediënten van het Moderna-vaccin, maar het is niet giftig. Verkeerde informatie over dit ingrediënt is eerder online verspreid door publicaties waarin gezondheidswaarschuwingen werden gevonden over een ander mengsel van SM-102 dat werd verkocht door een biotechbedrijf. Die gezondheidswaarschuwingen waren te wijten aan het mengsel van de lipiden met chloroform – dat niet in het Moderna-vaccin zit – zoals AFP eerder vermeldde in deze factcheck.

Een van de hardnekkige mythen die door O'Loughlin worden herhaald, betreft de vermeende aanwezigheid van "grafeenoxide" in het COVID-19-vaccin. Dit gerucht is vooral te danken aan de Stew Peters Show, een beruchte online talkshow die een bron is van talloze ongegronde beweringen over COVID-19, die AFP hier en hier eerder heeft geverifieerd. Deskundigen hebben tegen AFP bevestigd dat grafeenoxide wordt onderzocht voor een mogelijke rol in vaccins, maar dat het geen onderdeel is van enig vaccin dat momenteel op de markt is.

De laatste schokkende en valse bewering van O'Loughlin betreft de vermeende aanwezigheid van "parasieten" in de coronavaccins, met name de "Hydra vulgaris" – een vrijwel onsterfelijk organisme. Dit gerucht verscheen ook op de Stew Peters Show toen een "dr. Carrie Madej" zei dat ze met een microscoop een niet-identificeerbaar parasiet in het Moderna-vaccin had gezien. Ze suggereerde later dat het wel eens de Hydra vulgaris zou kunnen zijn. Experts legden aan AFP uit dat haar "onderzoek" onwetenschappelijk was en dat haar afbeeldingen waarschijnlijk vervuilingen of normale afwijkingen van het microscoopglas vertonen.

Ivermectine en hydroxychloroquine worden niet beschouwd als veilige alternatieven voor vaccins

O'Loughlin presenteert ook "alternatieven" voor vaccins, en klaagt dat de medicijnen ivermectine en hydroxychloroquine worden genegeerd als behandelingen tegen COVID-19.

Maar geen van beide is een bewezen effectief middel tegen COVID-19.

Ivermectine is een geneesmiddel – voor zowel dieren als mensen – dat wordt gebruikt tegen parasieten zoals schurft. Hoewel een in vitro-onderzoek (in het laboratorium) uit juni 2020 enige werkzaamheid heeft aangetoond tegen SARS-CoV-2 (het virus dat COVID-19 veroorzaakt), is er geen sterk wetenschappelijk bewijs dat het kan worden gebruikt om COVID-19 te behandelen of te voorkomen, zoals AFP hier eerder uitlegde. Het is niet goedgekeurd voor de behandeling van COVID-19 in de EU of de Verenigde Staten.

Sommige politici en activisten in Nederland presenteren de stof ook onterecht als "heel veilig" en "zeer effectief" tegen COVID-19.

Image

Een gezondheidswerker toont een doos met een flesje ivermectine in Cali, Colombia, op 21 juli 2020. ( AFP / Luis ROBAYO)

Daarnaast is er geen bewijs dat hydroxychloroquine – op zichzelf of in combinatie met andere ingrediënten – COVID-19 geneest. De WHO raadt het gebruik van hydroxychloroquine of chloroquine ten zeerste af voor de behandeling van COVID-19, omdat uit onderzoeken bleek dat de stof "weinig tot geen effect" had.

Deze stof haalde vorig jaar de krantenkoppen toen publieke figuren, waaronder de voormalige Amerikaanse president Donald Trump en controversiële Franse arts Didier Raoult het medicijn onterecht aanprezen als een "remedie" tegen COVID-19.

In maart 2021 heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) aangekondigd dat het artsen zal gaan beboeten als ze ivermectine of hydroxychloroquine voorschrijven voor de behandeling van COVID-19. Beide stoffen komen in meer detail aan bod in deze Engelstalige factcheck van AFP.

Bijwerkingen worden gemonitord

O'Loughlin beweert ook dat artsen "weigeren toe te geven dat er een verband is tussen de prik en de bijwerkingen en overlijden". Maar de bijwerkingen van de coronavaccins worden in werkelijkheid zeer nauwlettend gevolgd door gezondheidsautoriteiten over de hele wereld. In Nederland worden bijwerkingen van geneesmiddelen gecontroleerd door Lareb en gerapporteerd aan het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen.

Tot dusver hebben de autoriteiten een verband gevonden tussen coronavaccins en een klein aantal ernstige maar zeldzame bijwerkingen. Het gaat bijvoorbeeld om zeldzame gevallen van myocarditis (een ontsteking van de hartspier) na de toediening van mRNA-vaccins tegen COVID-19. Dit is erkend door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

Bovendien, toen er bloedstolsels werden ontdekt in zeer zeldzame gevallen na toediening van het AstraZeneca-vaccin, reageerden landen snel om het gebruik ervan te beperken tot oudere mensen, aangezien de meeste gevallen "voorkwamen bij vrouwen jonger dan 60 jaar". In Nederland werd de prik al snel alleen beschikbaar voor 60-plussers.

Ondanks enkele (zeer zeldzame) bijwerkingen, zegt het EMA dat de voordelen van deze vaccins opwegen tegen de risico's.

De bewering van O'Loughlin dat de vaccins daadwerkelijk levens kosten, is in strijd met de onderzoeken die juist inschatten dat COVID-19-vaccins tienduizenden levens hebben gered. Deze studie in het medische tijdschrift Health Affairs schatte bijvoorbeeld in dat de eerste vijf maanden van de vaccinatiecampagne in de Verenigde Staten "140.000 doden hebben kunnen voorkomen". Een schatting door Public Health England suggereert dat tot 20 augustus 2021 in Engeland 105.900 sterfgevallen zijn voorkomen.

Andere hardnekkige mythen die door O'Loughlin worden gepresenteerd, zijn onder meer de vermeende "ontvolkingsagenda" van Bill Gates en de bewering dat COVID-19 "nooit geïsoleerd" is. AFP legde hier uit dat Gates heeft gezegd dat we de bevolkingsgroei moeten verminderen (niet de bevolking zelf) en we bespraken hier hoe hij de boeman van complottheoretici is geworden.

AFP heeft ook aangetoond dat SARS-CoV-2 begin januari werd geïsoleerd in China en volledig is gekarakteriseerd. Het volledige genoom is beschikbaar in databases, zoals in de GenBank door de National Library of Medicine van de Verenigde Staten.