Nee, dit krantenbericht is geen bewijs voor een stijging in miskramen van 483 procent door coronavaccinatie

“Een toename van 483% aan miskramen in Israël na vaccinatie”, luidt deze Facebookpost, gepubliceerd op 9 juni 2021. Het bericht bevat een foto van een krant met Hebreeuws schrift, een zwangere vrouw en een screenshot van de website “The Daily Expose”. Soortgelijke berichten circuleerden op Twitter, zoals hier en hier. De Nederlandse berichten hebben meer dan 150 interacties op sociale media.

Dezelfde bewering circuleerde in het Duits, waar het meer dan 186.000 keer werd bekeken op Telegram. AFP Duitsland ontkrachtte de bewering en toonde aan dat het krantenartikel eigenlijk een factcheck is van de valse bewering zelf.

Image

Screenshot van een van de misleidende Twitterberichten, vastgelegd op 14 juni 2021

Een bron die het tegenovergestelde beweert

AFP vertaalde de Hebreeuwse tekst in de foto met de hulp van collega’s in Jeruzalem. Er staat van boven naar beneden:

• De naam "Globes"
• Dit wordt gevolgd door de stelling: "483% toename miskramen na coronavirusvaccinaties binnen 7 weken (bron: Facebook-bericht, 1/4/2021)"
• En tegen de achtergrond van de Britse vlag staat: "een 483% toename van miskramen na coronavirus vaccinaties binnen 7 weken, Pfizer: een stijging van 550%".

Het is belangrijk om op te merken dat het Hebreeuwse woord voor "miskraam" wordt vertaald als "natuurlijke abortus". De term ‘abortus’ zou ook een mogelijke vertaling zijn.

De twee namen die boven de aantijgingen worden vermeld, leiden naar het Israëlische nieuwsplatform "Globes". Daar vond AFP het volledige artikel, dat niet gaat over cijfers uit Israël, maar het VK. Verder ondersteunt of bewijst het artikel de beweringen niet, maar weerlegt die ze juist.

Het artikel zegt: "De bewering van de berichten is misleidend. Hoewel er een toename was van het aantal abortussen onder gevaccineerde vrouwen in het VK, werd dit verwacht omdat er meer vrouwen werden gevaccineerd. Er is geen bewijs voor een causaal verband tussen vaccinatie en abortussen."

Oorsprong van de onjuiste bewering

De berichten die door "Globes" zijn onderzocht, hebben betrekking op een vermeende update van de Britse Britse Instantie voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (MHRA) dat het aantal miskramen in het land sinds 24 januari met 483 procent is gestegen na de vaccinatie. Er was zelfs een toename van 550 procent van het aantal miskramen na de BioNTech-Pfizer-vaccinatie. “Globes" trok ook een vergelijking met eerdere virale berichten over hetzelfde onderwerp zoals in het Frans, Duits en Italiaans, Hierin werd gesproken over een stijging van 366 procent.

Hoe de twee verschillende cijfers 366 en 483 procent tot stand gekomen? De Engelse versie van de claim komt van een blog genaamd "The Daily Expose". Er zijn twee verschillende teksten van deze blog met vergelijkbare inhoud maar verschillende cijfers over het onderwerp. Beide teksten verwijzen naar dezelfde bron: het zogenaamde Yellow Card-systeem van de MHRA. Dit rapportagesysteem publiceert wekelijkse rapporten en monitort mogelijke bijwerkingen van vaccins, vergelijkbaar met het VAERS-systeem dat wordt onderhouden door de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention.

• De eerste Daily Expose-tekst is van 21 maart, spreekt over 366 procent en citeert informatie van 7 maart van het gele kaartsysteem.
• De tweede Daily Expose-tekst is van 28 maart en bevat de datum 14 maart uit de database en het cijfer van 483 procent.
  
  

Beide claims omschrijven dus hetzelfde fenomeen en verwijzen naar dezelfde bron op verschillende datums. Ze kunnen dus ook geverifieerd worden.

AFP heeft de bewering al eerder onderzocht

AFP verifieerde in april 2021 beweringen over deze cijfers uit het VK. Ook andere factcheck-platforms keken ernaar (hier en hier).

De auteurs van deze eerste publicaties beweerden dat volgens gegevens van de Britse gezondheidsautoriteit MHRA, het aantal vrouwen dat ten minste één dosis van het vaccin kreeg en een miskraam kreeg met 366 procent toenam vanaf het begin van de vaccinatiecampagne van 9 december tot 7 maart. In de eerste fase van de vaccinatie (9 december t/m 24 januari) waren er zes miskramen gemeld. In fase 2 (24 januari t/m 7 maart) waren dat er 22.

AFP nam daarom op 1 april contact op met de MHRA. De autoriteit verklaarde: "Volgens onze schattingen is het aantal gevaccineerde vrouwen [van 18 tot 45 jaar] tussen 24 januari en 7 maart gestegen van 665.424 tot 2.146.866." In principe zijn er in deze periode dus ruim twee keer zoveel vrouwen van deze leeftijd gevaccineerd als in de periode tussen 9 december en 24 januari.

Bovendien kunnen vrouwen die in fase 1 zijn gevaccineerd ook een miskraam hebben gehad in fase 2 - wat alleen al de bewering dat "miskramen in zes weken met 366% zijn geëxplodeerd" onlogisch maakt.

Maar is er überhaupt een link? "Er is geen bewijs van een verhoogd risico op een miskraam door de COVID-vaccins", concludeerde het Britse gezondheidsagentschap, en zei dat "miskramen gemiddeld voorkomen bij één op de vier zwangerschappen in het VK", meestal "binnen de eerste 12 weken". De auteurs van de misleidende berichten leveren geen bewijs dat het aantal miskramen hoger is bij gevaccineerde vrouwen dan bij niet-gevaccineerde vrouwen.

Wat zeggen de autoriteiten over vaccinatie tijdens de zwangerschap?

Het Joint Committee on Vaccination and Immunisation (JCVI) in Engeland beveelde in mei aan dat zwangere vrouwen het COVID-19-vaccin aangeboden moet worden. Op het moment van publicatie voerde het JCVI aan dat ongeveer 90.000 zwangere vrouwen in de VS zijn gevaccineerd, voornamelijk met Pfizer en Moderna-vaccins, en dat er geen veiligheidsproblemen zijn vastgesteld.

De vaccins worden voortdurend beoordeeld door de Wereldgezondheidsorganisatie en regelgevende instanties in het VK, de VS, Canada en Europa. Pfizer en Moderna-vaccins zijn de voorkeursvaccins voor zwangere vrouwen van alle leeftijden. Mensen die al met vaccinatie zijn begonnen en die tijdens de zwangerschap een tweede dosis krijgen aangeboden, moeten een tweede dosis met hetzelfde vaccin krijgen, tenzij er na de eerste dosis ernstige bijwerkingen optreden.

De WHO wijst erop (hier, hier en hier) dat zwangere vrouwen "meer kans" hebben om een "ernstige vorm van COVID-19" te ontwikkelen als ze besmet zijn. Zwangere vrouwen zouden het vaccin dus kunnen krijgen als de voordelen van het vaccineren van een zwangere vrouw opwegen tegen de mogelijke risico's van vaccinatie.

"Om deze reden kunnen zwangere vrouwen die een hoog risico lopen op blootstelling aan SARS-CoV-2 (bijv. medisch personeel) of die comorbiditeiten hebben die hun risico op ernstige ziekte verhogen, in overleg met hun arts worden gevaccineerd", schrijft de WHO.

De Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) stellen op hun website dat vaccinatie "een persoonlijke keuze is voor zwangere vrouwen" die prioriteitengroepen zijn voor vaccinatie (zoals zorgverleners). Ze wijzen er ook op dat er beperkte gegevens zijn over de effecten van COVID-19-vaccins in het specifieke geval van zwangerschap, maar merken op dat er geen bewijs is dat hun bijwerkingen verschillen van andere.

Het Robert Koch Institut (RKI), het Duitse equivalent van het RIVM, vertelde op 10 mei aan AFP:

"Tot nu toe zijn er geen bevindingen uit gecontroleerde onderzoeken naar het gebruik van COVID-19-vaccins tijdens de zwangerschap. Alleen gebaseerd op de recent gepubliceerde observaties uit de Verenigde Staten, zal de STIKO (Duitse commissie die aanbevelingen doet over vaccinatie, red.) geen algemene vaccinatie aanbeveling doen voor zwangere vrouwen. Echter, de vrije beslissing van de zwangere vrouwen over het al dan niet te laten vaccineren moet meer ruimte gegeven worden in de bijgewerkte STIKO-aanbeveling. Zwangere vrouwen met onderliggende aandoeningen en een daaraan gekoppeld hoog risico op ernstige COVID-19-ziekte of met een verhoogd risico op blootstelling vanwege hun levensomstandigheden, kunnen vanaf het tweede trimester vaccinatie met een mRNA-vaccin worden aangeboden na een risico-batenanalyse en gedetailleerde medische informatie."

Beweringen over het veronderstelde risico op miskramen passen in een langere reeks verhalen die COVID-19-vaccins als iets schadelijks presenteren. Eerder ontkrachtte AFP voorspellingen over de gevolgen van mRNA-vaccins, dat ze magnetisme zouden veroorzaken of dat ze zouden leiden tot de dood en auto-immuunziekten.