EU 'document' bewijst niet dat chemtrails bestaan en worden gebruikt in Spanje

Eind oktober 2024 werd Spanje getroffen door verwoestende overstromingen die al snel werden bestempeld als de dodelijkste natuurramp in de recente geschiedenis van het land. Kort daarna werden verschillende socialemediaberichten gedeeld waarin werd beweerd dat vier medewerkers van het Spaanse Meteorologisch Agentschap (AEMET) hadden bekend dat het land werd besproeid met zogenaamde chemtrails dat het extreme weerfenomeen 'gota fría', dat de overstromingen veroorzaakte, verergerde. Om de bewering te staven verwezen de socialemediagebruikers naar een vraag van een Europees parlementslid over een rapport dat zou zijn ingediend in 2015. De Europese Commissie en AEMET ontkenden echter al eerder het bestaan van een dergelijk rapport en AFP kon er geen gegevens over terugvinden. Experts hebben het bestaan van chemtrails al meermaals ontkracht.

"Vier medewerkers van het Spaans Meteorologisch Agentschap hebben bekend dat Spanje landelijk wordt besproeid door vliegtuigen die looddioxide, zilverjodide en diatomiet door de atmosfeer verspreiden" schreef een socialemediagebruiker op X op 2 november 2024. De gebruiker haalde daarbij een parlementaire vraag aan van voormalig Spaans Europarlementslid Ramon Tremosa i Balcells en linkte naar de EU-website met de tekst in kwestie. In de post legde de gebruiker een verband tussen het vermeende sproeien van chemicaliën en het extreme weerfenomeen 'gota fría', dat dit jaar verwoestende overstromingen veroorzaakte in Spanje. 

Dezelfde beweringen werden ook verspreid op andere sociale mediaplatforms zoals Facebook, en in andere talen, bijvoorbeeld in het Spaans. 

Er is echter geen dergelijk rapport teruggevonden. Zowel AEMET als de Europese Commissie hebben in het verleden het bestaan van het rapport ontkend. Experts vertelden ook aan AFP dat er geen bewijs is dat chemtrails bestaan of dat ze het 'gota fría'-weerfenomeen, dat de recente overstromingen in Spanje heeft veroorzaakt, hebben beïnvloed.

Image

Screenshot van onjuiste post op Facebook. Genomen op 4/11/24.

De chemtrails-theorie houdt in dat condenssporen of 'contrails', de zichtbare sporen achter de vleugels van een vliegtuig, eigenlijk chemicaliën zijn die opzettelijk worden gesproeid en gebruikt worden voor geheime, sinistere doeleinden. Aanhangers van de theorie suggereren verschillende motieven voor het zogenaamde sproeien, zoals sterilisatie, vermindering van de levensverwachting, gedachtencontrole of weersmanipulatie. In werkelijkheid, zeggen experts, bestaan contrails uit ijs en motoruitlaatgassen.

Vraag van een Europees parlementslid

Als bewijs voor het gebruik van chemtrails in Spanje verwijzen socialemediagebruikers in hun posts naar een parlementaire vraag voor schriftelijk antwoord die in 2015 op de website van het Europees Parlement werd geplaatst. De formulering van de vraag, gesteld door voormalig Europarlementariër Ramon Tremosa, werd bijna exact overgenomen in de posts. 

In de tekst stelt de toenmalige Europarlementariër drie vragen aan de EU-Commissie over het vermeende rapport: "Kan de Commissie bevestigen dat zij een rapport heeft ontvangen van Spaanse meteorologen met het verzoek een standpunt in te nemen over deze zaak?", 'Wat is de mening van de Commissie over deze situatie?' en 'Denkt de Commissie dat er commerciële redenen zijn voor de acties van regeringen, in het bijzonder met betrekking tot de belangen van bedrijven in de voedingssector, energiebedrijven en de farmaceutische en medische industrie?'.

Parlementaire vragen zijn echter geen bewijs dat de EU het bestaan van chemtrails erkent en geven enkel de mening weer van het parlementslid in kwestie. Parlementaire vragen kunnen worden ingediend door elk gekozen lid van het Europees Parlement, zoals Tremosa heeft gedaan, dat een van de EU-instellingen wil aanspreken. Ze zijn een directe vorm van parlementair toezicht op de andere Europese instellingen.

Als we het schriftelijke antwoord van de Commissie op de vraag van Tremosa analyseren, zien we dat Karmenu Vella, voormalig commissaris voor Milieu, Maritieme Zaken en Visserij, ontkende dat de EU een dergelijk rapport had ontvangen en verklaarde dat er geen bewijs was gevonden om dergelijke beweringen te staven.

"De Commissie heeft geen rapport ontvangen van Spaanse meteorologen die haar vroegen een standpunt in te nemen over deze kwestie.

De Commissie heeft de zaak samen met de Spaanse autoriteiten onderzocht en heeft geen bewijs gevonden voor de beschuldigingen over een militair geoengineeringprogramma om het klimaat in Spanje te veranderen.

De Commissie verwijst het geachte parlementslid voorts naar haar antwoord op schriftelijke vraag E-000922/2014, waarin de Commissie benadrukt dat zij geoengineering niet geschikt acht voor het verhelpen van milieuproblemen, aangezien milieuschade bij voorrang bij de bron moet worden aangepakt."

AFP factcheckte in 2021 al een soortgelijke bewering, waarbij de vraag werd gekoppeld aan de COVID-pandemie. 

Rapport nergens terug te vinden

Toen AFP in 2021 vroeg naar de vermeende bekentenis van AEMET-medewerkers, legde Juan Esteban Palenzuela, die toen woordvoerder was van het agentschap, uit dat "deze informatie al een paar jaar geleden opdook en steeds terugkeert, vooral in perioden van droogte".

Een zoekactie op sociale media toonde aan dat al in 2014 Facebookberichten in het Spaans beweerden dat "werknemers van het meteorologisch instituut in een rapport aan de Europese Unie bekenden dat heel Spanje wordt besproeid met looddioxide".

Volgens de Spaanse berichten was het radiostation Cadena Ser dat met het nieuws naar buiten kwam. De berichten beweerden dat het radiostation had bericht dat het doel van het project zou zijn "om regen te verwijderen en temperaturen te verhogen om een zomerweeromgeving voor toerisme te creëren". Dit is dezelfde bewering die werd gedaan in de berichten uit 2024 in het Nederlands en die werd gesteld in de parlementaire vraag van de Spaanse Europarlementariër in 2015. Bij het zoeken met trefwoorden door AFP op de website van het radiostation is er geen spoor van het nieuws terug te vinden.

Palenzuela legde ook uit dat ze "het programma niet konden vinden en dat het enige wat gepubliceerd werd, afkomstig was van informatieforums van groepen die het bestaan van de chemtrails-theorie verdedigen". "Zelfs een collega stuurde ons een e-mail door van een journalist van Cadena Ser die zei dat het interview niet bestond," legde hij verder uit.

"Niemand heeft het interview gehoord en niemand weet wie deze mensen zijn, omdat ze niet bestaan," zei de woordvoerder van AEMET.

Image

Een inwoner loopt door de straten van Paiporta, in de regio Valencia, Oost-Spanje, op 4 november 2024, in de nasleep van verwoestende dodelijke overstromingen. (AFP / JOSE JORDAN)

Gota fría

Het fenomeen dat Spanje trof staat bekend als Depresión Aislada en Niveles Altos (DANA) of vertaald 'geïsoleerde depressie op hogere niveaus '. Het is een weersverschijnsel dat kenmerkend is voor het Middellandse Zeegebied. In het Spaans wordt het ook wel 'gota fría' of de 'koude druppel' genoemd, zoals ook in de socialemediaberichten gebruikt wordt.

Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) komt het vaak voor tijdens het herfstseizoen, omdat de "overgebleven warme oppervlaktewarmte van de zomer plots de koude lucht vanuit de poolgebieden boven zich ontmoet". Dit leidt tot wat meteorologen 'een cut-off systeem' noemen met lagedrukwaarden die enkele dagen aanhouden en over de betreffende regio roteren.

Image

Grafiek die de stappen toont in de vorming van een “koude druppel” of “gota fría”, ook bekend als een geïsoleerde depressie op hogere niveaus (DANA). (AFP / Jean-Michel CORNU, Pauline PAILLASSA)

Het weerfenomeen heeft normaal gesproken geen dodelijke gevolgen, maar op 29 oktober ontketende een uitzonderlijk krachtige mediterrane storm zware regenval en modderstromen waardoor mensen werden weggevaagd en huizen werden vernield. Hierbij werd het oosten van Valencia het zwaarst getroffen. Het alarmbericht dat bedoeld was om de inwoners te waarschuwen werd erg laat verstuurd en de overstromingen verrasten veel mensen. Daardoor konden ze zichzelf niet tijdig in veiligheid brengen. Dat maakte het een van de dodelijkste stormen van Spanje. Het dodental ligt momenteel al boven de 200 en zal naar verwachting nog stijgen door het grote aantal mensen dat als vermist werd opgegeven.

In het verleden hebben zich in het land al andere dodelijke episodes van gota fría voorgedaan. In de jaren tachtig vonden in Spanje verschillende verwoestende overstromingen plaats die werden veroorzaakt door het weerfenomeen.

Geen bewijs dat chemtrails bestaan

AFP ontkrachtte eerder al samenzweringstheorieën over chemtrails, bijvoorbeeld hier, hier en hier.

In september 2024 contacteerden de Griekse factcheckers van AFP Edward Parson, hoogleraar milieurecht aan de Universiteit van Californië-Los Angeles (UCLA). Hij legde uit dat "de chemtrailscomplotdenkers verhalen verzinnen wanneer ze geloven dat er al op grote schaal chemicaliën in de atmosfeer worden gespoten, en dat het bewijs daarvoor de witte wolkenstrepen achter vliegtuigen zijn". 

Hij voegde toe dat "dit niet gebeurt. De witte sporen achter vliegtuigen zijn water of ijs, een onderdeel van de uitlaatgassen van de motoren, met kleine hoeveelheden vervuilende stoffen erin zoals in alle uitlaatgassen van voertuigen". 

Verschillende instanties, zoals de Royal Aeronautical Society of Great Britain, het US Environmental Protection Agency en het Zweeds Meteorologisch Instituut, legden eerder al uitgebreid uit dat er geen bewijs is voor het bestaan van chemtrails.

Het Spaanse meteorologische agentschap AEMET stelde ook een toelichtend document op over contrails.

Overstromingen waarschijnlijker door klimaatverandering

De verwoestende regenval die dodelijke overstromingen veroorzaakte in Spanje was 12 procent zwaarder en twee keer zo waarschijnlijk in vergelijking met de wereld vóór de opwarming van de aarde, volgens de World Weather Attribution groep (WWA). WWA legde niet direct een verband tussen de uitzonderlijke regenval en klimaatverandering, maar zei wel dat dit "hoogstwaarschijnlijk" de oorzaak was.

Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change zijn extreme weersomstandigheden die overstromingen en droogtes met grote gevolgen veroorzaken waarschijnlijker en ernstiger geworden door de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. 

Experts vertelden AFP dat de dodelijkste overstromingen in Spanje in een generatie tijd werden veroorzaakt door krachtige stormen die werden aangewakkerd door een opwarmende planeet, slechte stadsplanning en onvoorzichtigheid.