Sociale mediagebruikers beweren ten onrechte dat mpox gordelroos is, veroorzaakt door coronavaccins

"Arts verklaart: 'Apenpokken' zijn in werkelijkheid gordelroos, een bijwerking van de Covid-vaccins!!", valt te lezen in dit bericht van 18 augustus, waarin een artikel met dezelfde titel wordt gedeeld. 

Het artikel bevat een video met de Duitse arts en voormalig politicus Wolfgang Wodarg die bekend staat om zijn anti-vaccinatie standpunten. Volgens de Engelse vertaling die in het fragment wordt geciteerd, zegt hij dat artsen elke blaar met hevige pijn toeschrijven aan mpox, terwijl het in feite een typisch symptoom is van gordelroos. 

Soortgelijke berichten werden ook gedeeld door andere gebruikers op Facebook en X. 

Het interview ging viraal in verschillende talen, waaronder Grieks, Spaans, Frans en Portugees, nadat de WHO op 14 augustus 2024 de aandoening had uitgeroepen tot een internationale noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid, het hoogste alarmniveau. Dit kwam na een toename van het aantal gevallen in Afrika (hier gearchiveerd).

Deskundigen bevestigden echter aan AFP dat herpes zoster, bekend als gordelroos, en mpox door verschillende virussen worden veroorzaakt. De mogelijkheid om mpox te krijgen als bijwerking van Covid-19 vaccins is "onmogelijk" volgens experts. 

Image

Screenshot van een incorrecte post. Genomen op 28/8/2024.

Mpox, vroeger ook wel apenpokken genoemd, is een zoönotische virusziekte die in 1958 werd ontdekt in apenkolonies, meer dan 60 jaar voordat vaccins tegen Covid-19 beschikbaar werden. 

De terminologie "apenpokken" wordt niet meer gebruikt omdat het aanleiding gaf tot racistische en homofobe stigmatisering. 

De ziekte werd voor het eerst ontdekt bij mensen in 1970 in wat nu de Democratische Republiek Congo is, en werd beschouwd als een endemische ziekte in sommige Afrikaanse landen. 

De ziekte wordt gekenmerkt door grote steenpuistachtige huidletsels, hoge koorts en spierpijn. 

Een video uit 2022

Een omgekeerde zoekopdracht in Google met foto's van de video uit de gedeelde berichten, toonde aan dat de video afkomstig was uit een 45-minuten durend interview (hier gearchiveerd) met Wolfgang Wodarg, uitgezonden op 28 juni 2022 door AUF1, een extreemrechtse Oostenrijkse zender. Volgens de beschrijving van het programma bespreekt Wodarg hoe mpox gelinkt zouden kunnen zijn met bijwerkingen van het Covid-19 vaccin.

Een AFP-journalist in Berlijn bekeek de Duitstalige beweringen in de video en gaf aan dat Wodarg in de video zegt dat de symptomen die beschreven worden voor mpox dezelfde zijn als die van gordelroos. Volgens hem probeert de farmaceutische industrie alleen om mensen bang te maken en worden de bijwerkingen van Covid-19 gebruikt om nieuwe handel uit te vinden.

Wodarg lijkt echter niet rechtstreeks te zeggen - zoals in de berichten op sociale media staat - dat mpox en gordelroos dezelfde ziekte zijn. 

Op zijn website vermeldt AUF1 dat het verslag uitbrengt over onderwerpen als "verplichte vaccinatie", "transhumanisme", "genderterreur", "klimaathysterie" en andere samenzweringstheorieën zoals de "Great Reset". De zender staat ook bekend om het promoten van samenzweringstheorieën en desinformatie. 

Wodarg zegt ook ten onrechte dat mpox-testen vals-positieve resultaten kunnen geven bij mensen met gordelroos. Hij geeft echter geen bewijs in de video om zijn beweringen te staven.  

Image

Infofiche over mpox. (AFP / Maud ZABA, Olivia BUGAULT)

Verschillende virussen

Yuen Kwok-Yung, een specialist in infectieziekten en microbioloog aan de Li Ka Shing Faculteit Geneeskunde van de Universiteit van Hongkong, vertelde AFP dat de bewering over mpox die online circuleerde onjuist was. 

Hij legde uit dat een "PCR-test voor mpox zeer specifiek is en geen vals-positieve uitslagen zou moeten geven als hij correct wordt uitgevoerd".

Volgens de WHO-website "kan het moeilijk zijn om mpox te identificeren omdat andere infecties en aandoeningen erop kunnen lijken", zoals herpes (hier gearchiveerd). 

Hoewel sommige symptomen op elkaar lijken, worden mpox en gordelroos niet veroorzaakt door hetzelfde virus, zei Isaac Bogoch, professor aan de Temerty Faculteit Geneeskunde van de Universiteit van Toronto, toen hem in mei 2022 werd gevraagd naar soortgelijke beweringen die toen de ronde deden. 

Gordelroos wordt veroorzaakt door het varicella-zostervirus, een van de negen bekende herpesvirussen en hetzelfde virus dat waterpokken overbrengt. Mpox is het resultaat van een orthopoxvirus van de poxviridae-familie, dezelfde familie als het virus dat bij mensen pokken veroorzaakt.

De virussen behoren tot verschillende families en zijn daarom morfologisch niet met elkaar te verwarren, vertelde Giliane Trindade, onderzoeker aan de afdeling Microbiologie van het instituut van de Federale Universiteit van Minas Gerais in Brazilië, in juni 2022 aan AFP. 

"Als je ze onder een hoge-resolutie microscoop zou bekijken, hebben ze virale deeltjes, en hebben ze absoluut verschillende vormen. Het is onmogelijk om ze door elkaar te halen. En genetisch zijn ze ook heel verschillend," legde Trindade uit.

Adriana Morales, een arts infectieziekten en lid van de Peruaanse Vereniging voor Infectieziekten en Tropische Ziekten, vertelde AFP dat "het mpox-virus koorts, en papuleuze laesies op het gezicht, handpalmen, voetzolen en genitaliën veroorzaakt. Er kunnen ook pustels en korsten ontstaan, evenals lymfekliergroei".

Deze symptomen verschillen van die van het varicella-zostervirus (gordelroos), dat zich manifesteert door "kleinere papule-achtige laesies, blaren, die een dermatoom volgen, d.w.z. ze hebben een lineaire verdeling die op de borst kan zitten, in het gezicht, en die ook intense pijn veroorzaken in dat gebied, wat heel kenmerkend is". 

Mpox een bijwerking van het coronavaccin?

Kwok-Yung legde op 21 augustus 2024 via een e-mail aan AFP uit dat "vaccinatie tegen Covid-19 niet de oorzaak is van of leidt tot mpox. Deze wordt vaak opgelopen door intiem contact met patiënten die lijden aan mpox".

David Heymann, hoogleraar epidemiologie van infectieziekten aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine, vertelde AFP in juni 2022 dat "er geen reden is om te zeggen dat de uitbraak van mpox vaccin-gerelateerd is". 

Infectioloog Román Zucchi van het Sanatorio Sagrado Corazón in Buenos Aires vertelde in juni 2022 ook aan AFP dat er "geen enkel biologisch argument is" voor de bewering dat mpox een gevolg is van de coronavaccins. "Het is noch waarschijnlijk, noch mogelijk. Het is onmogelijk", benadrukte hij.

De expert legde uit dat de huidige coronavaccins niet de capaciteit hebben om virussen te "genereren", laat staan een type virus dat niet dezelfde aard heeft als SARS-CoV-2, dat behoort tot de familie coronaviridae.

Er werden eerder wel al gevallen gemeld van herpes zoster of gordelroos na vaccinatie met Covid-19 of een coronabesmetting, maar deze waren grotendeels gericht op de reactivatie van het virus van een eerdere besmetting als gevolg van een verzwakt immuunsysteem. Volgens het Nederlandse Centrum voor Geneesmiddelenbewaking Lareb "is het niet duidelijk of de vaccins de aandoening veroorzaakt hebben" (hier gearchiveerd). 

AFP Fact Check heeft eerder de valse beweringen gefactcheckt over mpox als bijwerking van covid-19 vaccins. Lees ze hier en hier.