'Positief' resultaat corona op kraanwater met antigeentest maakt test niet onbetrouwbaar

“Zelfs kraanwater is positief”, staat in deze Facebookpost met een video, gepubliceerd op 18 april 2021 en sindsdien ruim 1.600 keer gedeeld.

De video toont een persoon die een nieuwe antigeentest opent, deze onder de kraan houdt en een paar waterdruppels in het monstergebied laat vallen. De test laat dan twee lijnen zien, wat zou betekenen dat het positief is voor COVID-19.

Soortgelijke beweringen - dat coronatesten onbetrouwbaar zijn vanwege hun ‘positieve resultaat’ op kraanwater - verschenen hier en hier op Facebook. De video werd ook gedeeld op Twitter. Zo ontving dit Nederlandse bericht, waarin kritiek werd geuit op de kosten van antigeentesten en de uitslag op kraanwater, 422 likes sinds 17 april 2021.

Precies dezelfde video werd ook gedeeld door Servische, Duitse en Hongaarse Facebookgebruikers. De video is geverifieerd door AFP Belgrado en AFP Roemenië, die concludeerden dat de video misleidend is. Testen voor COVID-19 zijn ontworpen om alleen te worden gebruikt met menselijke monsters, niet met voedsel of vloeistof - en de test in de video wordt niet correct gebruikt.

Image

Screenshot van de Facebookvideo, vastgelegd op 6 mei 2021

De test die in de video wordt getoond, is een Panbio Covid-19 snelle antigeentest van de Amerikaanse fabrikant Abbott. In tegenstelling tot een PCR-test detecteert een antigeentest niet direct de genetische samenstelling van het virus, maar controleert het of bepaalde eiwitten van het virus aanwezig zijn.

AFP Duitsland heeft eerder contact opgenomen met Abbot bij het ontkrachten van de bewering dat bier positief testte op dezelfde antigeentest. Woordvoerster Astrid Tinnemans vertelde op 19 maart 2021: "De Panbio COVID-19 Ag-sneltest is alleen goedgekeurd voor gebruik met monsters die zijn verkregen met een neus- of nasofaryngeaal uitstrijkje uit de neusgaten van een persoon." In de instructies van de test staat ook dat het "een in vitro diagnostische sneltest is voor de kwalitatieve detectie van SARS-CoV-2-antigeen (Ag) in menselijke neusuitstrijkjes", "uitsluitend voor professioneel gebruik". De juiste procedure wordt weergeven in de onderstaande video.

"Niemand (onder de laboranten) zou het idee krijgen om het met water te proberen", vertelde Mirjana Kovacevic, hoofd van de afdeling Microbiologie van het Servische Beo-lab aan AFP Belgrado op 20 april 2021. “Ik zie het nut niet in om dit te doen. Testen moeten worden gedaan met een nasofaryngeaal uitstrijkje van een persoon en zijn niet bedoeld om op deze manier te worden uitgevoerd. Deze testen hebben een duidelijke instructie over hoe ze moeten worden uitgevoerd en een geldige test wordt uitsluitend gedaan in overeenstemming met de instructie”, zei ze in een telefonisch interview.

Om een ​​snelle test tot een zinvol resultaat te laten geven, moeten specifieke stappen worden gevolgd, die Abbott uitlegt in een korte instructie (te zien in de afbeelding hieronder). Het verzamelde monster moet bijvoorbeeld in een bufferoplossing worden rondgedraaid voordat het in de testkit wordt gedruppeld. De bufferoplossing zorgt ervoor dat de testvloeistof de juiste pH-waarde heeft. Het "buffert" - oftewel neutraliseert - kleine hoeveelheden zuur, die in een slijmmonster voorkomen. De Facebookvideo slaat deze stap volledig over; de maker voegde het water rechtstreeks toe aan de testkit.

“Alle IVD-kits moeten worden gebruikt volgens de instructies van de fabrikant en moeten worden geanalyseerd voor het type monster waarvoor ze zijn ontworpen. De lateral flow assay test is gebaseerd op de concentratie van gouddeeltjes in het gebied van de teststrip (T) en controlestrip (C) als gevolg van de specifieke interactie van de opgevangen biomoleculen (eiwitten) met de detectie. De lage pH-waarde van het monster leidt tot de concentratie van gouddeeltjes, de afscheiding van de opgevangen biomoleculen, hun mogelijke vervorming en de niet-specifieke interactie van de aggregaten met de detectiemoleculen in gebieden T en C”, vertelde Ion Popescu, onderzoeker aan het Instituut van Biochemie aan de Roemeense Academie op 27 april 2021 tegen AFP.

"Het gaat dus om het detectiesysteem (van de test) dat wanneer de pH-waarde te laag daalt het een niet-specifieke reactie geeft, en het niet goed werkt omdat de stappen niet waren gevolgd. De test is niet gemaakt om COVID te zoeken in Coca-Cola of kraanwater. Het monster moet een bepaalde pH-waarde hebben wanneer het aan de test wordt toegevoegd. Als om de een of andere reden de pH-waarde niet geschikt is, kan dit niet-specifieke resultaten opleveren” voegde Popescu toe.

Daarom moet bij het bereiden van het monster de bufferoplossing uit de kit worden gebruikt in overeenstemming met de instructies van de fabrikant. Popescu benadrukte: “Als de pH-waarde van het kraanwater onder een bepaalde waarde daalt (bijvoorbeeld 5,5) en niet wordt gecorrigeerd met de oplossing in de kit, kunnen vals-positieve resultaten het gevolg zijn”.

Claudia Denkinger, expert op het gebied van infectieziekten en hoofd van de afdeling klinische tropische geneeskunde van het Centrum voor Infectieziekten van het Universitair Ziekenhuis van Heidelberg, vertelde AFP op 19 maart 2021 over een soortgelijke video waarin bier werd getest: “Het positieve resultaat is te verwachten. Vloeistoffen met zuur, zoals cola en wijn, breken de eiwitten op de teststrip af en kunnen tot een vals-positief resultaat leiden.”.

Het water wordt als zuur beschouwd als het een pH-waarde heeft lager dan 7. "Afhankelijk van waar je vandaan komt en hoe het wordt behandeld, kan kraanwater een pH-waarde van 6 of 7 hebben. Het leidingwater uit ons laboratorium heeft een pH-waarde. van 6,5 bijvoorbeeld ”, zei Popescu. De locatie van de Facebookgebruiker die de video heeft gemaakt, is onzeker, aangezien dezelfde video in meerdere landen werd gedeeld. “Deze testen zijn sowieso niet voor persoonlijk gebruik, maar voor professioneel gebruik”, concludeerde hij.

Bovendien, zoals factcheckers van de Griekse website Ellinika Hoaxes in hun bericht ontkrachten, moet het resultaat na 15 minuten worden gelezen volgens de instructies van Abbott, wat de video niet aanhoudt omdat deze maar 2:51 minuten duurt.

Image

Abbott's instructie voor correct gebruik van de antigeentest en interpretatie van resultaten, vastgelegd op 6 mei 2021

In het eerdere geval, waarbij Coca-Cola ‘getest’ werd had de fabrikant Dialab in een Facebookbericht de oproep geplaatst dat het niet gebruiken van een bufferoplossing de test vernietigt.

"Alles dat eiwitten denatureert, vervalst de test omdat de test is gebaseerd op antilichamen die het viruseiwit herkennen", vertelde Anette Beck-Sickinger, hoogleraar Biochemie aan de Universiteit van Leipzig, aan AFP op 19 maart 2021. "De test met alle voedingsmiddelen is meer dan onzinnig."

Ook al gaf de test de C- en de T-lijnen aan, wat een positief resultaat zou betekenen, kan volgens de instructies het resultaat niet serieus worden genomen.

Bert Niesters, hoogleraar medische microbiologie en hoofd van de sectie klinische virologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen zei op 14 december 2020 tegen AFP Factcheck over verkeerd gebruikte coronatesten: We hebben gezien dat sommige vloeistoffen ... een positief signaal kunnen geven”. Op basis daarvan concluderen dat de test waardeloos is is volgens de hoogleraar echter “niet logisch”, “want je gebruikt de test dan buiten de toegestane regels.”

Testen voor COVID-19 zijn vaak het doelwit van desinformatie sinds het begin van de coronapandemie. AFP heeft eerder ‘positieve’ testen ontkracht zoals met Coca-Cola en appelmoes. Fabrikant MEDsan testte alcoholische ontsmettingsmiddelen, aardbeienjam, glasreiniger, appels en appelsap voor AFP Duitsland. Het resultaat was positief voor het ontsmettingsmiddel en zwak positief voor de aardbeienjam. Maar ook deze resultaten betekenen niet dat antigeentesten onbetrouwbaar zijn, aangezien de kits niet zijn ontworpen om ontsmettingsmiddelen en voedsel te testen.