Normaal gebruik van een mondkapje voor langere tijd veroorzaakt geen pleuritis of andere longaandoeningen

  • Dit artikel is meer dan een jaar oud.
  • Gepubliceerd op 18 juni 2020 om 16:05
  • Laatst bijgewerkt op 2 september 2020 om 16:33
  • Leestijd: 4 min
  • Door: Loes WITSCHGE, AFP Nederland
Een bewering dat een vrouw de longziekte pleuritis opliep na het langdurig dragen van een mondkapje werd meer dan 3.000 keer gedeeld op Facebook. Volgens de post liep de anonieme vrouw de aandoening op door een gebrek aan zuurstof en door het “constant inademen van koolstofdioxide en de eigen bacteriën”. Longartsen vertellen AFP Factcheck dat een mondkapje bij normaal gebruik geen zuurstofgebrek of overmatig inademen van koolstofdioxide veroorzaken; dit en het inademen van de eigen bacteriën veroorzaakt daarnaast geen pleuritis, zeiden ze.

De bewering werd op 11 juni 2020 gemaakt in deze Facebook-post, die bijna 900 keer gedeeld werd. Het bericht werd ook herhaald in andere posts, zoals hier en hier. In totaal werd de post meer dan 3.000 keer gedeeld. 

In het bericht beweert de auteur dat een vrouw pleuritis, een ontsteking van het longvlies of borstvlies, opliep nadat ze acht uur per dag, zes dagen per week een mondkapje moest dragen. “In het ziekenhuis hebben ze ontdekt dat ze een ernstige longziekte (pleuritis) heeft door het zuurstofgebrek en het constant inademen van koolstofdioxide en de eigen bacteriën!” aldus de post. In het bericht wordt ook beweerd dat “onze ‘leiders’” geen mondkapjes dragen “omdat ze niet ziek willen worden!”

Image
Screenshot van de Facebook-post, gemaakt op 17 juni 2020

Een soortgelijke claim over een werknemer in een supermarkt die naar verluidt pleuritis opliep door “het inademen van haar eigen bacteriën” en “koolstofdioxide” werd gemaakt in deze Engelstalige Facebook-post, die meer dan 162.000 keer werd gedeeld. 

Veel landen bevelen mondkapjes aan of verplichten ze om de verspreiding van Covid-19 in te perken. Sinds 1 juni 2020 is het in Nederland verplicht een mondkapje te dragen in het openbaar vervoer. 

‘Geen enkele aanwijzing’ gezondheidsrisico’s

Meerdere longartsen die door AFP Factcheck werden benaderd verwierpen de bewering dat het langdurig dragen van een mondkapje pleuritis kan veroorzaken. Ze zeiden ook dat een mondkapje bij normaal gebruik geen zuurstoftekort of overmatige inademing van koolstofdioxide veroorzaakt. 

Leon van den Toorn, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose en longarts in het Erasmus MC, noemt de bewering “flauwekul”. 

Hij legt uit dat mensen hun eigen bacteriën inademen, ongeacht of ze een mondkapje dragen of niet. “Die zitten in je mond namelijk,” aldus van den Toorn. 

Hij weerlegt ook de stelling dat een mondkapje een zuurstoftekort of teveel aan koolstofdioxide kan veroorzaken. “Het in- en uitademen van lucht gaat vrijwel op dezelfde manier als altijd. Dat gaat er natuurlijk langs en door het kapje heen, dus er is geen enkele sprake van dat er zo een tekort kan ontstaan,” zegt hij. 

Mensen die hyperventileren wordt vaak verteld hun handen voor hun mond te houden en erin te ademen om meer van de eigen koolstofdioxide in te ademen, maar dit betekent niet dat een mondkapje zal leiden tot het overmatig inademen van koolstofdioxide, legt van den Toorn uit: “Nogmaals, zo’n kapje sluit natuurlijk totaal niet af, dus ook dat speelt helemaal niet.” 

Daarnaast veroorzaken zuurstofgebrek of een teveel aan koolstofdioxide geen pleuritis, een aandoening die van den Toorn een “zeer zeldzame diagnose” noemt. “We kennen het alleen maar bij hele zeldzame oorzaken, zoals tuberculose en bepaalde virussen.” Als iemand de ziekte op heeft te gelopen na het langdurig dragen van een mondkapje, voegt hij toe, dan is dat “gewoon toeval geweest en heeft [het] niets met het mondkapje te maken”.

“[Er is] geen enkele aanwijzing dat een mondkapje wat voor gezondheidsrisico dan ook met zich meebrengt,” aldus van den Toorn.

‘Normaal gebruik mondkapje veroorzaakt geen infectie’

Hans in ‘t Veen, longarts bij Franciscus Gasthuis & Vlietland, wijst de bewering dat een mondkapje pleuritis veroorzaakt zou hebben ook van de hand. Hij zegt dat de longziekte zich kan voordoen naar aanleiding van bijvoorbeeld een longontsteking, kanker, reuma, of door vocht dat ontstaat doordat het hart niet goed functioneert. 

“Van een mondkapje dat normaal gebruikt wordt kan je geen ontsteking aan de longen krijgen,” zegt hij. “Als het door een schimmel zou komen dan kan het nog, maar dat zou dan een mondkapje zijn dat je maanden niet gewisseld hebt en extreem vies is.” 

In ‘t Veen is het eens met van den Toorn dat mondkapjes geen zuurstofgebrek of teveel aan koolstofdioxide veroorzaken. “Het kan zijn dat het vervelend voelt. Daardoor is het mogelijk dat mensen juist verkeerd gaan ademen, waardoor ze kunnen gaan hyperventileren. Maar dit veroorzaakt geen zuurstoftekort of teveel aan koolstofdioxide en is op zich niet gevaarlijk,” zegt hij. 

De website van het Longfonds vermeldt zuurstofgebrek en het opnieuw inademen van de eigen koolstofdioxide of bacteriën niet als mogelijke oorzaken van pleuritis. De aandoening komt volgens de site vooral voor bij andere ziekten, zoals longontsteking, COPD of tuberculose. 

Image
Screenshot van de website van het Longfonds, gemaakt op 18 juni 2020

AFP Factcheck ontkrachtte al eerder onjuiste beweringen over zogenaamde gezondheidsrisico’s bij het dragen van mondkapjes, zoals hier, hier en hier

In reactie op een bewering dat het langdurig dragen van mondkapjes kan leiden tot hypoxie, een tekort aan zuurstof in de weefsels, zei Shelley Payne, directeur van het LaMontagne Center for Infectious Disease, verbonden aan de University of Texas in Austin, dat een mondkapje dat correct wordt gedragen luchttoevoer toelaat en dat koolstofdioxide zich niet opbouwt. 

“Een goed passend masker veroorzaakt geen hypoxie,” vertelde ze AFP Factcheck via e-mail. 

Leiders dragen geen mondkapjes?

In de originele Facebook-post waarin de bewering over pleuritis wordt gemaakt staat ook dat “onze ‘leiders” geen mondkapjes dragen “omdat ze niet ziek willen worden”. In een andere Facebook-post wordt krachttaal gebruikt om te claimen dat noch minister-president Mark Rutte noch zijn ministers gezien zijn met mondkapjes. Het dragen van een mondkapje is in Nederland echter alleen verplicht in het openbaar vervoer. De beeldbank van persbureau ANP bevat meerdere foto’s van minister voor medische zorg Martin van Rijn die een mondkapje draagt tijdens een bezoek aan de universiteitskliniek in Munster, Duitsland, op 15 juni 2020.

Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?

Neem contact met ons op