AI-foto's van beren in Yellowstone National Park gaan viraal met valse waarschuwingen over een nakende 'dreiging'
- Gepubliceerd op 4 augustus 2025 om 11:18
- Leestijd: 8 min
- Door: Pierre MOUTOT, AFP Frankrijk
- Vertaling en aanpassing: Liesa PAUWELS , AFP Netherlands
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
"In Yellowstone is een ongekende berenfile ontstaan: de toegang tot het park is geblokkeerd door een enorme hoeveelheid dieren," luidt een post die op 17 juli 2025 werd gepubliceerd op Facebook. "Wetenschappers slaan alarm en vragen zich af: weten de beren misschien van een dreiging die wij niet vermoeden?" gaat het bericht verder. Op de foto bij het bericht zie je tientallen beren liggen op een bosweg.
Dezelfde foto en andere foto's en video's van dieren zogezegd op de vlucht voor een nakende ramp circuleerden wijdverspreid op sociale media in het Nederlands en andere talen zoals het Engels en het Frans. De valse en misleidende beweringen volgen allemaal een vergelijkbaar verhaal: de dieren verlaten massaal Yellowstone National Park, een van de beroemdste nationale parken van de Verenigde Staten, omdat er een natuurramp dreigt, bijvoorbeeld een uitbarsting van de vulkaan in het gebied.
Maar het nationale park heeft na navraag door AFP laten weten dat er geen sprake is van een massale exodus van dieren uit het park. Experts voegden eraan toe dat ze de seismische activiteit in het gebied voortdurend monitoren en niets ongewoons hebben waargenomen. Bovendien kan op basis van de visuele tegenstrijdigheden en de resultaten van de digitale analyse van de foto van de beren, worden vastgesteld dat deze met kunstmatige intelligentie werd gemaakt.
AI-genereerde berenfoto
Meerdere gebruikers uitten onder de Facebookberichten ook hun twijfels over de echtheid van de foto. Wanneer we de foto uploaden in de InVID-WeVerify verificatietool voor digitale analyse, wijst de tool erop dat de foto hoogstwaarschijnlijk door AI werd gegenereerd.
Ook de factcheckwebsite Snopes merkt op dat er door middel van een omgekeerde zoekopdracht varianten van de foto te vinden zijn die teruggaan tot februari 2025, zoals deze post, gedeeld door de Facebookpagina Bear's World (De wereld van de beren) (hier gearchiveerd).
Uit de bewerkingsgeschiedenis van het bericht blijkt dat de Facebookpagina de foto oorspronkelijk publiceerde met het Engelse bijschrift "prachtige foto gemaakt door AI". In maart werd deze beschrijving verwijderd.
De versie van Bear's World is van betere kwaliteit dan de foto die in juli 2025 de ronde doet en er zijn meer details te zien die wijzen op kunstmatige intelligentie.
De beren die in Yellowstone leven zijn grizzlyberen en zwarte beren en op de website van het park is ook een tekening te vinden van hun kenmerkende voetafdrukken (hier gearchiveerd). Op de foto die op sociale media circuleert, heeft een van de beren echter gladde, laarsachtige voetzolen zonder klauwen:
Maar er zijn nog meer aanwijzingen die wijzen op AI. In het midden van de foto ligt bijvoorbeeld een van de beren in een vreemde, verwrongen houding, en daarachter liggen twee beren die meer lijken op amorfe bruine vlekken zonder kop en poten dan op echte dieren.
AFP heeft verschillende zoekopdrachten op Google uitgevoerd, en vond geen betrouwbare berichten over massale waarnemingen van beren op de wegen van Yellowstone of over wegafsluitingen in een van de betrokken federale staten (Wyoming, Idaho en Montana) vanwege beren.
Geen dieren op de vlucht en een normale seismische activiteit
Yellowstone Park liet ook weten aan AFP dat "de wilde dieren in Yellowstone Park het park niet in grote getale verlaten", en voegde eraan toe dat "de geruchten over een exodus vals zijn en gebaseerd zijn op door kunstmatige intelligentie gegenereerde beelden".
Het plateau rond Yellowstone National Park wordt beschouwd als een van de meest actieve geothermische zones van het Amerikaanse continent en aardbevingen komen er zeer vaak voor. In de weken en maanden voorafgaand aan de publicatie van ons artikel hebben de seismografische stations van de Universiteit van Utah, die de ondergrondse geologische activiteit in het gebied monitoren, echter geen significante aardbevingen geregistreerd (hier gearchiveerd).
"Dit soort verhalen duikt om de paar jaar op, veel van de video's die momenteel circuleren zijn niet nieuw en werden ook niet in Yellowstone opgenomen", zei Jamie Farrell (hier gearchiveerd), research associate professor aan de afdeling Geologie en Geofysica van de Universiteit van Utah, tegen AFP. Hij sloot uit dat de dieren op de virale foto's en video's op de vlucht waren voor een aardbeving.
"Wat de seismische activiteit betreft", vertelde Farrell, "hebben we niets ongewoons waargenomen in de regio, noch wat betreft het aantal, noch wat betreft de intensiteit, noch wat betreft de locaties van de bevingen."
Over de seismische en vulkanische situatie in de Yellowstone-regio zijn maandelijkse rapporten terug te vinden op de website van de United States Geological Survey (USGS), waarin de analyseresultaten van de seismische stations van de Universiteit van Utah worden gepubliceerd. Hoewel er in juni 2025 ongeveer zestig aardbevingen plaatsvonden, overschreed de sterkste daarvan niet de waarde van 2,7 op de schaal van Richter. Dit komt overeen met een beving die aan de oppervlakte niet of slechts zwak voelbaar was (hier en hier gearchiveerd).
De USGS plaatste op 28 juli 2025 ook een artikel online waarin ze ontkennen dat er dieren op de vlucht zijn uit Yellowstone voor een nakende ramp. "De mythe dat dieren Yellowstone verlaten is niets nieuws. Dit gerucht doet zich om de één à twee jaar voor en neemt soms, zoals in 2025, belachelijke proporties aan," schrijven ze op de site.
Terugkerende paniek over de Yellowstone-vulkaan
Dit is niet de eerste keer dat het valse verhaal de ronde doet over dieren in Yellowstone Park die zich zogezegd ongewoon gedragen, wat een voorteken zou zijn voor een ramp. In 2015 publiceerde de website Snopes al een artikel waarin een soortgelijk gerucht werd gefactcheckt (hier gearchiveerd). In 2014 wijdde AFP ook een artikel aan de 'supervulkaan' van Yellowstone, nadat soortgelijke geruchten de ronde deden.
Het nepnieuws is vaak gebaseerd op het wetenschappelijk ongefundeerde idee dat bepaalde dieren aardbevingen kunnen voorspellen, lang voordat ze plaatsvinden. Wetenschappelijke studies hebben echter nooit aangetoond dat dieren aardbevingen kunnen voorspellen, zoals Dr. Sebastian Hainzl, expert op het gebied van seismische bewegingen, aan AFP uitlegde in dit artikel uit 2023.
Een van de terugkerende verhalen gaat over de Yellowstone-caldera, een zogenaamde supervulkaan die zich onder het nationale park bevindt.
Deze vulkanische krater met een diameter van tientallen kilometers is een van de grootste 'supervulkanen' op aarde. De meeste daarvan zijn inmiddels uitgedoofd, maar dat geldt niet voor de Yellowstone-caldera. Deze maakte meerdere bijzonder intense superuitbarstingen mee, de laatste zo'n 630.000 tot 640.000 jaar geleden. De laatste 'normale' uitbarsting van de vulkaan vond volgens de USGS ongeveer 70.000 jaar geleden plaats.
De belangstelling voor dit indrukwekkende geologische fenomeen gaat sinds de ontdekking ervan in de jaren zestig gepaard met de terugkerende angst dat er opnieuw een 'superuitbarsting' zou kunnen plaatsvinden, met mogelijk verwoestende gevolgen, waarbij miljarden tonnen as in de lucht zouden worden geslingerd waardoor de mensheid in gevaar zou komen. Maar volgens deskundigen zijn er echter geen aanwijzingen dat dit binnenkort zal gebeuren.
"Yellowstone staat vandaag niet dichter bij een uitbarsting dan gisteren", vatte David Pyle, professor aardwetenschappen aan de Universiteit van Oxford, samen voor AFP, "en het is zeer waarschijnlijk dat er de komende duizenden jaren geen nieuwe superuitbarsting op aarde zal plaatsvinden".
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
