Vals nieuwsbericht beweert ten onrechte dat de dood van een chirurg gelinkt wordt aan Brigitte Macron

Sinds begin 2025 zijn internetgebruikers in de ban van vermeende onthullingen van de Amerikaanse conservatieve blogger Candace Owens nadat ze beweerde bewijs te leveren dat de Franse first lady Brigitte Macron als man geboren zou zijn. Begin juli 2025 ging een nep nieuwsbericht viraal over de dood van een chirurg die een collega zou zijn van de dokter, zo werd beweerd, die een genderaanpassende operatie uitvoerde bij Brigitte Macron. Het bericht is echter niet gebaseerd op concreet of geverifieerd bewijs en de naam en details van de chirurg lijken te zijn verzonnen. Uit onderzoek van AFP bleek ook dat de website die het verhaal publiceerde de gestolen identiteiten van verschillende echte journalisten gebruikte, ook in het artikel zelf.

"Mysterieuze dood in Parijs: Chirurg overlijdt vóór geplande onthullingen over Brigitte Macron" begint het bijschrift van een video die op 5 juli 2025 op X werd geplaatst. "Op 29 juni werd de 58-jarige chirurg François Fèvre dood aangetroffen onder het raam van zijn appartement in het 12e arrondissement van Parijs. De autoriteiten spreken van zelfmoord" vervolgt de post, die in het Nederlands meer dan 600 keer werd gedeeld.

De beelden tonen de brandweer en politieagenten die geparkeerd staan voor een gebouw in Parijs waar de vermeende chirurg dood zou zijn teruggevonden. Volgens de video stond de chirurg op het punt om een interview te geven aan het tijdschrift Closer, waarin hij zou getuigen over een "genderaanpassende operatie" die was uitgevoerd bij Brigitte Macron.

Een mannelijke voice-over begeleidt de video in het Frans: "De zus van François Faivre, Anne Dupont, beweert dat hij geen zelfmoordneiging had en dat zijn dood waarschijnlijk te maken had met het interview dat hij zou geven. Volgens mevrouw Dupont was haar broer een collega van de beroemde arts Patrick Bui. François Faivre had journalisten beloofd dat hij licht zou werpen op de controversiële chirurgische ingrepen van Brigitte Macron."

Soortgelijke berichten circuleren ook op Facebook en in verschillende talen, waaronder het Frans, Engels, Catalaans, Spaans, Italiaans, Pools, Portugees en Russisch.

Image
Screenshot van onjuiste berichten op X en Facebook. Genomen op 10/7/25. Rood kruis toegevoegd door AFP.

De meeste Franse berichten bevatten een link naar dit artikel dat op 1 juli 2025 werd gepubliceerd door de Franstalige website Enquête du jour. Deze omschrijft zichzelf als "een onafhankelijk medium gewijd aan de actualiteit in Frankrijk". Volgens de beschrijving is haar missie om "betrouwbare, toegankelijke en eenvoudige informatie te bieden om ons te helpen de wereld om ons heen beter te begrijpen".

Maar het artikel in kwestie, net als de video, is volledig ongefundeerd. Er is geen bewijs voor het bestaan van een chirurg met de naam 'François Faivre' en het artikel werd toegeschreven aan een journalist wiens identiteit werd gestolen.

Sinds de uitzending van de controversiële YouTube-serie 'Becoming Brigitte' in januari 2025, gepresenteerd door de Amerikaanse conservatieve blogger Candace Owens, ontstond er een aanhoudende golf van desinformatie op sociale media gevoed door haar "onthullingen" over de vermeende transidentiteit van de first lady van Frankrijk. Deze valse bewering dook voor het eerst op in Frankrijk enkele weken voor de presidentsverkiezingen van 2022.

De virale video bevat ook tal van verwijzingen naar de serie, waaronder deze voorpagina (22:07) van het tijdschrift Closer en deze zwart-witfoto van Patrick Bui (24:56), de chirurg die zogezegd Brigitte Macron zou hebben geopereerd.

Een nieuwsbericht vol inconsistenties

Met een omgekeerde zoekactie kon AFP de echte herkomst van sommige fragmenten identificeren die gebruikt werden in de video.

De beelden van brandweerlieden en politieagenten zijn bijvoorbeeld afkomstig van een originele video die AFP op 14 oktober 2022 filmde bij Porte de Vincennes, in het 12e arrondissement in Parijs. Deze beelden, die meer dan twee jaar voor de vermeende gebeurtenissen gefilmd, maken geen melding van de zelfmoord of de dood van een chirurg (hier gearchiveerd). In plaats daarvan vermeldt het bijschrift de scène nadat een man was neergeschoten door een politieagent omdat hij geen gehoor gaf aan politiebevelen.

Image
Screenshots genomen op 10/07/2025 op X (links) en het AFP Forum (rechts). Rood kruis en groene vakjes toegevoegd door AFP.

De vermeende verslaggever en de geïnterviewden in de video spreken met een moeilijk te identificeren accent. Een analyse van de audio van de video door AFP, met behulp van de Hiya deepfake stemdetector op de InVID-WeVerify verificatietool, laat een score van 98% zien. Dit geeft aan dat de video "hoogstwaarschijnlijk door AI is gegenereerd".

Image
Screenshot van de audio-analyse door Hiya. Resultaat: Hiya.com beschouwt dit audiofragment als zeer waarschijnlijk AI-gegenereerd. Genomen op 10/7/25.

'François Faivre': een verzonnen identiteit om geloofwaardigheid te vergroten

Wat betreft de vermeende chirurg 'François Faivre', of 'Fèvre' zoals gespelt in sommige Nederlandse berichten, beweert het nieuwsbericht dat hij "zes jaar lang in het Amerikaanse ziekenhuis in Parijs heeft gewerkt" naast Dr. Patrick Bui, die hem naar verluidt "vertelde over de fysieke transformaties die mevrouw Brigitte Macron onderging tijdens een genderaanpassende operatie die daar werd uitgevoerd". Hoewel Dr Bui bestaat en voorkomt op de lijst van artsen in het ziekenhuis, bevestigde het Amerikaanse ziekenhuis in Parijs aan AFP op 8 juli 2025 dat het "geen gegevens heeft over een François Faivre die daar als plastisch chirurg werkzaam is geweest" (hier gearchiveerd).

Een zoekopdracht in de gezondheidsgids van de Franse ziekteverzekering, een database met alle gecertificeerde artsen in Frankrijk, leverde geen enkele arts of chirurg op met de naam 'François Faivre' of 'François Fèvre'.

Image
Screenshot genomen op 03/07/2025 van de gezondheidsgids op de website van Assurance Maladie, de Franse ziekteverzekering.

Andere elementen wijzen er ook op dat de video een verzinsel is.

Ten eerste, in het 43 seconden durende fragment dat wordt voorgesteld als het voorgesprek met 'Dr. Faivre' aan het tijdschrift Closer, knippert de chirurg niet één keer met zijn ogen. Dit werd ook opgemerkt door Franse collega's van de nieuwssite 20 minutes (hier gearchiveerd).

Bovendien verwijst de voice-over in het Frans naar een interview naar 'la journaliste de Closer', waarbij het vrouwelijke enkelvoud wordt gebruikt, terwijl de tekst op het scherm verwijst naar 'le journalist', wat de mannelijke vorm is in het Frans.

Maar op 11 juli 2025 vertelde het tijdschrift Closer aan AFP dat "geen enkele journalist van Closer" deze vermeende arts had geïnterviewd. "Het is helemaal nep. Het is valse informatie", meldde de redactie van het tijdschrift.

In het beeld is er een aantal visuele inconsistenties te zien, zoals onregelmatigheden op de muur en afwijkingen op de vermeende diploma's die aan de muur hangen. Op het diploma dat rechtsboven hangt, zijn de Engelse woorden 'World Association of...' zichtbaar, maar wat erna volgt lijkt wartaal.

Image
Screenshot genomen op 07/07/2025 van de ‘Enquête du jour’-reportage. Rode kaders toegevoegd door AFP.

Om 'François Faivre' te identificeren aan de hand van de videobeelden en zijn portret, gebruikte AFP de gezichtsherkenningstool PimEyes. Zo vonden we een persoon met vergelijkbare uiterlijke kenmerken op de iStock-website van Getty Images. Volgens de informatie die bij deze foto hoort, werd de foto gepubliceerd op 28 mei 2017 (hier gearchiveerd).

Image
Screenshots genomen op 07/07/2025 van het portret in de video van 'Enquête du jour' (links) en dat van de fotograaf 'Juanmonino' (rechts).

Hetzelfde gezicht verschijnt ook in verschillende ongerelateerde reclamefoto's (12345).

Dit kan erop wijzen dat het om een acteur of model gaat wiens afbeelding door kunstmatige intelligentie in een misleidende context werd gebruikt. AFP berichtte al eerder over deze methode die in andere soortgelijke situaties werd toegepast. Het kan ook gaan om een afbeelding die simpelweg is gegenereerd door AI, zonder enige basis.

Identiteitsdiefstal van zes journalisten door de nepnieuwswebsite

De site 'Enquête du jour', waarop het artikel werd gepubliceerd, bevat geen enkele informatie over wie de site oprichtte en heeft geen juridische disclaimer of contactgegevens.

Een zoekactie op Whois, een tool die informatie geeft over domeinnamen van websites, laat zien dat de site werd aangemaakt op 25 juni 2025. Dit is slechts één week voor de publicatie van het artikel met de titel 'Chirurg gelinkt aan geruchten over transidentiteit van Brigitte Macron dood aangetroffen in Parijs'. De domeinnaam werd voor het laatst bijgewerkt op 30 juni 2025 (hier gearchiveerde).

Image
Screenshot genomen op 07/07/2025 van whois.com van zoekresultaten voor de website enquetedujour.fr.

De site staat geregistreerd onder de naam 'Ano Nymous' ('anoniem' in het Engels) en werd aangemaakt in Wilmington, Delaware. Dit is toevallig de woonplaats van John Mark Dougan, een voormalige Amerikaanse politieagent die nu in Rusland woont en die ervan wordt beschuldigd een propagandist van het Kremlin te zijn. Hij wordt ervan verdacht verschillende websites te hebben opgericht onder Russische invloeden (hier gearchiveerd).

Het meest flagrante aspect aan deze site en de verschillende artikelen die erop staan is echter dat de identiteit van zes Franse journalisten, van wie de meesten werken voor het medium Streetpress, werd gestolen: Audrey Parmentier, Aurélien Defer, Clara Monnoyeur, Lina Rhrissi, Pauline Gauer en Sophie Boutboul. Toen het Franse medium Franceinfo's Vrai ou Faux contact met haar opnam, bevestigde freelancejournalist Audrey Parmentier - wier identiteit valselijk werd gebruikt als bijschrift in het artikel over de chirurg - dat zij het artikel niet had geschreven, noch een van de artikelen die aan haar werden toegeschreven op de site (hier gearchiveerd).

De andere journalisten wier identiteit werd gestolen door de site bevestigden dit ook in hetzelfde artikel.

Image
Screenshot genomen op 03/07/2025 van het nepartikel gepubliceerd op 1 juli 2025 door 'Enquête du jour'. Rood kruis door AFP toegevoegd.

Freelance journalist Aurélien Defer, die op 3 juli 2025 door AFP werd benaderd, zei dat hij "volledig verrast" was toen hij hoorde dat zijn identiteit was gestolen: "Je foto en naam als bijschrift zien op artikels die gebruikt worden in een enorme desinformatiecampagne is helemaal niet aangenaam. Gelukkig heeft de redactie van StreetPress snel gereageerd en steunt ze ons met juridische stappen".

"Van wat ik begrijp, dienen bijna alle gepubliceerde artikelen om deze site de schijn te geven van een betrouwbare, algemene informatiebron, zodat het valse informatie over Brigitte Macron kan verspreiden. Het is een methode die lijkt op die van eerdere pro-Russische desinformatiecampagnes, hoewel ik niet met zekerheid kan zeggen dat er enige correlatie is," vertelde de journalist aan AFP.

Deze modus operandi is inderdaad vergelijkbaar met die van Storm-1516, een pro-Russische beïnvloedingscampagne die op grote schaal valse informatie creëerde en verspreidde (hier gearchiveerd).

"Actief sinds ten minste augustus 2023, zou de omvang van Storm-1516 een impact kunnen hebben gehad op het Europese publieke debat en zelfs verschillende verkiezingsstemmen kunnen hebben beïnvloed. Het doel van dergelijke desinformatiecampagnes is om de integriteit van een verkiezing in twijfel te trekken, om een kandidaat zwart te maken of te steunen volgens Russische belangen," legt het Franse ministerie van Defensie uit op zijn website.

"Kunstmatige intelligentie wordt gebruikt om deepfakes te maken, d.w.z. video's die zich voordoen als publieke figuren of zelfs anonieme internetgebruikers om de uitgezonden berichten geloofwaardiger te maken", aldus de site.

In een artikel dat werd gepubliceerd op 4 juli 2025, kondigde StreetPress haar intentie aan om juridische stappen te ondernemen "voor de identiteitsdiefstal om de reputatie van de journalisten te verdedigen, maar ook voor de burgerlijke rechtbank, om de volledige sluiting van de site te vragen" (hier gearchiveerd) .

Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?

Neem contact met ons op