Deze streng beveiligde kerstmarkt is een AI-plaatje
- Gepubliceerd op 3 november 2025 om 09:37
- Leestijd: 3 min
- Door: Katharina ZWINS, AFP Oostenrijk
- Vertaling en aanpassing: Liesa PAUWELS , AFP Netherlands
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
Na de aanslagen op kerstmarkten in Duitsland in de afgelopen jaren zijn de veiligheidsmaatregelen aanzienlijk verscherpt. Rechts- en radicaal-rechtse groeperingen gebruiken deze maatregelen vaak om sentimenten tegen migranten aan te wakkeren, die zij verantwoordelijk houden voor de aanslagen. Zo circuleert op sociale media een afbeelding die een kerstmarkt met strenge veiligheidsmaatregelen zou tonen. Verschillende details wijzen er echter op dat de afbeelding met behulp van kunstmatige intelligentie is gemaakt. AFP stelde dit ook vast met behulp van AI-detectietools.
Op 25 oktober 2025 beweerde de Vlaams-Belang politicus Filip Dewinter op X dat "kerstmarkten ondertussen belegerde burchten zijn geworden met zwaar bewapende agenten, betonblokken, hekwerk [...] Met dank aan de #omvolking en de #islamisering".
Bij deze bewering plaatste hij een foto van een kerstmarkt met wat strenge veiligheidsmaatregelen lijken te zijn. Op de foto zijn kraampjes en mensen in winterjassen te zien. Rondom de markt staan beveiligingspersoneel, acht zwarte auto's en een hek, die allemaal lijken te dienen om de markt en zijn bezoekers te beschermen.
Maar de foto is niet echt, ze werd gemaakt door AI.
Dezelfde tekst en afbeelding die Dewinter deelde, werden vervolgens in het Nederlands verspreid op andere socialemediaplatforms, zoals Facebook.
De foto dook voor het eerst op in Duitse berichten op X en Instagram op 24 oktober 2025. In de dagen daarna deelden gebruikers de foto ook in het Spaans en Tsjechisch.
Een AI-creatie
AFP ontdekte dat er verschillende inconsistenties zijn die aantonen dat de foto door kunstmatige intelligentie werd gemaakt. De gezichten van mensen op de markt zijn onnatuurlijk wazig. Ook de letters op gebouwen en auto's zien er nep uit.
AFP heeft de afbeelding onderzocht met de verificatietool InVid-WeVerify. Deze analyse wees uit dat de afbeelding met 99 procent zekerheid door AI is gegenereerd.
ImageWhisperer, een gratis tool die is gemaakt en ontwikkeld door verificatie-expert Henk van Ess, leverde een vergelijkbaar resultaat op: de afbeelding is met een "hoge waarschijnlijkheid" gegenereerd door AI.
Aanslagen op kerstmarkten in Duitsland
In het afgelopen decennium heeft Duitsland verschillende aanslagen op kerstmarkten meegemaakt, waarvan de dodelijkste plaatsvond op het Breitscheidplatz-plein in Berlijn op 19 december 2016. Een Tunesische man reed met een vrachtwagen in op marktbezoekers, waarbij 12 mensen omkwamen en meer dan 70 mensen gewond raakten. De dader was een islamist, wat het land schokte en een intens debat over veiligheid en migratie ontketende.
Bij de meest recente aanslag reed een Saoedische man op 20 december 2024 met een SUV in op een menigte op een kerstmarkt in Maagdenburg, waarbij zes mensen omkwamen en minstens 299 mensen gewond raakten.
Deze incidenten blijven van invloed op de veiligheidsmaatregelen op kerstmarkten in heel Duitsland. Het onderwerp komt ook regelmatig terug op sociale media.
Rechtse Duitse media verspreiden het beeld
Florian Machl, hoofdredacteur van Report24, een rechtse blog die al herhaaldelijk de aandacht van AFP trok vanwege het verspreiden van valse beweringen, plaatste de afbeelding op 24 oktober 2025 ook op X, met de volgende tekst: "Kerstidylle. Het wordt vast weer prachtig."
In een artikel van 25 oktober 2025 rechtvaardigde Report24 deze post door te schrijven dat de afbeelding slechts symbolisch was. "Linkse activisten worden helemaal gek van foto van kerstmarkt achter beton en politie", luidt de kop van Machls artikel. Het bijschrift onder de foto luidt: "Symbolische afbeelding: kerstmarkt in West-Europa, 2025 – AI (onbekende kunstenaar)."
AFP controleert regelmatig valse beweringen die gebruikers plaatsen met door AI gegenereerde inhoud. AFP factcheckte ook talrijke beweringen over migratie.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
