Opgelet: deze video's van "PVV-oma's" die jongeren confronteren zijn door AI gegenereerd
- Gepubliceerd op 22 oktober 2025 om 17:11
- Laatst bijgewerkt op 22 oktober 2025 om 17:12
- Leestijd: 4 min
- Door: Liesa PAUWELS, AFP Nederland
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
TikTok en andere socialemediaplatforms worden overspoeld met realistisch uitziende AI-video's gemaakt met Sora 2, het nieuwe tekst-naar-videomodel van OpenAI. In aanloop naar de Nederlandse verkiezingen op 29 oktober 2025 circuleren meerdere AI-video's waarin een oudere man of vrouw jongeren wegjaagt en daarbij roept: "Ik stem op de PVV". De filmpjes werden duizenden keren bekeken en gedeeld.
Bijschriften als "Oma is er klaar mee!" of "Oma en opa hebben er genoeg van #pvv" begeleiden een tiental verschillende AI-gegenereerde video's die sinds midden oktober de ronde doen op TikTok en andere platforms, zoals X. Een van de filmpjes werd meer dan 4000 keer gedeeld.
De korte filmpjes volgen telkens een gelijkaardig scenario: een oudere persoon, meestal een vrouw, jaagt jongeren met een migratieachtergrond weg en roept ze na: "Ik stem op de PVV!" Het lijkt alsof er gefilmd wordt vanuit een auto.
Door het beeld heen zweeft het watermerk van Sora, de AI-videogenerator van OpenAI. Hoewel veel gebruikers de beelden als humoristisch beschouwen, blijkt uit reacties dat niet alle kijkers beseffen dat ze nep zijn.
De pro-PVV filmpjes circuleren kort voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025. Op het moment van publicatie ligt de radicaal-rechtse PVV aan kop in de peilingen, gevolgd door GroenLinks-PvdA en het centrumrechtse CDA.
Hoe herken je AI-video's?
De grootste aanwijzing dat het hier om deepfakevideo's gaat, is het watermerk van de beeldengenerator Sora. Zo'n watermerk wordt automatisch aan elk filmpje toegevoegd om gebruikers en kijkers in te lichten dat het om AI gaat.
In niet alle video's is het watermerk echter duidelijk zichtbaar. Soms zie je een vage, flikkerende plek waar het normaal zou verschijnen. Dit is een teken dat het Sora-logo opzettelijk werd verwijderd om te misleiden.
Verder zijn er ook typische visuele onregelmatigheden te zien die kenmerkend zijn voor AI. Zo zijn er huizen met onlogische details, zoals een dakraam dat vreemd oogt of een straatlantaarn die op een raam werd vastgemaakt. Ook het patroon van de straatstenen komt niet uit en het naambordje van de straat is onleesbaar en lijkt niet op een Nederlands woord.
Sommige makers voegden een hashtag toe die aanduidt dat het om AI gaat. In de reacties wijzen sommige socialemediagebruikers er ook op dat het AI-inhoud is.
Op 30 september lanceerde OpenAI hun nieuwe model Sora 2 dat extreem realistische video kan genereren. Met de nieuwe versie kunnen ook geluidseffecten worden toegevoegd, waardoor de filmpjes nog moeilijker te onderscheiden zijn van echte beelden.
AI populair bij radicaal-rechts
Het is niet duidelijk wie er achter deze pro-PVV filmpjes zit die op verschillende platforms circuleren, maar het gebruik van AI-gegenereerde foto's en video's in een politieke context is niks nieuws.
Volgens Tom Dobber, politiek expert aan de Universiteit van Amsterdam gespecialiseerd in AI-desinformatie, zijn AI-filmpjes populair in politieke communicatie omdat ze een nieuwe manier bieden om narratieven op een overtuigende manier te presenteren. "Voor partijen als de PVV, die al jarenlang hetzelfde wereldbeeld en dezelfde dreigingen verkondigen, biedt AI een manier om dit wereldbeeld concreter en zichtbaarder te maken én om zo meer emotie op te roepen", aldus Dobber op 21 oktober 2025 aan AFP.
De PVV zelf reageerde niet op een verzoek om commentaar van AFP.
PVV-leider Geert Wilders maakt graag gebruik van AI-beelden op sociale media om zijn standpunten te promoten. Zo publiceerde hij begin augustus een controversiële afbeelding waarbij twee halve gezichten te zien zijn van een jonge blonde vrouw en een gerimpelde moslima. Onder de blonde vrouw stond 'PVV' en onder de dame met hoofddoek 'PvdA' (hier gearchiveerd). Er werd snel een link gelegd met nazi-oorlogspropaganda, waarbij gelijkaardige vergelijkingen werden gebruikt om Joden te stigmatiseren. Eerder dit jaar veroorzaakte Wilders ook al ophef nadat hij een AI-video verspreidde die een toekomstbeeld van "Islamitisch Nederland" in 2050 zou voorstellen.
"Dat radicaal-rechtse partijen graag AI gebruiken komt doordat AI hen in staat stelt om beelden te creëren die angst, dreiging en urgentie uitstralen, wat goed aansluit bij hun politieke strategie", zei Dobber.
Uit een recent onderzoek van de Groene Amsterdammer bleek dat PVV-fanaccounts, gelinkt aan Kamerleden van de partij, doelbewust racistische AI-beelden verspreiden als onderdeel van hun campagne. Ook toonden de journalisten aan dat op 2 juni 2025, de dag dat PVV-leider Geert Wilders zijn terugtrekking uit het kabinet-Schoof aankondigde, Facebookpagina's gelinkt aan PVV-parlementslid Maikel Boon opnieuw actief werden en volop AI-plaatjes deelden.
Lees hier meer AFP-factchecks over AI.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
