Desinformatie-experts hekelen Meta-besluit om Amerikaanse factchecking te beëindigen
- Gepubliceerd op 10 januari 2025 om 16:47
- Leestijd: 4 min
- Door: Anuj CHOPRA
- Vertaling en aanpassing: Liesa PAUWELS
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
Metabaas Mark Zuckerberg kondigde op 7 januari 2025 aan dat het bedrijf zijn externe factcheckers in de Verenigde Staten zou "afschaffen", in een ingrijpende beleidswijziging die analisten zagen als een poging om de Amerikaanse president-elect Donald Trump gunstig te stemmen.
"Dit is een grote stap terug voor contentmoderatie in een tijd waarin desinformatie en schadelijke content zich sneller dan ooit ontwikkelen," zei Ross Burley, medeoprichter van de non-profit Centre for Information Resilience.
Factchecking en desinformatieonderzoek zijn al lange tijd een heet hangijzer in het hypergepolariseerde politieke klimaat in de Verenigde Staten. Volgens conservatieve voorstanders van de afschaffing is het een middel om de vrijheid van meningsuiting in te perken en rechtse inhoud te censureren.
Trump's Republikeinse Partij en zijn miljardair-bondgenoot Elon Musk - de eigenaar van sociale media gigant X, voorheen Twitter - uitten al lang soortgelijke klachten.
"Terwijl inspanningen om vrije meningsuiting te beschermen van vitaal belang zijn, dreigt het verwijderen van factchecking zonder een geloofwaardig alternatief de sluizen open te zetten voor schadelijkere verhalen," zei Burley.
Als alternatief zei Zuckerberg dat Meta's platforms, Facebook en Instagram, "Community Notes vergelijkbaar met X" zouden gebruiken in de Verenigde Staten.
Community Notes is een hulpmiddel voor crowd-sourced moderatie dat X heeft gepromoot als de manier voor gebruikers om context toe te voegen aan berichten. Onderzoekers zetten reeds herhaaldelijk vraagtekens bij de effectiviteit ervan in het bestrijden van onwaarheden.
"Afstand doen van de verantwoordelijkheid"
"Om een lekkage in je toilet te repareren, schakel je een loodgieter in en niet zomaar om het even wie. Maar om de verspreiding van desinformatie op haar platformen te voorkomen, wil Meta niet langer vertrouwen op factcheckers, maar het gewoon aan iedereen overlaten," vertelde Michael Wagner van de School of Journalism and Mass Communication aan de Universiteit van Wisconsin-Madison aan AFP.
"Simpelweg mensen vragen om gratis de onjuiste beweringen te controleren die op Meta's miljardenplatforms worden geplaatst, is zich onttrekken aan de sociale verantwoordelijkheid."
De aankondiging van Meta is een financiële tegenslag voor Amerikaanse factcheckers. Meta's programma en externe subsidies zijn "overheersende inkomstenstromen" geweest voor wereldwijde factcheckers. Dat bleek uit een onderzoek uit 2023 van het International Fact-Checking Network (IFCN) onder 137 organisaties in tientallen landen.
De beslissing zal ook "gebruikers van sociale media schaden die op zoek zijn naar accurate, betrouwbare informatie om beslissingen te nemen over hun dagelijks leven en interacties," aldus IFCN-directeur Angie Holan.
"Het is jammer dat deze beslissing komt in het kielzog van externe politieke druk van een nieuwe regering en haar aanhangers," voegde Holan eraan toe.
De aankondiging van Meta werd toegejuicht door conservatieve aanhangers van Trump, die zeiden dat de stap "waarschijnlijk" een reactie was op zijn bedreigingen aan het adres van het bedrijf en Zuckerberg.
De Amerikaanse Republikeinse senator Marsha Blackburn postte op X dat de stap van Meta "een truc was om niet gereguleerd te worden".
Politieke keuze, geen beleidskeuze
Aaron Sharockman, uitvoerend directeur van de Amerikaanse factchecking organisatie PolitiFact, verwierp de bewering dat factchecking een middel was om de vrijheid van meningsuiting te onderdrukken.
De rol van Amerikaanse factcheckers, zei hij, was om "aanvullende spraak en context te geven aan berichten waarin journalisten onjuiste informatie detecteerden" en het was aan Meta om te beslissen welke gevolgen daaraan hingen voor gebruikers.
"Het mooie van vrije meningsuiting is dat mensen het oneens kunnen zijn met elk stukje journalistiek dat we plaatsen," zei Sharockman.
"Als Meta boos is dat het een hulpmiddel heeft gemaakt om te censureren, zou het in de spiegel moeten kijken."
PolitiFact is een van de eerste partners die in 2016 met Facebook samenwerkte om het factcheckingprogramma in de Verenigde Staten te lanceren.
AFP werkt momenteel ook in 26 talen met het factchecking programma van Meta, waarbij Meta betaalt om factchecks van ongeveer 80 organisaties wereldwijd te gebruiken op zijn platformen, zoals Facebook, WhatsApp en Instagram.
In dat programma wordt inhoud met de beoordeling 'onwaar' verlaagd in nieuwsfeeds zodat minder mensen het te zien krijgen en als iemand probeert die post te delen, krijgen ze een artikel te zien waarin wordt uitgelegd waarom het misleidend is.
"Het programma was zeker niet perfect en factcheckers hebben zich ongetwijfeld vergist in een bepaald percentage van hun labels," zei Alexios Mantzarlis, directeur van het Security, Trust, and Safety Initiative bij Cornell Tech.
"Maar we moeten duidelijk zijn dat Zuckerbergs belofte om de factcheckers af te schaffen een politieke keuze was, geen beleidskeuze."
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
