Europarlementariërs juichen na toespraak Zelensky, niet na goedkeuring langeafstandsraketten in Rusland

Een video waarin leden van het Europees Parlement applaudisseren voor de Oekraïense president Volodymyr Zelensky werd gretig gedeeld op sociale media. In de tekst bij de video werd onterecht beweerd dat de Europarlementariërs de Amerikaanse beslissing om toestemming te verlenen aan Oekraïne voor de lancering van langeafstandsraketten naar Rusland toejuichen met een staande ovatie. Dit klopt echter niet, de beelden zijn afkomstig uit een buitengewone plenaire vergadering ter herdenking van de start van de grootschalige Russische invasie in Oekraïne. Bronnen in het Europees Parlement bevestigden aan AFP dat de parlementsleden deze beslissing niet hebben gevierd. De langeafstandsraketten werden ook niet vermeld door Zelensky in zijn toespraak.

"Applaus en staande ovatie van het Europees Parlement voor de goedkeuring om Amerikaanse raketten vanuit Oekraïne naar Rusland te lanceren. Als de Derde Wereldoorlog uitbreekt, moeten zij en hun families in de frontlinies staan," luidt de beschrijving van een video die in november 2024 door meerdere socialemediagebruikers op Facebook werd gedeeld. De video toont leden van het Europees Parlement die klappen en juichen, terwijl de Oekraïense president Volodymyr Zelensky te zien is op een scherm. 

Dezelfde video met de incorrecte bewering werd ook verspreid in het Nederlands op X, en in andere talen, zoals het Spaans, Hongaars en in Engels, waar het meer dan 4.000 keer gedeeld werd.

Image

Screenshot van incorrecte post op Facebook. Genomen op 10/12/24.

Op 17 november 2024 gaven de Verenigde Staten Kiev toestemming om Amerikaanse langeafstandsraketten, ook bekend als ATACMS, te gebruiken tegen militaire doelen in Rusland. Later bevestigde het Kremlin dat Russische doelen waren geraakt met het wapensysteem en beloofde een vergeldingsaanval. De Nederlandse minister van Buitenlandse zaken  Caspar Veldkamp (NSC) reageerde tevreden op de Amerikaanse toestemming. Volgens hem is het een "een adequate reactie op de Noord-Koreaanse troepenpresentie aan Russische zijde." 

Toespraak van Zelensky

De 12 seconden durende beelden tonen wat lijkt op de vergaderzaal in het Europees Parlement. Een aantal mensen staan op en applaudisseren, de vlaggen van een aantal Europese lidstaten en die van de Europese Unie zijn zichtbaar en er is een scherm aanwezig waarop Zelensky te zien is. Daarnaast is de stoelnummer van waaruit gefilmd is zichtbaar: stoelnummer 647.

Op de plattegrond van het Europees Parlement in Brussel zien we dat de 647e zetel toebehoort aan Tomasz Froelich, de Duitse vertegenwoordiger van de extreemrechtse partij AfD.

De originele video werd voor het eerst gepubliceerd op 19 november 2024 op Froelich's X-account (hier gearchiveerd). In zijn post vermeldt de politicus niet dat het applaus gelinkt is aan de lancering van Amerikaanse raketten naar Rusland door Oekraïne. Hij heeft wél kritiek op de steun van het Europees Parlement aan Zelensky en het feit dat de VS het groene licht gaven voor het gebruik van de raketten door Oekraïne.

Een omgekeerde zoekopdracht naar keyframes van de beelden leverde een gelijkaardige video op, opgenomen vanuit een ander deel van het parlement, en op dezelfde dag gepubliceerd door Mina Andreeva, woordvoerster van de Voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola (hier gearchiveerd).

In de tekst schrijft Andreeva: "1000 dagen lang heeft het volk van Oekraïne de wereld laten zien hoe echte moed eruitziet. Jullie zijn overeind gebleven en hebben geweigerd te breken. Jullie mensen zijn een inspiratie voor iedereen die waarde hecht aan vrijheid over de hele wereld."

De Poolse onafhankelijke Europarlementariër Łukasz Kohut deelde ook een video van het moment (hier gearchiveerd).

Op die dag gaf Zelensky een online toespraak tijdens een buitengewone plenaire vergadering ter herdenking van 1000 dagen sinds de start van de Russische invasie in Oekraïne. Sommige Parlementsleden stonden op van hun stoel om voor hem te applaudisseren aan het einde van zijn toespraak (hier gearchiveerd).

In zijn volledige toespraak, die kan worden bekeken op de officiële website van het Europees Parlement en in een transcriptie op de website van de Oekraïense regering, noemt Zelensky op geen enkel moment de Amerikaanse raketten. De enige keer dat hij het woord raketten in de mond nam, was toen hij verwees naar de noodzaak om Rusland "zijn vermogen om raketten te produceren" in te perken (hier en hier gearchiveerd).

De persdienst van het Europees Parlement verklaarde aan AFP op 4 december 2024 dat de Europarlementariërs "niet applaudisseerden voor de lancering van een raket", maar dat de video werd gemaakt na Zelensky's toespraak tijdens de buitengewone plenaire vergadering op dinsdag 19 november.