Deze video van een gigantische wolk komt niet uit Barcelona, maar uit Perth, Australië
- Gepubliceerd op 3 december 2024 om 14:26
- Leestijd: 7 min
- Door: Gaëlle GEOFFROY, AFP Frankrijk
- Vertaling en aanpassing: Liesa PAUWELS , AFP Nederland
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
Spanje werd deze herfst getroffen door dodelijke stortregens, zoals op 29 oktober in de regio Valencia en op 4 november in Barcelona. In deze context ging een time-lapsevideo viraal in meerdere talen met de bewering dat de video stortregens laat zien in de buurt van Barcelona in 2024. Socialemediagebruikers impliceren dat de extreme weersomstandigheden een gevolg waren van het Amerikaanse onderzoeksproject HAARP. Maar de video werd opgenomen in 2020 in de buurt van het vliegveld van Perth in Australië, niet in 2024 in Barcelona. De fotograaf van de video bevestigde dit aan AFP. AFP ontkrachtte ook al meerdere keren de samenzweringstheorie dat HAARP het weer kan manipuleren.
"Centraal-Europa, Noord-Carolina, Valencia, nu Barcelona, hier is een time-lapse die laat zien hoe ze werden getroffen door 150 liter water per m² in 3 uur" stond te lezen in de beschrijving van een Facebookpost die op 11 november 2024 werd gepubliceerd. De post verwijst naar het High-frequency Active Auroral Research Program (HAARP) in Alaska, dat de ionosfeer bestudeert en al vaker het doelwit was van talloze samenzweringstheorieën.
Dezelfde video werd ook veelvuldig gedeeld in het Nederlands op X. Daarbij werd ook beweerd dat de video werd opgenomen in Barcelona in 2024. In de commentaren onder het bericht delen verschillende gebruikers hun bezorgdheid over de video en stellen dat dit "niets te maken heeft met klimaatverandering", maar eerder komt door een "door de mens veroorzaakte situatie".
Identieke beweringen werden ook gedeeld in andere talen, zoals in het Frans op Facebook, waar de video meer dan 37 duizend keer gedeeld werd.
Op 29 oktober 2024 werd de regio Valencia getroffen door stortregens die dodelijke overstromingen veroorzaakten. De overstromingen hielden verband met een voor dit seizoen gebruikelijk stormverschijnsel, DANA, waarbij koude lucht over warm water in de Middellandse Zee trekt en intense regenwolken vormt.
Stortregens overspoelden gebieden in het oosten van Valencia en er viel een jaar aan neerslag in een paar uur tijd. De grond kon zo'n hoeveelheid water niet absorberen, waardoor er overstromingen ontstonden die door woonwijken raasden. Volgens de Spaanse regering is dit de ergste natuurramp in de recente geschiedenis van Spanje. Volgens de laatste informatie verloren 230 mensen het leven en worden er nog steeds mensen vermist.
De verwoestende regenval was 12 procent zwaarder en twee keer zo waarschijnlijk in vergelijking met de wereld voor de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde, zei een wereldwijd netwerk van klimaatwetenschappers op 31 oktober in een voorlopige analyse. World Weather Attribution (WWA) legde niet direct een verband tussen de uitzonderlijke regenval en klimaatverandering, maar zei wel dat dit "hoogstwaarschijnlijk" de oorzaak was.
De virale video heeft echter niets te maken met de ramp, hij werd gemaakt in 2020 in Australië. Dit blijkt uit visuele aanwijzingen en werd door de oorspronkelijke auteur bevestigd aan AFP. Beweringen die extreme weersomstandigheden in verband brengen met het HAARP-onderzoeksprogramma werden in het verleden al vele malen ontkracht.
Oorsprong van de video
Een omgekeerde zoekopdracht naar de video door AFP onthulde dat de beelden de afgelopen maanden en jaren al circuleerden in verschillende berichten op het internet. Daarbij werd de locatie van de video ten onrechte in verschillende landen geplaatst. Zo werd bijvoorbeeld in een bericht uit oktober 2024 gezegd dat de video werd opgenomen in Florida tijdens orkaan Milton. Een ander bericht uit september 2022 beweerde dat hij werd opgenomen in India.
In 2022 ontdekten AFP's Engelstalige factcheckers dat de beelden afkomstig waren uit Perth, Australië.
Tussen alle verschillende versies van de video vond AFP op YouTube een video terug uit februari 2020 met een watermerk: 'Kane Artie Photography - Niet voor mediagebruik - Licentie beschikbaar'.
Wanneer we de naam opzoeken, vinden we een online winkel terug met dezelfde naam van een fotograaf uit Perth, aan de westkust van Australië. Deze fotograaf, Kane Artie, die zichzelf op zijn website omschrijft als autodidact, maakt snapshots van landschappen in zijn regio, beelden die gemaakt zijn met behulp van drones en time-lapses. Een time-lapse bestaat uit een serie foto's die met regelmatige tussenpozen werden genomen en vervolgens worden samengevoegd in een versnelde video om de dynamiek van bepaalde fenomenen weer te geven.
Op het Facebookaccount van Kane Artie vind je de time-lapse terug die gepost werd op 2 augustus 2022, maar ook een versie van twee jaar eerder, die dateert van 25 februari 2020. Deze werd meer dan 40.000 keer gedeeld. Artie geeft aan dat de time-lapse opgenomen werd op het vliegveld van Perth en beschrijft hoe gewelddadig het fenomeen voor hem aanvoelde. Hij wijst erop dat 'Severe Weather Australia', een medium dat video's van indrukwekkende meteorologische fenomenen verzamelt, de licentie beheert van de video.
Op zijn Instagram deelde Artie ook enkele momenten achter de schermen tijdens het maken van de time-lapse. Op de video kan de locatie duidelijk worden geïdentificeerd.
De locatie kan worden teruggeleid tot de 'Public Viewing Area' of 'kijkzone' van de luchthaven van Perth, waar mensen de vliegtuigen kunnen bekijken. Verschillende visuele elementen uit de video achter de schermen kunnen worden geïdentificeerd op Google Maps, zoals de metalen overkapping (blauw), de landingsbaan (groen) en de planten (geel).
Fotograaf Kane Artie bevestigde in een telefoongesprek met AFP op 22 november 2024 dat de beelden werden genomen op het vliegveld van Perth, met behulp van timelapse-fotografie. Dit verklaart volgens Artie waarom de beelden zo snel gaan. Hij verzekerde ook dat ze volledig authentiek waren en dat er geen gebruik werd gemaakt van kunstmatige intelligentie of manipulatie.
In augustus 2022 vertelde Daniel Shaw, een 'stormenjager' en verantwoordelijke voor Severe Weather Australia, die de rechten op de video van Kane Artie bezit - aan AFP Seoul dat de beelden werden genomen op 25 februari 2020. Die dag werd Perth getroffen door een zware storm met hevige regen, bliksem en harde wind. Verschillende Australische media brachten verslag uit over de storm.
De HAARP-samenzweringstheorie werd al verschillende keren ontkracht
Sommige berichten in het Nederlands beweren dat de storm het gevolg was van 'HAARP'. Dit verwijst naar een oude samenzweringstheorie volgens welke een onderzoeksprogramma in de Verenigde Staten het weer kan beheersen.
Het High-frequency Active Auroral Research Program (HAARP) is een Amerikaans onderzoeksprogramma dat in 1990 werd opgericht. Het maakt gebruik van 's werelds krachtigste hoogfrequente (HF) zender "om de kennis van de bovenste atmosfeer van de aarde uit te breiden door de fysische en elektrische eigenschappen van de ionosfeer van de aarde te bestuderen, die invloed kunnen hebben op militaire en civiele communicatie- en navigatiesystemen," aldus de website van het programma.
HAARP is al lange tijd het onderwerp van verschillende samenzweringstheorieën en speculaties. Experts hebben reeds herhaaldelijk aan AFP uitgelegd dat het onderzoeksprogramma het weer of het klimaat op aarde niet kan manipuleren. Ook factcheckte AFP beweringen dat HAARP aardbevingen kan veroorzaken, zoals de aardbeving die Turkije en Syrië trof in 2023.
Volgens de HAARP-website worden de radiogolven die door de HAARP-zender worden uitgezonden niet geabsorbeerd door de troposfeer, het deel van de atmosfeer waar het weer ontstaat. "Omdat er geen interactie is, is er geen manier om het weer te beheersen," stelt de HAARP FAQ-pagina. Meerdere experts verklaarden aan AFP in een andere factcheck waarin valse beweringen over HAARP en de Spaanse overstromingen worden ontkracht, dat HAARP "in de verste verte niet in staat is" om het weer te beïnvloeden.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
