Werd orkaan Helene door HAARP gecreëerd?

Orkaan Helene werd niet veroorzaakt door HAARP en "verscheen" niet al eens 66 jaar geleden

Orkaan Helene richtte op 26 september 2024 verwoestende schade aan in het zuidoosten van de Verenigde Staten. Het dodental liep op tot 230. Socialemediagebruikers suggereren ten onrechte dat de storm het gevolg was van het High Frequency Active Auroral Research Program (HAARP), omdat er volgens hen 66 jaar geleden op dezelfde dag een orkaan met vergelijkbare kenmerken plaatsvond. Experts ontkennen echter dat HAARP het weer kan manipuleren. Hoewel orkaan Helene uit 1958 een vergelijkbare intensiteit had als zijn naamgenoot uit 2024, waren de baan en oorsprong heel anders.

"66 jaar geleden. Zelfde orkaan Helene. Zelfde datum. Zelfde cat 4. Zelfde windsnelheid. Zelfde barometerdruk. Dezelfde regio aan de oostkust wordt nu getroffen. Toeval of HAARP?," beweerde een bericht op X slechts een paar dagen nadat de tropische cycloon verschillende Amerikaanse staten in puin achterliet. 

Hetzelfde bericht werd ook gedeeld op Facebook. De berichten werden vergezeld van screenshots van de Wikipediapagina van orkaan Helene uit 1958. Sommige gebruikers wijzen op de screenshots aan dat de orkaan van 1958 categorie vier bereikte op 26 september, dezelfde dag als orkaan Helene van 2024.

Helene uit 2024 kwam op 26 september aan land in Florida. De zware orkaan van categorie 4 zorgde ervoor dat miljoenen mensen zonder stroom zaten en huizen werden verwoest. De Amerikaanse weerdienst waarschuwde voor "catastrofale en mogelijk levensbedreigende" overstromingen toen de storm landinwaarts trok. Het dodental steeg op 7 oktober naar ten minste 231. De orkaan werd op 27 september gedegradeerd tot een post-tropische cycloon en verdween twee dagen later.

De beweringen die online worden gemaakt waarbij de twee orkanen worden vergeleken en gekoppeld worden aan het HAARP-onderzoeksproject zijn onjuist. De twee stormen zijn niet identiek en experts zeggen dat de overeenkomsten die ze delen toeval zijn en dat orkanen geen verband houden met HAARP.

Image
Screenshot van incorrecte posts op X en Telegram. Genomen op 2/10/24.

HAARP en weermanipulatie

HAARP is een onderzoeksinstelling die in 1993 in Alaska werd opgericht door de Amerikaanse luchtmacht "om de eigenschappen en het gedrag van de ionosfeer te bestuderen". Het gebruikt 's werelds krachtigste hoogfrequente zender om de fysische processen in de hoogste regionen van de atmosfeer te bestuderen. Het is al lange tijd het onderwerp van samenzweringstheorieën, waaronder beweringen dat HAARP het weer kan manipuleren.

De Universiteit van Alaska Fairbanks beheert het programma sinds 2015, toen het werd overgedragen van de Amerikaanse luchtmacht (hier gearchiveerd). Op de FAQ-pagina van het initiatief wordt uitgelegd dat "radiogolven in het frequentiebereik dat HAARP uitzendt niet worden geabsorbeerd in de troposfeer of de stratosfeer -- de twee niveaus van de atmosfeer die het weer op aarde produceren". Omdat er geen interactie is tussen het HAARP-systeem en deze twee niveaus, is het niet mogelijk om het weer te beheersen. 

De bewering dat HAARP orkaan Helene veroorzaakte, circuleerde ook in de Verenigde Staten. Daar zeiden socialemediagebruikers dat het doel was om te voorkomen dat Republikeinen zouden gaan stemmen bij de opkomende presidentsverkiezingen in november, iets dat AFP op 2 oktober al factcheckte

HAARP-directeur Jessica Matthews zei in een e-mail aan AFP op 1 oktober 2024 dat "het tragische verlies van levens en de wijdverspreide verwoesting veroorzaakt door orkaan Helene kan dienen als een belangrijke waarschuwing voor de immense kracht van natuurrampen.

"De onderzoeksapparatuur in de HAARP-onderzoeksinstelling is niet in staat om dergelijke gebeurtenissen te genereren of te versterken," voegde ze toe.

Howard Diamond, directeur van de afdeling Atmospheric Sciences and Modelling van het Air Resources Laboratory van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), was het daarmee eens.

"HAARP heeft absoluut geen verband met de vorming van orkaan Helene, of het ontstaan van welke andere orkaan dan ook, of van welke andere natuurlijke weersgebeurtenis dan ook," zei hij in een e-mail op 30 september 2024.

Hoe orkanen zich vormen

Wereldwijde weerpatronen zijn verantwoordelijk voor grootschalige stormen zoals sneeuwstormen en orkanen. Hiervoor zijn specifieke atmosferische omstandigheden nodig.

"Het ontstaan van orkaan Helene, zoals dat bij elke orkaan het geval is, vond vanzelf plaats onder de juiste zeeoppervlaktetemperatuur en hogere atmosferische winden," zei Diamond.

Image
(AFP / Cléa PÉCULIER, Sophie RAMIS)

Ella Gilbert, een meteoroloog bij de British Antarctic Survey, vertelde AFP in november 2022 dat "hittegolven, droogtes, stormen en overstromingen allemaal worden veroorzaakt door een verscheidenheid aan verschillende omstandigheden in de atmosfeer en vaak het resultaat zijn van een willekeurige combinatie van weersomstandigheden".

Ze zei dat het "nergens op slaat" om het idee te opperen dat de technologie zulke extreme gebeurtenissen veroorzaakt.

Volgens een studie gepubliceerd op 9 oktober 2024 door World Weather Attribution (WWA), werd de zware regen en wind veroorzaakt door orkaan Helene ongeveer 10 procent intenser door klimaatverandering.

Orkaan Helene uit 1958

Hoewel beide orkanen een vergelijkbare windsnelheid hadden (rond max. 140 mph of 225 km/u voor 2024 Helene en 150 mph of 240 km/u voor 1958 Helene) en barometerdruk (rond de 930 millibar), zoals in de berichten wordt beweerd, zijn de baan en het gebied van oorsprong van de twee orkanen niet hetzelfde. Ook wijzen de berichten op sociale media erop dat beide orkanen categorie vier hadden, maar volgens de Amerikaanse weerdienst werd de schaal van Saffir-Simpson, die we tegenwoordig gebruiken om orkanen te categoriseren, pas in de jaren 70 in gebruik genomen. Ze wijzen erop dat, gezien de windsnelheid, Helene uit 1958 "zou zijn gecategoriseerd als een sterke storm van categorie vier".

Volgens rapporten van de Amerikaanse weerdienst vond orkaan Helene in 1958 plaats voor de oostkust van de Carolina's en veroorzaakte ze zware windstoten in het stadje Wilmington in Noord-Carolina. De orkaan is nooit aan land gekomen en er vielen geen slachtoffers, slechts één persoon raakte ernstig gewond. Ter vergelijking: orkaan Helene uit 2024 kwam aan land aan de westkant van Florida in Keaton Beach, aan de Golfkust van Florida. Hij veroorzaakte aanzienlijke schade in de hele regio. Ook ontstond Orkaan Helene uit 1958 ten noordoosten van de Dominicaanse Republiek, terwijl orkaan Helene uit 2024 zijn oorsprong vond in het noordwesten van de Caribische Zee. 

Gary Lackmann, professor in de atmosfeerwetenschappen aan de North-Carolina State University, bevestigde dit op 9 oktober 2024 in een e-mail aan AFP: "Het is toeval dat de Helene van 1958 een vergelijkbare intensiteit bereikte als die van 2024, maar de baan en oorsprong waren heel anders en de storm van 1958 veroorzaakte geen zware regen in de bergen zoals de Helene van dit jaar."

Image
Vergelijking van de baan van Helene (1958) (links) en Helene (2024) (rechts). Brongegevens: NHC.

Het komt vaak voor dat namen van tropische stormen om de paar jaar opnieuw verschijnen en dat stormen die dezelfde naam dragen geen verband met elkaar houden. Dit komt omdat sinds de jaren '50 de namen van Atlantische tropische cyclonen die onder de verantwoordelijkheid vallen van het National Hurricane Center (NHC) in de VS, gekozen worden uit dezelfde 6 lijsten met 21 namen. Deze lijsten verschijnen opnieuw elk orkaanseizoen en worden dus periodiek gebruikt.

Het Atlantische orkaanseizoen loopt van 1 juni tot 30 november. Omdat de stormen elk seizoen in alfabetische volgorde worden genoemd, "is het absoluut logisch dat de timing over dezelfde letters gelijkaardig zal zijn", verklaarde Jill Trepanier, professor in de geografie aan de Louisiana State University, op 8 oktober 2024 aan AFP.

"Het zal niet altijd het geval zijn, maar over het algemeen kun je dat verwachten", zei ze, "de namen worden gerecycled als ze geen ongelooflijke schade of verlies van mensenlevens veroorzaken. Helene aan het eind van de jaren 50 kwam niet eens aan land - maar trok langs de kust van Noord-Carolina."

In 2006 was er bijvoorbeeld ook een krachtige orkaan, Helene, eind september. De orkaan Helene uit 2006 kwam niet aan land boven het Noord-Amerikaanse vasteland en dus werd de naam gerecycled.

Volgens de NHC "wordt de lijst alleen gewijzigd als een storm zo dodelijk is dat het gebruik van de naam voor een andere storm in de toekomst ongepast zou zijn. Als dat gebeurt, dan wordt tijdens een jaarlijkse vergadering van het comité van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) de naam van de lijst geschrapt en wordt er een andere naam voor in de plaats gekozen". Er zijn al verschillende namen geschrapt sinds de lijsten werden opgesteld, bijvoorbeeld orkaan Katrina in 2005 en Ian in 2022.

"Misschien is de Helene van dit jaar, de 8e in het Atlantische bekken, de laatste," voegde Lackmann eraan toe. 

Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?

Neem contact met ons op