Samenzweringstheorieën over het gebruik van energiewapens tijdens de branden in LA gaan viraal
- Gepubliceerd op 21 januari 2025 om 15:31
- Leestijd: 10 min
- Door: Nahiara S. ALONSO, Théophile BLOUDANIS, AFP Verenigde Staten, AFP Griekenland
- Vertaling en aanpassing: Liesa PAUWELS , AFP Nederland
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
De enorme branden die sinds 7 januari 2025 delen van Los Angeles, de op één na grootste stad van de Verenigde Staten, teisteren, hebben al 27 levens geëist (op het moment van publicatie).
Socialemediagebruikers beweren echter dat deze branden zijn veroorzaakt door "Directed Energy Weapons" of "DEW".
"Gesmolten auto's maar intacte blauwe recyclingbakken! Zoals in Maui, het wijst allemaal op DEWs!", staat er in een X-post gepubliceerd op 14 januari 2025. Bij de post werd ook een video gevoegd die bestaat uit verschillende sequenties waarop gesmolten auto's in LA te zien zijn en een foto van een enkele blauwe vuilnisbak.
Verschillende berichten verwijzen ook naar de branden die in augustus 2023 plaatsvonden op het Hawaïaanse eiland Maui. Sommige samenzweringstheorieën beweerden namelijk ten onrechte dat deze branden werden veroorzaakt door laserwapens die gericht waren op plaatsen die vernietigd moesten worden door vuur, in een opzettelijke aanval.
Een andere Facebookgebruiker postte een luchtopname die de omvang van de ramp in Los Angeles aantoonde en vroeg zich af waarom de bomen niet zijn afgebrand, waarbij de schuld aan DEW werd gegeven.
Soortgelijke beweringen werden ook in andere talen verspreid, zoals in het Frans, Spaans, Grieks en Engels.
Een andere video van iemand die vanuit een raam filmt terwijl vonken in een nabijgelegen boom flitsen, werd op grote schaal online gedeeld. Daarbij werd ook beweerd dat op de video DEW-laserstralen te zien zijn.
Volgens de voorstanders van deze retoriek zou het gebruik van gerichte energiewapens of DEW's - die wel degelijk bestaan - het mogelijk maken om gebieden af te bakenen die vernietigd moeten worden om 'slimme steden' of '15-minuten steden' te bouwen. 'Slimme steden' is een reëel concept in de stedenbouw waar alle essentiële diensten binnen 15 minuten lopen of fietsen bereikbaar zijn, maar dat volgens samenzweringstheoretici wordt gezien als een manier om de bevolking te "controleren".
Maar, er is geen bewijs dat de branden die Los Angeles verwoestten in verband kunnen worden gebracht met experimentele energiewapens.
Fantasieën over gerichte energiewapens
Gerichte energiewapens zijn volop in ontwikkeling, vooral in de VS. Deze maken gebruik van geconcentreerde elektromagnetische energie die met de snelheid van het licht wordt geprojecteerd, waardoor hoogenergetische lasers ontstaan. Volgens experts die door AFP werden geïnterviewd, is er echter geen bewijs dat deze wapens verantwoordelijk zijn voor grote branden. De lasers zorgen er ook niet voor dat bomen bestand zijn tegen vlammen of dat blauwe voorwerpen niet geraakt worden.
Volgens onderzoeker Mike Rothschild, een expert op het gebied van de extreemrechtse samenzweringsbeweging QAnon en auteur van het boek "Jewish Space Lasers", is deze wapentheorie, die ooit beperkt bleef tot randgroepen, in opmars gekomen op het internet sinds de bosbranden in de jaren 2010 die delen van Californië verwoestten. Deze theorie is "bijzonder geschikt voor sociale netwerken omdat ze overeenkomt met foto's van branden waarop lichtstralen te zien zijn die zogenaamd uit de ruimte komen", merkte hij op in augustus 2023.
"Het vindt zijn oorsprong in een gebrek aan begrip van hoe branden zich verspreiden, dat gloeihaarden het ene huis wel kunnen bereiken en het andere niet, en dat bomen niet branden omdat ze vol water zitten," zei Mike Rothschild op 8 januari 2025 tegen AFP. "[DEWs] dienen als een gemakkelijke verklaring voor de branden die velen niet in verband willen brengen met de opwarming van de aarde."
Voor Iain Boyd, een expert op het gebied van gerichte energiewapens en directeur van het Center for National Security Initiatives aan de Universiteit van Colorado, "is het hoogst onwaarschijnlijk" dat dergelijke wapens de branden in Los Angeles hebben aangestoken, omdat "het energieniveau dat nodig is om een vegetatiebrand te ontsteken met een hoogenergetische laser vanuit de lucht een grote krachtbron zou vereisen die geïnstalleerd is in een groot vliegtuig," wat "noodzakelijkerwijs zichtbaar zou zijn geweest vlak voor de branden" legde hij uit aan AFP op 9 januari 2025.
Bomen die sterven door hitte, niet door vlammen
Bomen brandden wel degelijk in Los Angeles. Dit is te zien op deze satellietbeelden van Maxar Technologies die de wijk Pacific Palisades vergelijken op 20 oktober 2024 en 9 januari 2025 (links), of op de foto's van de stacaravanwijk in diezelfde wijk nadat de vlammen veel bomen hadden platgebrand (rechts).
"Over het algemeen verbranden tijdens een brand niet alle bomen," legde het Franse Nationaal Bureau voor Bossen (ONF) uit op 21 augustus 2023 aan AFP na de branden op het Hawaïaanse eiland Maui. "Het zijn vooral kruidachtige planten en struiken die branden. Vuur stijgt alleen naar de top als er vegetatie is tussen de grond en de top van de boom. Bovendien kan vuur zich alleen van boomtop tot boomtop verspreiden als de bomen dicht bij elkaar staan. Geïsoleerde bomen worden daarom vaak gespaard," vertelde het ONF.
Er is ook een fysieke verklaring voor het feit dat "huizen branden, maar niet noodzakelijk boomstammen en takken," vertelde Ernesto Alvarado, universitair hoofddocent aan de School of Environmental and Forestry Sciences van de Universiteit van Washington, aan AFP in 2023. Enkele van de verklaringen hiervoor zijn het vochtgehalte, de brandintensiteit en de samenstelling.
"De boom hoeft niet echt te branden om te sterven. Als het vuur heel heet is, maar snel of heel langzaam beweegt, kan de boom gewoon sterven door de hitte zonder te verbranden," voegde Jim Fyles toe, emeritus-hoogleraar aan de McGill University in Montreal, gespecialiseerd in bosecologie.
"Aan de andere kant zijn door de mens gemaakte structuren van brandbaar materiaal zoals hout meestal erg droog of samengesteld uit veel brandbare componenten, zoals gevelbekleding van huizen. Een huis kan dus veel brandbaarder zijn dan een boom," legde hij uit.
Branden kunnen zich ook in een domino-effect van het ene huis naar het andere verspreiden als huizen dicht bij elkaar staan, vooral bij harde wind, zoals het geval is in Los Angeles, en de omringende vegetatie ongemoeid laten. Dit is wat het Amerikaanse ministerie van Landbouw rapporteerde tijdens de Grass Valley branden in Californië in 2007.
Blauwe voorwerpen ook verbrand
In de recente video's maken socialemediagebruikers een vergelijking tussen de branden in LA en de branden in Maui in 2023, waar volgens de auteurs geen blauwe voorwerpen werden verbrand. De misvatting dat blauwe voorwerpen die onaangeroerd zijn gebleven bij bosbranden bewijzen dat er DEWs zijn gebruikt, is een terugkerende complottheorie die AFP al eerder heeft ontkracht.
Na de branden op Maui in augustus 2023 vertelde Boyd aan AFP dat DEWs een verschillende wisselwerking kunnen hebben met bepaalde materialen, vergelijkbaar met hoe een zwart T-shirt warmer kan aanvoelen in de zon dan een wit T-shirt.
Maar "als er genoeg energie in een laserstraal zit om een grote brand te veroorzaken, dan zal deze door het materiaal heen branden, ongeacht de kleur," zei hij.
Bij het omgekeerd zoeken naar de video met de blauwe vuilnisbak is de foto terug te leiden naar een post op het X-account van de Daily Mail US, met foto's van de huizen van beroemdheden die door de branden zijn verwoest. De foto toont het huis van acteur John Goodman. Andere foto's, gepubliceerd in online artikelen, laten duidelijk zien dat het hele gebied rondom de blauwe bak, net als een hek, brievenbus en stoep, onaangeroerd bleef (hier gearchiveerd).
Bovendien zijn er talloze voorbeelden van beelden waarop blauwe voorwerpen te zien zijn die door de bosbranden zijn geraakt, zoals in deze voor en na compilatie van de Britse krant The Guardian. Blauwe daken en andere voorwerpen werden niet gespaard.
Vonken van een elektriciteitsleiding
Om de oorsprong te achterhalen van de video die een zogezegde laserstraal lijkt te tonen, voerden we een omgekeerde zoekopdracht uit naar de video. De zoekopdracht leidde ons naar de originele video die op 8 januari 2025 op X werd geplaatst door een inwoner van LA (hier gearchiveerd).
In het bericht legt de auteur uit dat hij de achtertuin van zijn buurman filmde, waar een hoogspanningslijn tegen de bomen vonkte. Toen hij het alarmnummer belde, nam niemand op. Hij maakt geen melding van laserstralen die op de bomen waren gericht.
In een andere video die hij op dezelfde dag plaatste, vanuit een ander perspectief, zijn meer vonken te zien die van de hoogspanningskabels komen (hier gearchiveerd).
Santa Ana-winden
Niet het hypothetische gebruik van laserwapens, maar het klimaat en de weersomstandigheden in Californië zijn de schuldigen.
De Amerikaanse staat heeft twee zeer regenachtige jaren achter de rug, waardoor er een weelderige vegetatie is ontstaan, die vervolgens in de loop van acht maanden zonder regen is uitgedroogd. Deze brandbare cocktail wordt nog versterkt door de hete, droge Santa Ana-winden. Ze zijn een klassiek fenomeen dat plaatsvindt in de Californische herfst en winter, maar deze keer hebben ze volgens meteorologen een intensiteit bereikt die sinds 2011 niet meer is voorgekomen. Eerder deze maand raasden ze landinwaarts met rukwinden tot 160 km/u en wakkerden ze de vlammen aan.
"We zien dat branden zich verspreiden als het heet, droog en winderig is: al deze omstandigheden zijn momenteel aanwezig in het zuiden van Californië," vatte Kristina Dahl, vicevoorzitter van de wetenschappelijke onderzoeksorganisatie Climate Central, op 9 januari 2025 samen voor AFP.
Een situatie die nog gevaarlijker wordt door het feit dat het momenteel midden op de dag rond de 20 graden Celsius is in de Californische megalopolis, een hoge temperatuur voor het seizoen.
"De wind is zo sterk en de vegetatie zo droog dat de brandweerlieden niets kunnen doen", zegt Michael Gollner, universitair hoofddocent werktuigbouwkunde aan UC Berkeley. "Sterke wind, tonnen droge brandstof, licht ontvlambare structuren die dicht op elkaar staan [huizen, red.]: het is een recept voor een ramp".
AFP factcheckte eerder al andere claims over branden in Los Angeles. Lees ze hier.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
