Nieuwe 'test' door Nederlandse arts kan niet bepalen of iemand Long COVID heeft, zeggen experts
- Gepubliceerd op 28 oktober 2024 om 14:15
- Leestijd: 9 min
- Door: Liesa PAUWELS, AFP Netherlands
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
Een YouTube-video met de titel "Eindelijk Helderheid: Test voor Long COVID, Post Vaccinatie en Shedding" werd meer dan 60 duizend keer bekeken en gedeeld in berichten op verschillende sociale media. De video bevat een interview met de arts Jorine Hammink en YouTuber Sven Hulleman. In de video wordt een vermeende "nieuwe test" gepromoot die onder andere beweert Long COVID te detecteren. De video werd gedeeld, samen met een link naar de website van de dokter die de tests aanbiedt, door talloze socialemediagebruikers die wanhopig op zoek waren naar een diagnose die bij hun symptomen paste. "Er is hoop voor mensen met Long COVID, maar ook voor mensen die last hebben van prikschade," luidde een van de berichten op Facebook op 23 september 2024.
Een reel op Instagram die hetzelfde interview deelde werd meer dan 10 duizend keer bekeken en riep gebruikers op om "gepersonaliseerd advies te ontdekken" bij de dokter wanneer ze last zouden hebben van symptomen. Soortgelijke beweringen werden ook gedeeld op X.
Sommige berichten, en de video, vermelden kort dat dit een "onderzoeksinstrument" is, maar op de website van Hammink, waar in de berichten en commentaren naar wordt verwezen, staat dat arts Jorine Hammink een "diagnostische tool" voor Long COVID aanbieden. Patiënten kunnen de tests bestellen vanaf 599 euro. Op de website wordt ook gelinkt naar de YouTube-video in kwestie.
Experts vertelden AFP echter dat de test misleidend is. Hoewel het mogelijk is om te testen op de parameters die op de website worden genoemd, zijn ze niet uitsluitend gelinkt aan Long COVID.
Nog geen specifieke test voor Long COVID
Er is sprake van Long COVID, of post-COVID, wanneer iemand na een infectie met COVID-19 langdurige symptomen ervaart zoals vermoeidheid, concentratieproblemen of geheugenproblemen.
Volgens de informatie in de video en op de website van het laboratorium, beweert de dokter te kunnen bepalen of de symptomen van een patiënt het gevolg zijn van het coronavirus, of dat ze komen van de spike-eiwitten die geproduceerd worden door de mRNA-vaccins. Op de website staat dat ze dit doen door "specifieke mRNA-sequenties" in kaart te brengen en te kijken naar "verschillende parameters van het immuunsysteem" om een "gepersonaliseerd testresultaat" te geven.
Het labo van Hammink beweert dat het test op de volgende componenten: spike RNA (een eiwit dat zowel door het virus als door het vaccin wordt geproduceerd), nucleocapside RNA (virus-specifiek eiwit), antisense spike-eiwitten (spike-antilichamen), antisense nucleocapside-eiwitten (virus-specifieke antilichamen), IDO 2 (een enzym dat gelinkt wordt aan post-COVID), kynurenine en IL-6 (geven inzicht in de toestand van het immuunsysteem).
Er wordt beweerd dat de test vragen beantwoord zoals: "kunnen mijn klachten zijn veroorzaakt door het virus of door het vaccin?", "bestaat "shedding" (= het overdragen van het geïnjecteerde mRNA en spike eiwitten van gevaccineerde personen op ongevaccineerde personen)?" en "heb ik Long COVID? En komt dit dan door het virus of door het vaccin?".
AFP legde de informatie over de test, een voorbeeld van een testrapport en de interviewvideo voor aan verschillende experts. Allemaal uitten ze ernstige twijfels over de geldigheid van de test. Hoewel het mogelijk zou zijn om te testen op de genoemde parameters, geeft het labo geen transparante informatie over hoe de tests worden uitgevoerd. Zelfs als de test correct wordt uitgevoerd, bewijzen de parameters niet dat een patiënt Long COVID heeft, omdat verhoogde waarden kunnen worden toegeschreven aan verschillende chronische ziekten, niet alleen aan Long COVID.
"Wat ze zegt kan inderdaad allemaal gemeten worden, maar dat betekent niets," zei Gestur Vidarsson, hoogleraar Immunoglobuline Biotherapeutica aan de Universiteit Utrecht, op 3 oktober 2024 tegen AFP, na het bekijken van het interview. "Er wordt momenteel onderzoek uitgerold om biomarkers voor Long COVID op te sporen. Ddit is veelbelovend maar nog prematuur."
Op haar website haalt Hammink slechts één onderzoekspaper aan waarop de test is gebaseerd. De betreffende paper werd gepubliceerd in het medische tijdschrift The Lancet en beschrijft verbanden tussen Long COVID en de aanwezigheid van het IDO2-enzym, waarop Hammink beweert te testen.
Rene Lutter is hoogleraar longziekten en immunologie aan het UMC Amsterdam en maakt deel uit van de Amsterdam UMC COVID-19 Biobank studiegroep. Hij werkte mee aan de geciteerde studie. Hij vertelde AFP op 17 oktober 2024 dat er op basis van zijn werk verwachtingen zijn dat IDO2 een belangrijk pad dat onderliggend is aan Long COVID. "Maar omdraaien dat IDO2 een selectieve merker is voor long COVID, daar heb ik wel wat moeite mee," vertelde hij eraan toe.
IDO2 is volgens Lutter niet alleen geassocieerd met Long COVID. Er zijn ook aanwijzingen dat IDO2 actief is bij andere post-acute infectieuze syndromen zoals het chronisch vermoeidheidssyndroom. "IDO2 wordt ook gevonden in tumoren en bij tuberculose," voegde hij eraan toe.
Hetzelfde geldt voor kyrunerine, dat ook wordt gemeten in de test. Lutter legde uit dat "kynurenine ook kan wijzen op een niet-gerelateerde virale infectie. Veel hangt ook af van hoe IDO2 en kynurenine worden bepaald, en dat is nog niet duidelijk".
Vidarsson legde uit dat er labotesten in ontwikkeling zijn, maar dat deze preliminair zijn en dat de patiënten daarbij worden ingedeeld op basis van het soort symptomen, aangezien dit bij Long COVID varieert per patiënt.
Walt David, professor Biologically Inspired Engineering aan de Harvard Medical School, zei op 8 oktober 2024 in een e-mail aan AFP dat "het onmogelijk is om een oorzaak toe te schrijven aan Long COVID".
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat ongeveer 17 miljoen mensen in de Europese regio van de WHO tijdens de eerste twee jaar van de pandemie mogelijk een of andere vorm van Long COVID hebben doorgemaakt. Veel over de ziekte is nog onbekend. Vidarsson benadrukte dat "Long COVID een belangrijk en actueel fenomeen is. Er wordt veel onderzoek naar gedaan, maar het is niet universeel en het manifesteert zich op verschillende manieren."
Volgens de website van de dokter gebruikt haar "diagnostische tool" de parameters om te analyseren of de symptomen van patiënten door het vaccin worden veroorzaakt of door het virus. Er wordt ook beweert de immuunrespons (igG) te meten op de eiwitten die virus-specifiek zijn (nucleocapside) en de eiwitten die overeenkomen met zowel het virus als het vaccin (spike). Het is echter onduidelijk hoe ze dit doen en hoe ze dit toeschrijven aan de symptomen.
Walt voegde eraan toe dat hij "niet op de hoogte is van door vaccinatie veroorzaakte Long COVID".
Volgens Vidarsson is het juist goed om hoge igG-waarden te hebben, omdat ze laten zien dat de vaccins werken.
mRNA-vaccins kunnen geen mensen besmetten
In de berichten vermelden gebruikers ook dat de test in staat zou zijn om te bepalen of iemand "shedding" ervaart. Op haar website beweert de arts dat "sommige mensen die niet gevaccineerd zijn tegen COVID-19 symptomen ervaren nadat ze in contact zijn gekomen met mensen die gevaccineerd zijn tegen het COVID-19 virus omdat de spike-eiwitten of het geïnjecteerde mRNA van gevaccineerden zich hebben verspreid door aanraking of hoesten."
AFP heeft eerder de theorie ontkracht dat mRNA-vaccins niet-gevaccineerde mensen kunnen besmetten. Volgens de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) "kan dit alleen gebeuren als een vaccin een levende verzwakte versie van het virus bevat". Dit is niet het geval bij mRNA-vaccins, omdat deze mRNA gebruiken dat in een laboratorium is gemaakt. Dit mRNA bevat geen levend virus (het is slechts een deel van het virus) en wordt geïnjecteerd om onze cellen te leren hoe ze een eiwit of antigeen moeten maken, wat een immuunrespons in ons lichaam teweegbrengt.
"Virale shedding is theoretisch alleen mogelijk bij vaccins die een verzwakt levend virus bevatten, hoewel het uiterst zeldzaam is dat iemand anders met dat virus besmet raakt," beschreef Doctors Manitoba op zijn website. "COVID-19 vaccins bevatten geen levend virus en het vaccin kan er dus niet toe leiden dat er iets wordt uitgescheiden of 'geshed' dat anderen kan besmetten of schaden."
De mRNA-vaccins zijn gebaseerd op slechts een klein deel van het virus. In de test kijkt Hammink ook naar het "spike-eiwit" en het "nucleocapside-eiwit". Volgens Walt "is het heel gemakkelijk om het virus van het vaccin te onderscheiden omdat het vaccin gebaseerd is op het spike-eiwit en het virus zowel spike als nucleocapside bevat." Dus als je antilichamen hebt tegen zowel spike als nucleocapsid, betekent dit dat je bent blootgesteld aan het virus.
"Dit gezegd hebbende," voegde Walt eraan toe, "is bijna iedereen op dit moment geïnfecteerd met het virus, of ze het nu weten of niet. Als iemand antilichamen heeft tegen het nucleocapside eiwit, betekent dit dus gewoon dat je ooit besmet bent geweest."
Hoewel sommige mensen bijwerkingen ervaren van COVID-vaccins, zoals spierpijn, gewrichtspijn, koude rillingen en koorts, is het niet bekend dat vaccins Long COVID veroorzaken. Vaccins worden als veilig beschouwd voor de meerderheid van de mensen en ernstige en langdurige bijwerkingen zijn zeer zeldzaam.
Volgens een recente literatuurstudie "suggereren huidige studies dat COVID-19 vaccins mogelijk beschermende en therapeutische effecten hebben op Long COVID". Er zijn echter "meer robuuste vergelijkende, observationele studies en onderzoeken nodig om de effectiviteit van vaccins bij het voorkomen en behandelen van long COVID duidelijk vast te stellen".
Dubieuze achtergrond
Jos van der Meer, emeritus-hoogleraar aan het Radboud Universitair Medisch Centrum Nijmegen, wees AFP op 10 oktober 2024 erop dat Hammink gespecialiseerd is in ouderengeneeskunde en nog geen onderzoek publiceerde over immunologie of virologie. Op haar website verwijst ze naar onderzoek van anderen (zoals dat van Lutter), niet naar haar eigen onderzoek.
Viddarson plaatste ook vraagtekens bij haar expertise: "Er is geen peer-reviewed data en er zijn al inspanningen die dit onderzoek in het openbaar uitvoeren. Zij [Hammink] doet het achter gesloten deuren en vraagt er veel geld voor."
Van der Meer wijdde zijn leven aan onderzoek naar onder andere chronische vermoeidheid. Veel van deze symptomen zijn ook vaag en moeilijk te diagnosticeren, iets waar ook Long COVID-patiënten mee te maken krijgen.
Hij ziet parallellen tussen dit laboratorium dat "Long COVID-tests" aanbiedt en andere, vergelijkbare laboratoria die allerlei tests voor andere ziekten verkopen: "Er zijn verschillende laboratoria die gewoon onzinuitslagen produceren. Er is geen certificering, niets. Het zijn gewoon cowboys."
Hij waarschuwde dat "de charlatanerie erg groot is op dit gebied, je kunt er veel geld mee verdienen. Hetzelfde geldt voor de wereld van de ziekte van Lyme, waar Lyme-antigenen en antistoffen worden bepaald door commerciële bedrijven. Ze verhogen de gevoeligheid om veel patiënten te krijgen."
AFP factcheckte eerder verschillende misleidende claims over vaccins en COVID-19.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
