Deze cijfers gaan over andere coronavirussen, niet het virus dat Covid-19 veroorzaakt

De video werd hier gepubliceerd op 4 oktober 2020 en werd ook in tientallen Facebook posts gedeeld nadat hij hier werd geüpload. “De RIVM testuitslagen van deze week. Kijk en verwonder. Ik wist niet dat een mondkapje ook tegen chlamydia werkte,” zegt de auteur van de Facebook-post. 

In de video scrollt ze door een spreadsheet met recente virologie uitslagen die ze gevonden heeft op de website van het RIVM. “Wat er meteen uitspringt is chlamydia [een seksueel overdraagbare aandoening],” zegt ze terwijl haar muis over het getal 472 zweeft. “En daaronder staat het coronavirus. Nul.”

Ze gaat verder: “Waar komt al die paniek dan vandaan? Als gewoon in de gegevens van het RIVM niet terug te vinden is dat er überhaupt coronabesmettingen zijn. Dat vind ik dus gek.”  

Maatregelen om de verspreiding van Covid-19 in Nederland in te perken werden op 28 september aangescherpt. Op 30 september volgde het dringend advies niet-medische mondkapjes te dragen in publieke binnenruimtes.

Image

Screenshot van de Facebook-post, gemaakt op 7 oktober 2020

De spreadsheet erbij halen om anticoronavirusmaatregelen ter discussie te stellen is misleidend: de cijfers gaan over andere coronavirussen en niet over besmettingen met SARS-CoV-2, het coronavirus dat Covid-19 veroorzaakt. De RIVM geeft elders op hun website updates over besmettingen met het nieuwe coronavirus; afgelopen week waren het er 27.485.

Andere coronavirussen

Het Googlen van “RIVM recente virologie uitslagen”, zoals de maakster van het filmpje oppert, leidt naar deze pagina van waar de spreadsheet kan worden gevonden. De cijfers voor “coronavirus” zijn inderdaad laag: nul tot enkelen per week in de afgelopen maanden. 

De website legt uit dat de getallen zijn gebaseerd op “de aantallen positieve resultaten zoals gemeld door de leden van de Nederlandse Werkgroep Klinische Virologie”, een onderdeel van de NVMM.  

NVMM directeur Margo Kusters-van Someren vertelt AFP Factcheck telefonisch dat “dit coronavirussen zijn, maar niet dit [nieuwe] coronavirus”. Besmettingen met SARS-CoV-2 worden bijgehouden “in een aparte virologische dagstaat”, aldus Kusters-van Someren.

Ook RIVM woordvoerder Harald Wychgel zegt, “dit heeft niks met Covid-19 te maken. Daar [SARS-CoV-2 besmettingen] hebben we complete bestanden voor, die staan ergens anders. Die zijn nogal prominent in beeld.”

Sinds de Facebook-post verschenen is heeft het RIVM een melding toegevoegd aan de pagina waar de spreadsheet gevonden kan worden. Deze legt uit dat “in deze weekstaten alle typen coronavirussen [zijn] opgenomen, behalve het SARS-CoV-2 virus.”

Wekelijkse updates over het aantal meldingen van Covid-19 kunnen hier gevonden worden op de website van het RIVM. Afgelopen week werden 27.485 nieuwe gevallen gemeld. 

Zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uitlegt op hun website is Covid-19 een besmettelijke ziekte veroorzaakt door een nieuw type coronavirus, SARS-CoV-2. “Coronavirussen zijn een grote familie virussen die ziektes kunnen veroorzaken bij dieren of mensen. Bij mensen is bekend dat verschillende coronavirussen luchtweginfecties veroorzaken, variërend van verkoudheid tot meer ernstige ziekten zoals het Middle East Respiratory Syndrome (MERS) en Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS).”

SARS-CoV-2 verscheen eind 2019 in de Chinese stad Wuhan. Sindsdien werden wereldwijd bijna 36 miljoen besmettingen gemeld en overleden meer dan een miljoen mensen aan de ziekte, volgens de laatste cijfers verzameld door AFP. Besmettingen in west-Europa namen de afgelopen weken sterk toe. In België, Frankrijk en Spanje werden nieuwe maatregelen ingevoerd om de verspreiding van het virus in te perken.