Britse regering heeft niet “toegegeven” dat coronavaccinatie leidt tot “beschadiging” van het immuunsysteem

Volgens een verhaal op sociale media heeft de Britse regering “toegegeven” dat vaccins tegen COVID-19 het “natuurlijke immuunsysteem beschadigen”. De berichten verwijzen naar een rapport van de Britse gezondheidsautoriteit UK Health Security Agency (UKHSA). In dit rapport wordt echter alleen beschreven dat gevaccineerde mensen na een corona-infectie een lagere hoeveelheid van een bepaald type antistof hebben. Het immuunsysteem functioneert naar behoren en beschermt juist tegen ziekte, vertelden de UKHSA en een onafhankelijke viroloog aan AFP.

“De Britse regering heeft de waarheid gezegd over het feit dat als je eenmaal een dubbele vaccinatie hebt gehad, je nooit meer een volledige natuurlijke immuniteit kunt verwerven”, luidt de tekst in dit Facebookbericht uit November 2021. Het werd die maand honderden keren gedeeld op sociale media, zoals hier op Twitter. Volgens het verhaal zouden mensen die gevaccineerd worden tegen COVID-19 zelfs vatbaarder zijn voor nieuw varianten van het virus.

In januari 2022 verscheen het verhaal echter opnieuw in opvallend veel berichten (zoals hier, hier) en websites die in het verleden desinformatie hebben verspreid (hier, hier). Het verhaal circuleerde ook in andere talen, zoals in het Tsjechisch en Pools.

AFP Duitsland zag een soortgelijke opleving van het verhaal in januari, en constateerde dat de verhalen zich baseren op een rapport van de Britse gezondheidsautoriteit (UKHSA) waarin deze “bekendmaking” niet staat vermeld – noch kan dit worden afgeleid uit de resultaten.

Screenshot van een van de misleidende berichten

Het Britse rapport

De berichten verwijzen naar een passage uit het “COVID-19 vaccine surveillance report” van week 42 door de UKHSA uit oktober 2021. De UKHSA publiceert regelmatig rapporten over het coronavirus.

Op pagina 23 staat dat het niveau van een specifiek soort antilichamen lager is bij degenen die volledig zijn gevaccineerd bij een corona-infectie, blijkt uit onderzoek van deze antistoffen in het bloed. De frequentie van bepaalde antistoffen in het bloed wordt seroprevalentie genoemd.

In hun onderzoek naar deze seroprevalentie heeft de UKHSA twee soorten antilichamen nader bekeken: S-antilichamen en N-antilichamen. Antilichamen tegen het nucleoproteïne (N) worden alleen door het lichaam gevormd bij besmetting met corona. Antilichamen tegen het spike-eiwit (S) worden daarentegen zowel tijdens de ziekte als na coronavaccinatie geproduceerd, vertelde een woordvoerster van UKHSA op 7 januari aan AFP. Onderzoek op N-antilichamen helpt dus om antistoffen te onderscheiden die ontstaan door een infectie en vaccinatie. In Nederland wordt ook gekeken naar het type afweer onder de bevolking door verschillende corona-antistoffen te onderscheiden, legt de bloedbank Sanquin uit.

Verwachte resultaten

Uit het UKHSA-rapport blijkt dat de N-antilichaamwaarden lager zijn bij gevaccineerde mensen bij een infectie. Dat is helemaal niet verrassend, vertelde de UKHSA-woordvoerster aan AFP. Uit de resultaten blijkt dat vaccinatie werkt en corona-infecties in het lichaam klein houdt. Een mildere infectie, bijvoorbeeld door de bestaande vaccinatiebescherming, zou dus kunnen leiden tot een lager N-antilichaamniveau. Deze uitleg werd ook toegevoegd door de UKHSA in latere rapporten over de studie: "Deze lagere N-antilichaamresponsen bij personen met doorbraakinfecties (post-vaccinatie) in vergelijking met primaire infectie weerspiegelen waarschijnlijk de kortere en mildere infecties bij deze patiënten."

Dit resultaat was te verwachten, legde Daniel Sauter op 12 januari ook uit aan AFP. Hij is professor aan het Instituut voor Medische Virologie en Epidemiologie van Virale Ziekten van het Universitair Ziekenhuis in Tübingen. "Door de succesvolle eliminatie en kortere verblijftijd van het virus in het lichaam wordt de vorming van N-antilichamen minder sterk gestimuleerd", schreef Sauter. De observatie in het UKHSA-rapport is dan ook "niet bijzonder verrassend" en sluit aan op andereonderzoeken, waaruit blijkt dat gevaccineerden het virus bij besmetting sneller kunnen elimineren.

Het immuunsysteem wordt niet “beschadigd”

Het verlaagde N-antilichaamniveau duidt niet op een beschadigd immuunsysteem. "Lagere N-antilichaamwaarden alleen duiden er niet op dat het immuunsysteem is beschadigd", legt Daniel Sauter uit en vervolgt: "Integendeel, lagere N-antilichaamwaarden bij gevaccineerde in vergelijking met niet-gevaccineerde geïnfecteerde personen wijzen er eerder op dat het immuunsysteem functioneel is en in staat is geweest een succesvolle immuunrespons op te zetten tegen het spike-eiwit als reactie op vaccinatie."

Sauter vat samen: “Het vermogen an sich, om antistoffen te vormen tegen viruscomponenten wordt niet aangetast door vaccinatie. Het vaccin beschadigt het immuunsysteem niet.”

Op een verzoek van AFP legde een woordvoerster van de UKHSA ook uit dat vaccinatie op geen enkele manier het immuunsysteem aantast. Lagere N-antilichaamwaarden betekenen niet dat het om schade aan het immuunsysteem gaat. De UKHSA raadt mensen aan om zich te laten vaccineren tegen corona om en een booster te nemen.

Geen hogere vatbaarheid voor mutaties

Bij de vermenigvuldiging van een virus ontstaan soms afwijkingen in de eigenschappen. Deze veranderingen in het virus leiden tot mutaties, ook bekend als varianten. Sauter weerspreekt de bewering uit de berichten dat gevaccineerden vatbaarder zijn voor dergelijke mutaties: "De mutatiesnelheid van SARS-CoV-2 wordt niet beïnvloed door de vaccinatie." Zelfs als er veranderingen in het virus zouden zijn die het lichaam minder goed in staat stellen om het met behulp van bestaande antilichamen te bestrijden, zou de vermenigvuldiging van deze virussen lager blijven bij gevaccineerden in vergelijking met niet-gevaccineerden, legde Sauter uit.

AFP verifieerde eerder misleidende berichten waarbij cijfers uit het Verenigd Koninkrijk uit hun verband worden getrokken en waarin de gezondheidsautoriteiten het gevaar van vaccinatie zogenaamd “toegeven”, zoals het verhaal dat gevaccineerden drie tot zes keer meer kans zouden hebben op overlijden in Engeland.