Deze aankondiging over een derde en vierde coronaprik is verzonnen

"We raden u aan om vast contact op te nemen met uw lokale GGD om een afspraak te maken voor uw derde en zo nodig vierde COVID 21 en COVID 22 vaccinatie", luidt de tekst in een afbeelding in verschillende Facebookberichten (hier, hier en hier) van een mededeling die zogenaamd afkomstig is van het ministerie van VWS, gedateerd oktober 2021.

De afbeelding circuleert sinds 27 september en werd meer dan 200 keer gedeeld op Facebook. Hetzelfde beeld circuleert ook op Twitter, waar bijvoorbeeld dit bericht 140 keer is geretweet.

Gebruikers op Facebook wijzen erop dat het bericht hun verwachtingen bevestigt: "Hoe voorspelbaar was dit", zegt een gebruiker en "Absurd, maar het verbaast me niet meer", zegt een ander.

Image

Screenshot van een van de misleidende berichten, vastgelegd op 30 september 2021

Aankondiging onvindbaar, wel budget vrijgemaakt voor mogelijke extra prikken

AFP kon de dubieuze aankondiging bij het ministerie van VWS niet terugvinden. Gevraagd naar bewijs of een bron van de aankondiging linken sommige Facebookgebruikers naar nieuwsberichten (zoals van NRC en de Telegraaf) over een bedrag van 134 miljoen euro dat door het ministerie van Volksgezondheid is gereserveerd voor het "maximale scenario" waarin twee nieuwe vaccinatierondes nodig zouden zijn.

Image

Screenshot van de Facebookreacties onder een van de misleidende berichten, vastgelegd op 1 oktober 2021

Het bestaan van zo'n gereserveerd budget voor een mogelijk scenario in de toekomst bewijst echter niet dat de aankondiging in de Facebookberichten authentiek is en afkomstig is van het ministerie.

Als we goed naar de aankondiging kijken, blijkt al snel dat deze vol staat met taalfouten: het dubbel voorkomen van het woord "van", de spatie tussen "Corona" (met overbodige hoofdletter) en "varianten", de verkeerde spelling van "lokale" en het ontbreken van een koppelteken tussen "COVID 21" en "COVID 22".

Image

Het misleidende bericht met taalfouten in rood gemarkeerd (bewerkt door AFP)

Afgezien van de verzonnen termen "COVID 21" en "COVID 22", wijst deze onprofessionaliteit erop dat het bericht niet door een ministerie is geproduceerd.

Verder komen de basisregels in de afbeelding niet overeen met de huidige adviezen in voorlichtingsposters. De regel "werk zoveel mogelijk thuis" en "vermijd drukke gebieden" zijn oude regels die op 25 september volledig zijn geschrapt.

De meest recente basisregels bevatten geen thuiswerkadvies, noch het advies om drukte te vermijden. Daarin staat "1,5 meter blijft een veilige afstand – terwijl dat dus niet meer wordt vereist. Exact dezelfde rij van deze vijf basisregels werd al in augustus 2020 gebruikt, zoals hier.

Ministerie van VWS noemt de aankondiging "schadelijke desinformatie"

Het ministerie van VWS bevestigde op 1 oktober dat de aankondiging niet van hen afkomstig is: "Het gaat om onjuiste informatie, zelfs schadelijke desinformatie."

"In lijn met het advies van de Gezondheidsraad is een booster voor de algemene bevolking, als oppepper van eerdere vaccinaties, nu nog niet nodig", vervolgt het ministerie. Het ministerie legt uit dat slechts een specifieke groep patiënten (bijvoorbeeld met een ernstige afweerstoornis) een derde vaccinatie aangeboden krijgt. Degenen die hiervoor in aanmerking komen, krijgen "een rechtstreekse uitnodiging van hun behandelend medisch specialist" (zie deze Tweede Kamerbrief van 14 september).

"Voor alle andere mensen bestaat de basisvaccinatie uit één (in het geval van Janssen) of twee prikken (...) Het is niet uit te sluiten dat een herhaling in de toekomst (voor bepaalde groepen, bijv. 60-plussers) periodiek wenselijk is", aldus het ministerie.

Verder zegt het ministerie dat de QR-code "geen beperkte geldigheidsduur" heeft en dat er op dit moment geen herhaalde vaccinatie gepland staat: "Het vaccinatiebewijs verkregen na de eerste twee vaccinaties (of één dosis van het Janssen-vaccin) blijft gewoon staan."

Het RIVM maakte bekend dat de bescherming na vaccinatie zeer hoog is – ook tegen de deltavariant: het beschermt momenteel voor 95% tegen ziekenhuisopname en voor 97% tegen IC-opname. Deze cijfers zijn ook verwerkt in het advies van de Gezondheidsraad van 14 september en worden genoemd als belangrijke reden om niet over te gaan tot herhaalde vaccinatie.

Het is niet de eerste keer dat er op sociale media verzonnen berichten circuleren die de autoriteiten imiteren omtrent de coronamaatregelen. Een duidelijk voorbeeld was deze sticker op een bankje in Utrecht – die ongevaccineerden verbood plaats te nemen – zogenaamd afkomstig van het RIVM.