Nee, deze video toont niet hoe EU-voorzitter Von der Leyen in een auto omringd werd door demonstranten in Bulgarije

Een video van ongeveer drie minuten die op 1 september 2025 op Facebook circuleerde toont demonstranten die een zwarte Audi omsingelen, waarop een blauw politie-zwaailicht op het dashboard te zien is. Het bijschrift luidt: "Zo werd EU-hoofd Von der Leyen in Bulgarije begroet". "Ik wil zien wie er in de auto zit", zegt de leider van de extreemrechtse partij in de video, terwijl anderen joelen en roepen: "Ze moet terug naar huis!" en "Nazi, Nazi". Demonstranten dragen Bulgaarse en Russische vlaggen en sommigen slaan ermee op de auto. Politieagenten omsingelen het voertuig. Het hoofd van het Bulgaarse politiekorps Nikolay Nikolov is een van de agenten die uit de auto stapt voordat deze verder rijdt.

Uit de reacties blijkt dat veel gebruikers denken dat Von der Leyen zelf in de auto zit. "Dit verdient ze! Ze denigreert de 'EU-bevolking'" schreef een gebruiker. "In mijn land is ze niet welkom!" schreef een ander.

De video werd ook gedeeld in andere talen, waaronder het Bulgaars, Engels, Russisch en Servisch.

Politiebaas Nikolov bevestigde echter aan AFP dat hij met collega's in de auto zat en niet met Von der Leyen. Uit een verdere analyse van AFP bleek ook dat Von der Leyen nog niet in Bulgarije was aangekomen toen de video werd gepost, waardoor ze onmogelijk in de auto kon zitten, zoals in de virale posts werd beweerd.

Het protest tegen het bezoek van Von der Leyen komt te midden van verdeeldheid in Bulgarije over de steun aan Oekraïne.

Ondanks historische banden met Rusland ondersteunt Bulgarije Oekraïne sinds de invasie van Moskou in 2022 krachtig en voorziet het het land van aanzienlijke hoeveelheden militair materieel. Bulgarije beschikt over de capaciteit om munitie te produceren voor wapens volgens Sovjetnormen doordat het vroeger onderdeel was van het Warschaupact, het militaire bondgenootschap onder aanvoering van de Sovjet-Unie. Deze wapens worden nog steeds door het Oekraïense leger gebruikt. 

Maar pro-Russische stemmen in Bulgarije uitten scherpe kritiek op de militaire hulp, waaronder extreemrechtse partijen zoals “Vazrazhdane”. Zij beweren dat deze leveringen de oorlog in Oekraïne verlengen en Bulgarije tot een vijand van Rusland maken. De Vazrazhdane partij is ook kritisch tegenover de Europese Unie.

Image

Screenshot van onjuiste post. Genomen op 2/9/25. Rood kruis werd door AFP toegevoegd.

Het vliegtuig landde drie uur nadat de video werd gedeeld

Von der Leyen begon op 29 augustus 2025 aan een rondreis langs zeven zogenaamde frontlinielanden die grenzen aan Rusland, Wit-Rusland of de Zwarte Zee. Op de ochtend van 31 augustus was ze in Polen en bezocht ze samen met de Poolse premier Donald Tusk de grens van het land met Wit-Rusland. Daarna vertrok de EU-voorzitter naar Plovdiv in Bulgarije.

De vroegste versie van dezelfde video die AFP kon vinden, werd om 14.02 uur (lokale tijd) op 31 augustus door een Bulgaarse gebruiker geüpload. Om 16.30 uur deelde Kostadinov, de leider van de extreemrechtse partij Vazrazhdane, een clip waarin hetzelfde incident te zien is.

Om te bepalen wanneer het vliegtuig van Von der Leyen in Bulgarije landde, zocht AFP op het luchtverkeersmonitoringplatform Flightradar24 naar de herkomst en bestemming (Warschau-Plovdiv) van Von der Leyens vliegtuig. Daarbij kon worden afgeleid dat de EU-leider naar Bulgarije vloog in het vliegtuig OO-GPE. Hetzelfde vliegtuig vloog onlangs ook naar Riga, Helsinki en Warschau, wat overeenkomt met de reisroute van Von der Leyen.

Volgens Flightradar24 landde vliegtuig OO-GPE om 17.34 uur lokale tijd in Bulgarije (zie onderstaande afbeelding). Het afspelen van ADS-B-gegevens op een open-source trackingplatform bevestigt dezelfde aankomsttijd (hier gearchiveerd).

Image

Screenshot van Flightradar24 met de vluchtgeschiedenis van vliegtuig OO-GPE. Gele markeringen toegevoegd door AFP op 1 september 2025.

In een door de Bulgaarse regering verspreide video is een vliegtuig met hetzelfde staartnummer (OO-GPE) te zien dat op de luchthaven van Plovdiv taxiet en is te zien hoe de voorzitter van de Commissie uit het vliegtuig stapt.

Image

Screenshots van een door de Bulgaarse regering verstrekte video. De details werden op 1 september 2025 door AFP rood omcirkeld.

Dit betekent dat Von der Leyen ongeveer drie uur en 30 minuten nadat de clip op Facebook werd geplaatst, in Plovdiv landde.

Om 17.58 uur lokale tijd plaatste de Bulgaarse premier Rossen Zjeljazkov een bericht op X om Von der Leyen welkom te heten in Bulgarije, waarbij hij foto's deelde van haar naast het vliegtuig OO-GPE.

Om 18.22 uur was op de Facebook-pagina van de voormalige Bulgaarse premier Bojko Borisov ook een live video te zien waarin hij Von der Leyen verwelkomde in de wapenfabriek.

Officiële ontkenningen

De Bulgaarse autoriteiten en de Europese Commissie bevestigden dat Von der Leyen niet in het voertuig zat dat op 31 augustus door demonstranten werd omsingeld.

"Ik zat in deze auto met mijn collega's, het is een voertuig van het ministerie van Binnenlandse Zaken," vertelde Nikolov, hoofd van het directoraat-generaal Gendarmerie, Speciale Operaties en Terrorismebestrijding van het Bulgaarse ministerie van Binnenlandse Zaken, op 2 september 2025 aan AFP.

"De video toont een scène die zich enkele uren voor de aankomst van Von der Leyen afspeelde; zij zat niet in de auto", vertelde een woordvoerster van het ministerie van Binnenlandse Zaken op 1 september 2025 in een telefoongesprek met AFP. 

"Wij hebben geen informatie dat een dergelijk incident heeft plaatsgevonden," vertelde een woordvoerder van de Bulgaarse Nationale Veiligheidsdienst eveneens diezelfde dag aan AFP.

Een woordvoerder van de Europese Commissie zei in een e-mail op 2 september 2025 dat ze "kunnen bevestigen" dat de EU-voorzitter niet betrokken was bij de beelden in de video.

Het protest bij de fabriek was niet het enige incident dat tijdens het bezoek van Von der Leyen aan Bulgarije de krantenkoppen haalde.

Het chartervliegtuig Dassault Falcon 900LX met de EU-voorzitter aan boord cirkelde volgens een woordvoerder van de Europese Commissie boven de regio Plovdiv voordat het landde, vermoedelijk als gevolg van GPS-verstoring. Volgens de Commissie achten de Bulgaarse autoriteiten Moskou verantwoordelijk voor het incident. Toch was het onduidelijk of het vliegtuig opzettelijk werd aangevallen, aangezien dergelijke aanvallen veel voorkomen in de regio. De Bulgaarse premier zei op 2 september dat Bulgarije geen reden zag om een onderzoek naar het incident te starten.

AFP ontkrachtte eerder al valse beweringen over Ursula von der Leyen, zoals hier en hier.