Nee, deze weerkaarten bewijzen niet dat media opwarming van de aarde "faken"
- Dit artikel is meer dan een jaar oud.
- Gepubliceerd op 9 juni 2022 om 16:41
- Leestijd: 6 min
- Door: Claire-Line NASS, AFP Frankrijk
- Vertaling en aanpassing: Clémence OVEREEM
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
“In 1986 heette het gewoon zomer. Anno 2022 kleuren ze de kaart rood om een klimaatcrisis te faken”, luidt deze tweet van 5 juni 2022 die 450 keer gedeeld is. Dezelfde afbeelding verscheen in berichten op Facebook met een vergelijkbare bewering.
De afbeelding vergelijkt twee weerkaarten van Zweden met soortgelijke temperaturen, zogenaamd uit 1986 en 2022. Het landschap in de linkerkaart is groen gekleurd, terwijl de rechterkaart verschillende tinten rood en oranje gebruikt.
Vergelijkbare beweringen met de weerkaarten circuleren in verschillende andere talen, zoals in het Frans, Pools en Roemeens.
De vergelijking is echter om verschillende redenen misleidend. Ten eerste kloppen de veronderstelde jaren niet: de eerste kaart komt uit juli 2016 en de tweede uit augustus 2021. Verder zijn de twee kaarten afkomstig van verschillende Zweedse media die een andere opmaak gebruiken voor hun weerberichten.
Eerste weerkaart komt uit juli 2016
Met behulp van een omgekeerde zoekopdracht van de eerste afbeelding op Google, kunnen we vrij snel de oorsprong vinden. Het komt uit een weerbericht van de Zweedse tv-zender SVT ( "Sveriges Television"), waar dezelfde groene kaart te zien is – hoewel de kaart hier groter en scherper is.
De twee kaarten komen verder in alle opzichten overeen: de temperaturen zijn identiek, evenals de iconen van de wolken en de letter "H" in het midden van de kaart.
De kaart op de SVT-website dateert echter niet uit 1986, zoals wordt beweerd in de misleidende berichten, omdat het artikel deel uitmaakt van de weersvoorspelling voor donderdag 21 juli 2016.
Een blik op de weersvoorspelling voor 9 juni 2022 laat ook zien dat de kaarten van het kanaal consistent groen zijn gekleurd, niet rood en oranje zoals de tweede kaart in de berichten. Hetzelfde geldt voor andere weerberichten in gearchiveerde opnames van de site, beschikbaar voor bepaalde dagen in 2021 tot begin juni 2022.
De SVT-weerkaarten hebben allemaal iconen van zonnen en wolken, wat niet het geval is voor de oranjerode kaart.
Tweede weerkaart komt uit augustus 2021
In werkelijkheid is deze tweede kaart niet door hetzelfde medium geproduceerd. Een omgekeerde zoekopdracht van de afbeelding op de Russische zoekmachine Yandex leidde tot een Twitterbericht uit augustus 2021. Een gebruiker deelde deze met Zweedse tekst en een wijder frame, maar ook hier werd hij vergeleken met de kaart van SVT.
In tegenstelling tot de SVT-weerkaarten heeft deze oranjerode kaart geen iconen van zonnen en wolken.
Verschillende aanwijzingen in de grotere afbeelding, zoals het logo in de rechterbovenhoek met een "4", de vermelding "Fredag" (vrijdag in het Zweeds) en de aanwezigheid van een vrouwelijke presentator aan de linkerkant die naar de kaart wijst maken het mogelijk om de oorsprong van de video terug te vinden.
Een Googlezoekopdracht met de Zweedse woorden "väder 4 tv" (weer 4 tv), leidt naar de website van de Zweedse televisiezender "TV4", en waar de vrouw kan worden geïdentificeerd als Madeleine Westin, een van de weerpresentatoren van het kanaal.
Door de archieven van de weerberichten van TV4 te raadplegen, is de oranje kaart terug te vinden in een video van 13 augustus 2021, waarin Madeleine Westin verschijnt. De temperaturen en andere visuele aanwijzingen bevestigen dat dit de kaart is die gebruikt wordt in de misleidende berichten.
Oranje tinten zijn niet ongebruikelijk voor TV4: ze zijn te vinden in eerdere weerberichten.
2021: de heetste zomer in de Europese geschiedenis
Eind april 2022 merkte het aardobservatieprogramma Copernicus in haar jaarverslag op dat de zomer van 2021 de heetste was in de Europese geschiedenis, 1 graad Celsius boven het gemiddelde van de afgelopen 30 jaar.
Deze bijzonder hete zomer werd gekenmerkt door enkele weken van intense hittegolven, waarbij het kwik steeg tot 48,8°C op Sicilië, een nieuw Europees record (dat nog officieel bevestigd moet worden), en 47°C in Spanje, een nieuw nationaal record.
Deze hitte ging gepaard met aanhoudende droogte, met name in het Middellandse Zeegebied, waardoor omstandigheden ontstonden die bevorderlijk waren voor branden, vooral in Italië, Griekenland en Turkije.
In juli en augustus ging in totaal 800.000 hectare in rook op, waardoor dit een van de meest intense brandseizoenen in Europa in de afgelopen 30 jaar is.
"2021 was een jaar van extremen, waaronder de heetste zomer in Europa, hittegolven in het Middellandse Zeegebied, overstromingen en winddroogte in West-Europa", waaruit blijkt dat "het begrip van weers- en klimaatextremen steeds relevanter wordt voor belangrijke sectoren van de samenleving", aldus Carlo Buontempo, directeur van Copernicus, zoals hier werd vermeld door AFP.
Sinds het pre-industriële tijdperk is de temperatuur op de planeet tussen de 1,1 en 1,2 °C gestegen. Europa warmde sindsdien sneller op met een gemiddelde temperatuurstijging van 2 °C, merkte Copernicus op.
Consensus over de opwarming van de aarde
Beschuldigingen die gericht zijn op het bagatelliseren of ontkennen van de opwarming van de aarde en de menselijke rol die daarbij speelt circuleren regelmatig op sociale media. AFP heeft er al verschillende factcheckartikelen aan gewijd in het Frans en Engels.
Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), opgericht in 1988, rapporteert elke 5 tot 8 jaar over de stand van kennis over klimaatverandering. Het publiceert regelmatig beoordelingsrapporten in verschillende delen.
Het IPCC wordt door de internationale wetenschappelijke gemeenschap beschouwd als een betrouwbare en erkende bron op het gebied van de opwarming van de aarde.
Op 4 april 2022 heeft het IPCC het derde deel van haar zesde beoordelingsrapport (2021-2022) gepubliceerd, waarin wordt gewaarschuwd voor de urgentie van het nemen van meerdere maatregelen.
De experts stellen verschillende structurele veranderingen voor om een opwarming van 3,2% tegen 2100 te voorkomen, wat een deel van de wereld "onleefbaar" zou kunnen maken. Ze suggereren met name een overstap naar milieuvriendelijke mobiliteit en elektrische voertuigen, telewerken, isolatie van gebouwen en minder gebruik van vliegtuigen. Het doel is om de uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten, die verantwoordelijk zijn voor de temperatuurstijging, drastisch te verminderen.
In het eerste deel van dit zesde beoordelingsrapport, gepubliceerd op 9 augustus 2021, schreef het IPCC dat het "onmiskenbaar is dat menselijke invloed de atmosfeer, de oceanen en het land heeft verwarmd". Zoals verschillende onderzoekers uitlegden aan AFP in april 2022, blijkt uit wetenschappelijke waarnemingen inderdaad dat klimaatverandering voornamelijk te wijten is aan de menselijke uitstoot van CO2.
In 2019 circuleerden soortgelijke beschuldigingen over weerkaarten die waren gemanipuleerd om "groene stress te creëren" op sociale netwerken en waren het onderwerp van een factcheckartikel in het Frans door AFP.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
