Deze CNN-reportage vond wel degelijk plaats in Oekraïne, niet in Canada
- Dit artikel is meer dan een jaar oud.
- Gepubliceerd op 6 april 2022 om 08:31
- Leestijd: 8 min
- Door: Paula CABESCU, AFP Roemenië
- Vertaling en aanpassing: Clémence OVEREEM
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
"CNN laat een brand in Edmonton (Canada) lijken op aanvallen in Lviv, Oekraïne. De beelden tonen echter duidelijk brandweeruniformen met ‘Edmonton’ achterop geschreven", luidt deze tweet van 28 maart 2022, goed voor meer dan 800 retweets en 1200 likes. In de tweet is een korte video te zien van een enorme brand. De camera zoomt in en op een van de jassen is de tekst "Edmonton" te lezen.
Dezelfde video (hier, hier) en screenshots daarvan (hier) circuleren in Nederlandstalige Facebookberichten en Telegram met vergelijkbare beweringen. Het werd ook duizenden keren gedeeld in andere talen, waaronder in het Grieks, Bulgaarsen Roemeens.
De misleidende berichten maken deel uit van een bredere trend waarin westerse media onterecht beschuldigd worden van misleidende berichtgeving over het conflict in Oekraïne.
Beelden kunnen worden teruggeleid naar Lviv, niet naar Canada
De CNN-reportage had betrekking op de Russische aanvallen op 26 maart die schade toebrachten aan een brandstofdepot en andere infrastructuur in de westelijke Oekraïense stad Lviv, waarbij ten minste vijf mensen gewond zijn geraakt.
Tot dat moment was Lviv grotendeels onaangetast door de invasie van Moskou. De stad is een belangrijk knooppunt voor mensen die steden ontvluchten die al enkele weken onder vuur liggen door Russische bombardementen, zoals Charkov in het oosten van Oekraïne.
AFP vond drie live-reportages terug van CNN die op 26 maart 2022 op Twitter werden gepubliceerd – hier om 18:08, hier om 18:16 en hier om 18:30. Ze tonen allemaal CNN-journalist Don Lemon die verslag doet van een enorme brand, naar verluidt een brandstofdepot. De locatie van de brand, volgens de nieuwsbanner van CNN, is Lviv in Oekraïne. Het verslag van 18:08 wordt momenteel in de misleidende berichten op sociale media gedeeld.
In die reportage is Lemon te horen die zegt dat dit "vlakbij de stad" gebeurt, en hij omschrijft de plaats als "ongeveer 10 minuten rijden van het centrum".
"Het is een opslagplaats voor brandstof" zegt Lemon "Ik geloof dat dit in het noorden is. Klopt dat, dit is in het noorden? Dit is in het noordoosten", zegt hij volgens de volledige transcriptie, hier gepubliceerd door CNN.
CNN publiceerde een geschreven verslag over het incident. Verschillende andere media – waaronder AFP, Reuters, The New York Times, The Washington Post en de NOS – berichtten over de raketaanvallen in Lviv die het brandstofdepot troffen.
Door te zoeken op Google Maps en Google Earth in het noordoostelijke deel van Lviv, waar Lemon zei dat de faciliteit te vinden was, kon AFP het brandstofdepot lokaliseren.
AFP zocht naar een installatie van bovengrondse brandstoftanks op Google Earth die ook te zien zijn op foto's door het persbureau Reuters, en vond een gebied met dezelfde opstelling in het noordelijke deel van het district Lychakivskyi van Lviv, op de Plastova-straat.
Op Google Street View kunnen we uiteindelijk de exacte locatie identificeren van de CNN-reportage. Hoewel Google een straatbeeld uit 2015 toont en de CNN-video werd gefilmd in 2022, komen de gebouwen en de muren rond de installatie van de brandstoftanks overeen.
In de vergelijking hieronder zie je een overeenkomst tussen Google Street View en de CNN-reportage: de brandstoftanks, gebouwen en de ramen, evenals de muren.
Uitrusting van Edmonton was gedoneerd aan Oekraïne
Het in Edmonton gevestigde Firefighter Aid for Ukraine (FAU) is een project dat is gestart om brandweeruitrusting en andere benodigdheden naar Oekraïne te sturen. Het project bevestigt tegen AFP dat de uitrusting in Lviv van hun afkomstig is.
"We hebben in de loop der jaren meerdere grootschalige verzendingen naar steden en oblasten uitgevoerd, en verschillende kleinschalige transporten naar individuele gemeenschappen. Eerder deze maand stuurden we een vliegtuig met 14 ton hulpgoederen met Lviv als een van de ontvangers. Elk van die zendingen kan uitrusting hebben zoals in de CNN-uitzending", vertelde FAU-organisator Kevin Royle op 28 maart 2022 aan AFP.
"Vaak worden de opschriften, zoals de gemeenschap die het heeft geschonken, verwijderd, maar we ontvangen materiaal uit verschillende stromen en met honderden vrijwilligers is het onmogelijk om elk stuk in handen te krijgen om ervoor te zorgen dat die opschriften worden verwijderd. Soms vragen gemeenschappen of donateurs niet om verwijdering. Ik kan bevestigen dat Lviv in ieder geval een deel van het materiaal dat deze maand is verzonden in bezit heeft genomen", legde hij verder uit.
De FAU plaatste screenshots van de CNN-reportage en bevestigde dat de scène "Oekraïense brandweerlieden in de buurt van Lviv met uitrusting geschonken door brandweerlieden uit Edmonton" toont.
De FAU deelde ook een bericht op 28 maart 2022 van 15 september 2017 toen ze gedoneerde uitrusting in Lviv uitdeelden, waaronder een jas vergelijkbaar met die in de CNN-reportage uit 2022 in Lviv. "Zie je Edmonton op de achterkant van de jas? Er is geen complot. Onze brandweervrienden en collega's zijn in gevaar en we zullen hen blijven steunen", schreven ze.
Het FAU-project werd bijna tien jaar geleden gelanceerd met het doel om onnodige brandweeruitrusting, beschermingsmiddelen en medische benodigdheden van brandweerkorpsen en verkopers in Canada te verzamelen, alsmede om fondsen te werven om hulpverleners op verschillende locaties in Oekraïne te helpen, volgens hun website.
View this post on Instagram
AFP nam ook contact op met de Edmonton Fire Rescue Services (EFRS), die bevestigde dat de beelden geen brand in de hoofdstad Edmonton van de provincie Alberta laten zien en dat de uitrusting van de brandweer aan Oekraïne is gedoneerd.
"Er zijn geen branden in de brandstoffabriek geweest hier in Edmonton", vertelde woordvoerster Brittany Eveneshen van Edmonton Fire Rescue Services aan AFP op 28 maart 2022.
"De uitrusting op de CNN-beelden is geschonken door Edmonton Fire Rescue Services", zei ze. Ze vervolgde dat het FAU-programma ongeveer 10 jaar geleden begon toen een brandweerman uit Edmonton Oekraïne bezocht en de behoeften daar zag.
Lokale Canadese omroepen - waaronder CBC, CityNews en CTVNews - berichtten ook over het gebruik van brandweeruitrusting uit Edmonton in de CNN-reportage.
Hoewel dit "leidde tot online beweringen over verkeerde informatie, waarbij sommige gebruikers het Amerikaanse nieuwsnetwerk beschuldigden voor het onjuist weergeven van de locatie van de brand", was dit "geen vergissing". "De Oekraïense brandweerman die een Edmonton-jas droeg, ontving Canadese vrijgevigheid", schreef CityNews op 27 maart – die ook Kevin Royle van de FAU interviewde.
Volgens lokale media heeft Edmonton meerdere keren humanitaire hulpgoederen gedoneerd aan Oekraïne (hier, hier, hier), sinds Rusland het land binnenviel op 24 februari 2022.
Op 28 maart 2022 heeft de Amerikaanse zender CNN ook een factcheck-artikel over deze beweringen gepubliceerd waarin ze het een valse samenzweringstheorie noemen en uitleggen dat de "Edmonton"-jas werd geschonken aan brandweerlieden in Oekraïne door de brandweer uit de Canadese stad.
Sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari 2022 zijn er talloze foto's en video's gedeeld op sociale media die westerse media onterecht beschuldigen van het verspreiden van desinformatie. Hierbij is CNN vaker het doelwit, waarbij berichten het doen lijken alsof de zender berichtte over de dood van een gamestreamer, oude beelden gebruikte van een explosie en een hotel in Servië presenteerden als een bombardement in Oekraïne.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
