Deze vogels gingen dood in Italië nadat bomen omvielen door harde wind

  • Dit artikel is meer dan een jaar oud.
  • Gepubliceerd op 29 mei 2020 om 17:33
  • Laatst bijgewerkt op 19 juni 2020 om 21:42
  • Leestijd: 4 min
  • Door: AFP Colombia, AFP Netherlands
Een foto werd duizenden keren gedeeld op Facebook met de bewering dat het vogels toont die stierven nadat een 5G-zendmast werd geïnstalleerd in Kroatië. Deze bewering is onwaar. De foto werd ruim drie maanden geleden gemaakt in Italië. Volgens de Italiaanse vogelbescherming kwamen de dieren om het leven toen bomen plotseling omvielen bij harde wind.

De foto werd op 14 mei 2020 hier gepubliceerd. Het beeld werd meer dan 1.000 keer gedeeld, onder andere in Nederlandse anti-5G Facebookgroepen, zoals hier en hier. Op de foto liggen tientallen vogels op straat. Het bijschrift beweert dat de dieren om het leven kwamen in Kroatië, nadat “twee dagen geleden” een 5G-antenne geïnstalleerd en ingeschakeld werd.

Image
Screenshot gemaakt op 28 mei 2020, van de Facebook post

Berichten op sociale media gaven 5G-technologie al eerder ten onrechte de schuld van het veroorzaken van het nieuwe coronavirus, het verlagen van de immuniteit van mensen tegen ziekten en in 2018 van het overlijden van honderden vogels in Den Haag. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid legt een verband tussen een reeks brandstichtingen bij 5G-zendmasten en protestacties tegen de uitrol van 5G. 

De gebruiker die de foto op Facebook plaatste voegde een beeld van een vergelijkbaar tafereel toe in de comments. Deze foto verscheen ook in een tweet die meer dan 100 keer gedeeld werd en ook beweerde dat de vogels het slachtoffer werden van 5G-technologie in Kroatië.

Image
Een screenshot gemaakt op 28 mei 2020, met een extra foto gedeeld door de oorspronkelijke gebruiker

Deze beweringen zijn onwaar. De foto’s werden begin februari 2020 genomen in Italië. De vogels stierven in Rome, vermoedelijk nadat bomen plotseling omvielen bij sterke wind. 

AFP Fact Check kwam dezelfde foto’s al tegen in Facebook posts uit april, in onder meer Chili, Guatemala en Mexico. In deze posts stond de bewering dat duizenden vogels in Europa zonder verklaring dood uit de lucht waren komen vallen. De posts bevatten meer foto’s van dezelfe gebeurtenis, met daarin een witte SUV, geparkeerd vlak achter een boom. 

Een omgekeerde beeldzoekactie met Google van één van de foto’s in de Spaanstalige posts liet zien dat deze eerder werd gepubliceerd in Italiaanse media, bij een verhaal over omgevallen bomen in de hoofdstad Rome. 

De Italiaanse krant La Repubblica meldde op 4 februari 2020 dat harde wind bomen omver had geblazen in Rome, waaronder een boom op de Viale del Policlinico. Volgens het artikel raakte één man gewond en lagen er na het incident honderden dode spreeuwen op de grond. 

Een Google zoekopdracht naar de termen “vogels”, “sterfgevallen”, “Rome” en “wind” in het Italiaans leidde ons naar een video van de krant Il Messaggero, die dezelfde gebeurtenis vastlegt vanuit een andere hoek. Een ander artikel in dezelfde krant bevat meer foto’s van de avond. Volgens het stuk viel de boom om voor de Umberto I polikliniek

AFP Fact Check vond de locatie met behulp van Google Maps. Voor het gebouw zijn verschillende bomen te zien; het patroon van de ramen komt overeen met dat van een gebouw te zien op één van de foto’s uit de Facebook posts.

Image
Een foto uit de Facebook posts (L) naast een screenshot van Google Street View (R)

Het gebouw met grote ramen bevindt zich naast twee andere gebouwen die terugkomen in één van de foto’s gepubliceerd door Il Messaggero.

Image
Screenshot van de foto uit Il Messaggero naast een screenshot van Google Street View

Een Google zoekopdracht leidde ons naar de website van de Italiaanse Bond voor Vogelbescherming (LIPU). Deze organisatie heeft 11 herstelcentra in Italië, waaronder in Rome. 

Op 6 februari 2020 berichtte LIPU op Facebook dat na het incident 86 gewonde vogels naar hen toe waren gebracht. 

In het bericht stond: “Tijdens de nacht van 4 februari, viel als gevolg van harde wind plotseling een boom om [...] er werd onmiddelijk contact met ons opgenomen en we openden ons centrum bij wijze van uitzondering 's nachts om de eerste overlevenden te verwelkomen, in totaal arriveerden er 86 exemplaren.”

De organisatie gaf de volgende verklaring voor het overlijden van de vogels: “De meest waarschijnlijke hypothese is dat de erg harde wind [...] ervoor zorgde dat de honderden vogels die in de boom sliepen hun oriëntatie verloren en ze waarschijnlijk niet voelden dat ze samen met de boom vielen.” 

Volgens LIPU hadden de gewonde en dode vogels traumatische verwondingen, door geweld van buitenaf, en verkeerden ze verder in goede gezondheid. 

Een factcheck-team van Duits persbureau DPA stelde ook vast dat de bewering dat de vogels in Kroatië om het leven kwamen door 5G-technologie niet klopte.

Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?

Neem contact met ons op