Deze video's tonen geen coronademonstratie en Roemenië heeft de vaccinatielocaties niet gesloten

Video's van anti-corruptieprotesten in Boekarest uit 2017 zijn honderden keren gedeeld op sociale media met berichten die deze opnames ten onrechte omschrijven als een huidig protest tegen coronavaccinatie. Sommigen beweren zelfs dat het land alle vaccinatiecentra heeft gesloten. Hoewel de vaccinatiegraad in Roemenië relatief laag is, zijn vaccinatiecentra nog steeds open.

“70 procent van de Roemenen weigert prik”, luidt de titel van deze YouTube-video van 7 december 2021, sindsdien 270 keer gedeeld op Facebook. In de video draait de camera langs een enorme menigte met talloze felle lampjes onder het lawaai van luid getoeter.

Image
Screenshot van de eerste misleidende video op sociale media, vastgelegd op 22 december 2021

Een tweede video met een vergelijkbare scène is gepubliceerd op Facebook op dezelfde dag met de aanvullende claim: “In Roemenië heeft de regering alle priklocaties gesloten omdat 70% van de Roemenen de prikken niet wilden hebben.” Dezelfde video werd ook gepubliceerd op Twitter op 12 december.

Image
Screenshot van de tweede misleidende video op sociale media, vastgelegd op 22 december 2021

Beide opnames tonen in werkelijkheid een demonstratie tegen corruptie in Boekarest uit 2017, drie jaar voor het begin van de coronapandemie. Een van de twee video's circuleert ook op sociale media in het Duits. AFP Duitsland heeft deze hier geverifieerd op 17 december.

Beelden van jaren voor de coronapandemie

Beelden van dezelfde gebeurtenis werden eerder onterecht omschreven in berichten op sociale media. AFP ontkrachtte er een foto over in februari 2021, toen de scène werd gepresenteerd als een coronademonstratie. In werkelijkheid tonen deze opnames een demonstratie in Boekarest, Roemenië van 5 februari 2017 op het Victoriei-plein dat was gericht tegen een controversieel corruptiedecreet. AFP deed verslag over deze protesten.

AFP kon een identieke (maar langere) opname van de eerste video terugvinden op YouTube, geüpload op 5 februari 2017. Daar worden de beelden omschreven als een opname van een massale demonstratie die dag. De uploader, met de naam "Geoweb35" lijkt echter niet de oorspronkelijke bron te zijn. We vergelijken hieronder de beelden.

Image
Vergelijking van de misleidende publicatie op YouTube (links) en een identieke afbeelding in een publicatie uit 2017, vastgelegd op 22 december 2021

Om er zeker van te zijn dat de video nauwkeurig omschreven is, heeft AFP geprobeerd om meer betrouwbare bronnen van hetzelfde beeldmateriaal te vinden. We vonden een soortgelijke afbeelding van de zender Realitatea TV (momenteel Realitatea Plus) in deze analyse over verslaggeving van de demonstratie van 5 februari 2017.

Image
Screenshot van een nieuwsuitzending door Realitatea TV op raderdemedia.ro, vastgelegd op 22 december 2021

AFP nam contact op met het TV-kanaal Realitatea Plus en vroeg of ze beelden konden aanleveren van de demonstratie die dag. Een verslaggever van de zender vond een opname van de demonstratie terug in hun archieven en bevestigde dat deze het anticorruptieprotest van 5 februari 2017 vertoonde. Deze beelden zijn aan AFP verstrekt. In de onderstaande vergelijking laten we zien dat de opname in het misleidende YouTube-filmpje (links) en de archiefbeelden van de TV-zender identiek zijn.

Image
Vergelijking van de misleidende publicatie op YouTube (links) en een identiek beeld in het beeldmateriaal van Realitatea Plus (rechts) vastgelegd op 22 december 2021

De Roemeense publieke omroep TVR, waarvan het logo te zien is in de tweede video, publiceerde een langere versie van de opname op YouTube op 5 februari 2017 en omschreef het als een protest tegen de overheid. Vanaf ongeveer 1:04 zijn details uit de video, zoals camerabewegingen en flitsen, identiek aan de misleidende berichten op Facebook en Twitter (hier en hier).

Deze beelden hebben niets te maken met coronamaatregelen: de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verklaarde COVID-19 pas in maart 2020 – ongeveer drie jaar later – tot een pandemie.

Vaccinatielocaties in Roemenië zijn open

Sommige misleidende berichten op sociale media beweren dat alle vaccinatielocaties zijn gesloten “omdat 70% van de Roemenen de prikken niet wilden hebben”. Hoewel de vaccinatiegraad in Roemenië relatief laag is in vergelijking met andere Europese landen, is momenteel 38,98% van de bevolking volledig gevaccineerd. De vermeende sluiting van vaccinatiecentra in het land is een terugkerende bewering: AFP heeft dit ook geverifieerd in september.

In juli meldde het persbureau AP dat de Roemeense autoriteiten 117 vaccinatiecentra hebben gesloten vanwege de afnemende vraag. Een woordvoerder van het Roemeense Comité voor de Coördinatie van Vaccinatie-activiteiten tegen COVID-19 (CNCAV) vertelde AFP op 3 september: "De centra waren niet permanent gesloten. De activiteit is tijdelijk opgeschort en zal hervat worden naarmate Roemenen hun vaccinatie tegen COVID-19 verhogen." Ook toen werden echter nog niet alle vaccinatiecentra getroffen. Volgens het CNCAV bleven 581 vaccinatiecentra en 837 vaccinatiekantoren open op 3 september. Mogelijkheden voor vaccinatie worden momenteel ook door de commissie gepubliceerd op hun website.

Het onafhankelijke project "Vaccin Live" biedt een kaart aan van vaccinatiecentra in het land. Per 22 december zijn er 746 actieve locaties. Verder berichten nieuwssites over de lopende vaccinatiecampagne in het land. Op 21 december vermeldde de regering van Roemenië de toediening van 28.084 doses van coronavaccins in de voorgaande 24 uur.

Hoewel de misleidende berichten van de massale demonstratie niets te maken hebben met de pandemie, zijn demonstraties tegen coronamaatregelen niet ongewoon in het land. Op 21 december was er een demonstratie op hetzelfde plein tegen een stemming over de verlenging van de zogenaamde "Green Pass" op de werkvloer indien coronabesmettingen in het land de komende drie weken toenemen. De pas bewijst dat de houder volledig is gevaccineerd, in de afgelopen 48 uur negatief is getest of onlangs is hersteld van de ziekte.

De Nederlandse nieuwszender RTL Nieuws legde in dit verslag van 5 december uit hoe desinformatie vaccinatietwijfel in Roemenië aanwakkert. Dit draagt uiteindelijk bij aan de lage vaccinatiegraad en overbelasting van de zorg.

Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?

Neem contact met ons op