Fransen kunnen naar de supermarkt zonder gezondheidspas

"In Frankrijk niet gevaccineerd? Geen ingang in supermarkt, je mag verhongeren, zo ver is het gekomen", luidt dit bericht op Twitter, gepubliceerd op 19 augustus 2021. Het bericht bevat een video van een confrontatie tussen demonstranten en bewakers in Frankrijk.

De video verscheen ook in deze twee blogposts, die sinds 20 augustus meer dan 500 keer zijn gedeeld op Facebook.

In tegenstelling tot de bewering, hoeven mensen geen speciale documenten te tonen om supermarkten in Frankrijk binnen te gaan. De video toont in werkelijkheid een groot winkelcentrum, waar demonstranten waren verzameld om te demonstreren tegen de "pass sanitaire": een gezondheidspas in Frankrijk die bewijst dat je volledig bent gevaccineerd tegen COVID-19, een negatief testresultaat hebt binnen de afgelopen 48 uur, of dat je in de afgelopen zes maanden van de ziekte bent hersteld.

Image

Screenshot van de misleidende video in een Twitterbericht, vastgelegd op 27 augustus 2021

Geconfronteerd met een nieuwe piek van COVID-19-infecties in juli 2021, kondigde Frankrijk aan dat het de gezondheidspas ging verplichten voor toegang tot bepaalde culturele locaties, zoals bioscopen, musea en sportwedstrijden. Dit leidde tot grote demonstraties in het hele land. In augustus werd de eis uitgebreid naar onder meer restaurants, ziekenhuizen en winkelcentra.

Maar supermarkten staan niet op de lijst, die hier volledig is terug te vinden.

De Amerikaanse ambassade in Frankrijk geeft zelfs expliciet aan dat de "pas NIET vereist is voor supermarkten".

Hieronder een samenvatting op de website van de Franse Ambassade in Den Haag:

Image

Screenshot van enkele maatregelen die op het moment van schrijven van kracht zijn in Frankrijk op nl.ambafrance.org, vastgelegd op 27 augustus 2021

Video toont winkelcentrum

De video toont geen mensen die een supermarkt proberen binnen te komen, maar een groot winkelcentrum. Volgens de regels van de overheid is de pas verplicht voor winkelcentra groter dan 20.000 m2 in gebieden waar de viruscirculatie hoog is, zoals in het zuidwestelijke departement Pyrénées-Atlantiques, waar de video werd opgenomen op 18 augustus 2021.

De video werd voor het eerst gepubliceerd door de lokale krant La République des Pyrénées. Volgens de publicatie hadden zich veertig mensen verzameld voor het Centre Commercial TEMPO, een winkelcentrum in de stad Pau waarin zich een supermarkt bevindt, om te protesteren tegen de gezondheidspas. In de video is te zien hoe de demonstranten ruzie maken met de beveiligers en toegang tot het winkelcentrum eisen. Een vrouw die vooraan staat filmt de beveiligers met een smartphone op een selfie-stick. Een andere lokale nieuwszender tweette er hier over.

In de video, wanneer de demonstranten toegang tot het winkelcentrum eisen en beweren dat ze honger hebben, informeert de bewaker hen dat er kleinere winkels in de buurt zijn waar ze zonder gezondheidspas kunnen winkelen.

"Je hebt andere winkels die de gezondheidspas niet controleren", zegt de bewaker op de video.

Een van de demonstranten reageert door te zeggen dat de kleinere supermarkten te ver weg zijn:

"Meneer, ik ben te voet, ik ga de tassen niet drie kilometer dragen. Kunnen we niet gaan?"

Echter, op Google Maps kon AFP meerdere kleinere supermarkten identificeren op een paar honderd meter afstand van het Leclerc Tempo Center. De dichtstbijzijnde Lidl ligt op ongeveer 370 meter afstand.

Een soortgelijk incident vond plaats in Pau op maandag 16 augustus 2021. Zoals gemeld door de krant Sud Ouest waren demonstranten tegen de gezondheidspas het François Mitterrand-ziekenhuis binnengegaan. Hoewel de gezondheidspas niet nodig is voor spoedeisende zorg, is de pas met de nieuwe regels nodig voor geplande bezoeken. De demonstranten filmden de confrontatie met het ziekenhuispersoneel en zetten deze op Facebook.

Sinds de introductie in juli is de Franse gezondheidspas een onderwerp van desinformatie geworden. AFP heeft verschillende claims met betrekking tot de gezondheidspas gecontroleerd (hier en hier).