Vaccinatie leidt niet tot nieuwe varianten van het coronavirus of een golf sterfgevallen
- Dit artikel is meer dan een jaar oud.
- Gepubliceerd op 6 augustus 2021 om 16:25
- Leestijd: 8 min
- Door: Jeremy TORDJMAN, AFP Frankrijk
- Vertaling en aanpassing: Clémence OVEREEM
Copyright © AFP 2017-2025. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
Professor Luc Montagnier, die wordt bejubeld door coronasceptici, maar is verstoten door de wetenschappelijke gemeenschap, heeft zichtbaarheid herwonnen tijdens de coronapandemie, voornamelijk om te waarschuwen voor de vermeende gevaren van vaccins. Een van zijn valse beweringen is dat vaccinatie heeft geleid tot de opkomst van nieuwe varianten.
"Het is vaccinatie die nieuwe varianten creëert", zei Montagnier in een interview uit mei 2021 dat al snel geciteerd werd door talloze Nederlandse coronasceptische websites (bijvoorbeeld hier, hier), maar dat eind juli opnieuw opdook (hier, hier). Hij schrijft de opkomst van nieuwe virusmutaties toe aan een mechanisme genaamd “Antibody Dependent Enhancement” (ADE), waarbij antilichamen tegen een virus de infectie niet kunnen blokkeren, maar in plaats daarvan het vermogen om cellen te infecteren vergroten.
"De nieuwe varianten zijn (...) het resultaat van de vaccinaties. Je ziet in alle landen hetzelfde, zelfs in India nu. Je hebt de curve van vaccinaties en de curve van sterfgevallen die volgt", voegt de oud-hoogleraar geneeskunde toe. Het fragment maakt deel uit van de samenzweringsdocumentaire "Hold-up", vol verdraaiingen en onwaarheden over COVID-19 en de maatregelen daartegen.
De beweringen van Montagnier zijn niet geloofwaardig: er verschenen minstens drie varianten voordat vaccinatiecampagnes begonnen en experts benadrukken dat de actieve circulatie van SARS-CoV-2 de belangrijkste oorzaak is van de opkomst van meer resistente en besmettelijke varianten. Officiële cijfers laten ook zien dat vaccinatie het aantal doden vermindert. De beweringen van Montagnier circuleren in verschillende talen, zoals in het Frans en Pools. Ze werden ontkracht door AFP Frankrijk.
Van Nobelprijs tot afwijzing door collega’s
Luc Montagnier stond aan het hoofd van de afdeling virale oncologie van het Pasteurinstituut tussen 1972 en 2000. Hij werd al een geruime tijd gerespecteerd voor zijn werk aan de ontdekking van HIV samen met professor Françoise Barré-Sinoussi en waarvoor ze vijfentwintig jaar later een Nobelprijs kregen.
In de afgelopen jaren werd zijn geloofwaardigheid echter in de wetenschappelijke gemeenschap aanzienlijk in twijfel getrokken nadat hij dubieuze theorieën verdedigde zoals de emissie van elektromagnetische golven door DNA, papaja promootte als een remedie voor bepaalde ziekten, en meende dat antibiotica konden worden gebruikt om autisme te behandelen.
In 2017 hadden ruim honderd leden van academiën voor geneeskunde en wetenschappen zich publiekelijk gedistancieerd Montagnier, omdat hij problematische uitspraken deed over vaccinatie samen met professor Henri Joyeux, een bekende anti-vaccinatie-activist.
De mythe van variantcreërende vaccins
In de video die we onderzoeken, promoot professor Montagnier een theorie die populair is onder anti-vaxxers en die AFP al eerder heeft geverifieerd (hier en hier): vaccins tegen COVID-19 zouden aan de oorsprong liggen van de nieuwe varianten.
Deze bewering is in strijd met de feiten: varianten kunnen ontstaan met of zonder vaccinatie. Dit blijkt uit de Engelse variant, omgedoopt tot "Alfa", dat al in september 2020 in het Verenigd Koninkrijk werd geïdentificeerd, bijna drie maanden voor de start van de vaccinatie in het land. Dit geldt ook voor zijn Braziliaanse tegenhanger, die begin januari werd geïdentificeerd, kort voor de eerste injecties in het land.
Hetzelfde geldt voor de deltavariant, die momenteel verantwoordelijk is voor de meeste infecties van het coronavirus in Nederland. Deze variant werd voor het eerst geïdentificeerd in oktober 2020 in India, waar de vaccinatiecampagne pas enkele maanden later van start ging, in januari 2021.
Volgens wetenschappers die door AFP zijn geïnterviewd, is de actieve circulatie van het virus verantwoordelijk voor het ontstaan van varianten via een proces van natuurlijke selectie.
Wanneer het een cel binnenkomt, vermenigvuldigt een virus: het kopieert zichzelf om te verspreiden. Bij elke replicatie treden fouten op in de kopie van het virusgenoom, zoals een computerbug, waardoor mutaties ontstaan die voor sommigen geen groot effect zullen hebben, maar het voor anderen besmettelijker, dodelijker of resistenter kunnen maken tegen antilichamen.
Aan het einde van dit proces zullen de mutaties die het beste kunnen overleven floreren. Hierdoor bestaat het risico dat het virus sterker wordt tegen de antilichamen, verkregen door een eerdere infectie of door vaccinatie.
"Je moet het zien als een race waarin mutaties willekeurig zijn gekozen, aan de start beginnen en een hele reeks obstakels tegenkomen. Je ziet dan wie bij de finish aankomt door de mazen van de immuunbarrière weet te glippen die gecreëerd wordt door natuurlijke antilichamen of door vaccinatie", vertelde Vincent Maréchal op 15 juli, hoogleraar virologie aan de Universiteit van Sorbonne.
"Uit de woorden van professor Montagnier krijgt men de indruk dat door vaccinatie het virus, met zijn kleine hersenen, een optie heeft gevonden om te muteren en door het vaccin te glippen. Dat is een naïeve kijk op de wetenschap", voegt hij eraan toe.
Hetzelfde oordeel komt van Catherine Hill, epidemioloog aan het Gustave-Roussy Instituut in Villejuif. Zij legt uit dat mutaties willekeurig zijn: "Het virus muteert zonder opzet en dan zijn er selectiesystemen die betekenen dat als een variant een voordeel heeft - vooral als het besmettelijker is - het terrein zal winnen en dat heeft niets met vaccinatie te maken", vertelde ze op 14 juli aan AFP.
Volgens de specialisten waarmee AFP in contact was de afgelopen maanden, is het daarom noodzakelijk om de circulatie van het virus - in het bijzonder door vaccinatie - in bedwang te houden, om het risico op de verschijning van meer resistente of besmettelijkere varianten te verminderen.
"Hoe meer circulatie (van het virus, red.), hoe meer mogelijkheden het virus heeft om oplossingen te vinden voor een probleem zoals vaccinatie of natuurlijke immuniteit", bevestigde Crepey Pascal half februari, epidemioloog en biostatisticus aan de Franse School in Publieke Gezondheid (EHESP).
Geen bewijs voor "Antibody Dependent Enhancement" bij huidige vaccins
Montagnier waarschuwde ook voor het mechanisme genaamd "Antibody Dependent Enhancement" (ADE) dat optreedt wanneer antilichamen die tijdens een immuunrespons worden gegenereerd, zich binden aan een pathogeen, maar niet in staat zijn om infectie te voorkomen. Hierdoor hebben de antilichamen een averechts effect als een "Trojaans paard", omdat het virus zich zo kan verspreiden en gemakkelijker in de cellen kan komen.
Een dergelijk risico met COVID-19 is echter onwaarschijnlijk volgens de laatste onderzoeken. Dit wordt hieronder ook uitgelegd door dokter Paul Offit van het Vaccine Education Center in het kinderziekenhuis van Philadelphia (VS).
Hoewel dit soort reacties zijn waargenomen met eerdere coronavirusvaccins "is dit niet waargenomen bij dieren of bij de duizenden mensen die zijn gevaccineerd (van wie velen later zijn blootgesteld aan COVID-19) met mRNA-vaccins", vertelde Jeffrey Cirillo, hoogleraar immunologie aan het Texas A&M College of Medicine, in maart 2021 aan AFP.
Stephen Johnston, directeur van het Biodesign Center for Innovations in Medicine aan de Arizona State University, erkende dat ADE "een echt fenomeen is, het best aangetoond in dengue."
Johnston zei echter dat, ongeacht het type COVID-vaccin "er weinig tot geen bewijs is dat dit een probleem is met de COVID-vaccins, of het nu gaat om genvaccins, eiwitten of virale vectoren."
De gezondheidsexperts van Health-Desk.org stellen op soortgelijke wijze in een artikel (bijgewerkt op 3 juni 2021): "Tot nu toe zijn er geen geverifieerde meldingen geweest van ADE als gevolg van COVID-19-vaccins."
Vaccinatie leidt niet tot een curve van sterfgevallen
In de video omschrijft Dr. Montagnier vaccinatie tegen COVID-19 als een "grote fout" met name omdat een curve in sterfgevallen zou "volgen" op vaccinaties. Hij beweert dat "de besmettingscurves exploderen en ook het aantal doden" sinds de start van de vaccinatiecampagne in januari. De beschikbare cijfers spreken deze beweringen echter tegen.
De landen die op grote schaal hebben gevaccineerd hebben de epidemie aan kracht zien verliezen, zowel op het gebied van besmettingen als doden. In de Verenigde Staten waren er medio januari bijna 2700 sterfgevallen als gevolg van COVID-19 per dag (gemiddeld over zeven dagen) tegen 273 op 16 juli, volgens COVID Tracker. In deze periode daalde het aantal besmettingen van circa 220.000 dagelijkse gevallen naar 31.000.
De trend is vergelijkbaar in Nederland, waar het dagelijkse aantal sterfgevallen door COVID sinds 6 januari (toen de vaccinatie begon) is gedaald van gemiddeld 96,9 over zeven dagen naar 4,1 op 1 augustus. Van een 'explosie' in besmettingen na vaccinatie is geen sprake - dat zien we echter wél in de zomer toen vrijwel alle maatregelen werden afgeschaft en discotheken hun deuren openden. De curven gedragen zich heel anders dan het mechanisme dat Montagnier omschrijft, wat de toepasbaarheid van zijn theorie weerlegt.
Een duidelijk teken van de effectiviteit van vaccinatie is het percentage ouderen dat in het ziekenhuis ligt. Het RIVM meldde in mei 2021: "Het aantal 80-plussers dat in het ziekenhuis wordt opgenomen neemt al een tijdje af, terwijl het totale aantal opnames ongeveer gelijk blijft." Dat is een hoopvolle observatie, want juist de oudere leeftijdsgroepen werden als eerste gevaccineerd.
Vaccineren tijdens een epidemie
In de video vindt professor Montagnier het ook "ondenkbaar" om te vaccineren tijdens een epidemie. Hij beweert dat "epidemiologen dat allemaal weten".
"Dat slaat nergens op", zegt de Franse epidemioloog Catherine Hill. "Natuurlijk moeten we de bevolking beschermen, dit is precies het moment om de Franse bevolking te vaccineren."
"Als we in een epidemische periode niet zouden vaccineren, zouden we onze tijd besteden aan het toekijken hoe IC-opnames toenemen", voegt Vincent Maréchal toe. "Dit is ook de periode waarin het nodig is om de transmissieketen van het virus te doorbreken om de kans op het verschijnen van varianten te verkleinen."
Montagniers status als Nobelprijswinnaar geeft een valse geloofwaardigheid voor zijn controversiële en onnauwkeurige beweringen. Zijn onheilspellende verhaal resoneert met de waarschuwing van een Belgische wetenschapper die, in strijd met het beschikbare bewijs, beweerde dat massale vaccinatiecampagnes zullen leiden tot "immuunontsnapping", waardoor virussen zullen muteren in vaccinresistente varianten. Ook in dit geval vertelden experts aan AFP dat dit risico erg klein is en dat we ons juist zorgen moeten maken over de actieve circulatie van een virus. Wetenschappers benadrukken dat massale vaccinatie de opkomst van nieuwe varianten van COVID-19 kan voorkomen.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
