Kiezers van GroenLinks-PvdA moeten géén twee vakjes kleuren, dat maakt de stem ongeldig

"LET OP: GroenLinks en PvdA staan samen op de kieslijst. Uiteraard van elke partij wel even een hokje rood kleuren, anders is je stem niet geldig! 2 partijen, 2 hokjes inkleuren" schrijft een socialemediagebruiker op 16 oktober 2025 op X. De post werd meer dan 700 keer gedeeld. Daarna legde X het beperkingen op omdat het in strijd zou zijn met het "Beleid inzake Burgerlijke Integriteit" van X. 

Dezelfde foto en beweringen werden ook elders op X en Facebook, al dan niet als grap, volop gedeeld zonder dat er beperkingen werden opgelegd.

Maar een stem geldt alleen als er één enkel bolletje wordt ingekleurd. Ook gaan GroenLinks en PvdA naar de kiezer als één partij, niet twee. 

Image

Screenshots van posts met het valse stemadvies op Facebook en X. Genomen op 22/10/25. Rood kruis werd door AFP toegevoegd

Sinds de verkiezingen in 2023 komen de twee partijen samen op als één links blok. In juni dit jaar beslisten de leden van GroenLinks en PvdA ook om officieel te fusioneren tot een enkele partij. GroenLinks-PvdA peilt momenteel op de tweede plek, na de PVV en voor het CDA. 

Check officiële bronnen

Op de website van de Nederlandse Kiesraad, die toezicht houdt op het stemproces, wordt in detail uitgelegd in welke scenario's een stem geldig of juist ongeldig is (hier gearchiveerd). Om geldig te stemmen moet je één enkel vakje inkleuren. Meer dan één ingekleurd bolletje zorgt ervoor dat de stem ongeldig wordt verklaard.

Image

Screenshot van uitleg over geldig stemmen op de website van de Kiesraad. Genomen op 23/10/25

In sommige posts wordt ook gegrapt dat kiezers die voor een kandidaat van GroenLinks willen stemmen, dit moeten doen door het bolletje groen te kleuren. In Nederland mag het stembiljet echter alleen met rood worden ingevuld, anders is de stem ongeldig. Alle regels met voorbeelden van geldige, ongeldige en blanco stemmen zijn terug te vinden op de website van de Kiesraad.

Op 17 oktober, een dag na de virale post op X, plaatste de Kiesraad zelf een bericht op X om te waarschuwen voor valse stemadviezen. Anita Pronk, woordvoerder van de Kiesraad, liet op 23 oktober 2025 weten aan AFP dat de informatie die op sociale media circuleert "onjuist" is. "Een stem is alleen geldig als er één bolletje met rood is ingevuld."

Een omgekeerde zoekopdracht met de afbeelding laat zien dat dezelfde misleidende informatie ook al viraal ging in 2023. Verschillende media berichtten toen over het valse stemadvies. Ook de gemeente Rotterdam waarschuwde erover via haar X-account.

Ministerie van Binnenlandse Zaken signaleerde de posts aan Meta en X

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) bevestigde op 23 oktober 2025 aan AFP dat het de berichten uit 2025 signaleerde aan X en Meta, het bedrijf achter Facebook en Instagram, door middel van zijn status als 'Verkiezingen Flagger'. Die status wordt toegekend door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) aan expertenorganisaties en instanties die illegale content opsporen en deze kunnen melden bij online platforms. Dit gebeurt in het kader van de Europese wetgeving inzake Digitale Diensten (DSA), die online platforms verplicht om meldingen van betrouwbare flaggers met voorrang te behandelen. 

"Dit gebeurt zeer terughoudend, volgens een vastgelegde werkwijze, en alleen wanneer mogelijke des- of misinformatie een risico vormt voor de integriteit van het verkiezingsproces," aldus de woordvoerder van het ministerie. Volgens het BZK is dit tot nu toe de enige melding die het bij de platforms heeft gedaan. 

Op 24 oktober 2025 lichtte de ACM aan AFP toe dat "zeer grote online platforms, zoals X en Meta, op grond van de DSA verplicht zijn om doeltreffende maatregelen te nemen tegen risico’s voor de samenleving die via hun diensten ontstaan". Daaronder vallen ook berichten die het democratische proces, zoals verkiezingen, kunnen verstoren door desinformatie. 

"Het doelbewust verspreiden van onjuiste informatie, zoals het inkleuren van twee of meer bolletjes op een stemformulier, waardoor een stem ongeldig wordt, kan het verkiezingsproces verstoren" concludeerde de ACM aan AFP.

De grootste X-post werd inderdaad beperkingen opgelegd: zo kan het niet meer gedeeld worden en is de content enkel zichtbaar voor wie er expliciet op klinkt. 

Ook tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2023 gebruikte het Ministerie van Binnenlandse Zaken eenmaal haar 'Betrouwbare Flagger'-status om posts met dezelfde claims over het "inkleuren van twee vakjes" te melden bij X, waarna het platform de posts beperkingen oplegde (hier gearchiveerd). 

"Hoewel mogelijk bedoeld als grap of satire, kan dit leiden tot een ongeldige stem," schreef het ministerie op 8 april 2024 in een rapport. "BZK heeft X daarom op 22 november verzocht een specifiek bericht en daaraan gerelateerde berichten te bekijken en te beoordelen op basis van het civic integrity policy van X."

Dat beleid schrijft namelijk voor dat er geen "misleidende informatie over procedures om deel te nemen aan een burgerproces" mag worden gepubliceerd. 

Lees meer AFP-factchecks over de verkiezingen hier.