Deze foto toont geen tunnel tussen Gaza en Egypte
- Gepubliceerd op 30 mei 2024 om 17:55
- Leestijd: 7 min
- Door: Charlotte STEENACKERS, AFP Nederland
Copyright © AFP 2017-2024. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
De foto met de verkeerde bijschriften werd op grote schaal gedeeld op sociale media nadat de Israëlische advocaat Gilad Naom op 17 mei 2024 voor het Internationaal Gerechtshof zei (op 9:28 minuten): “Er zijn bijna 700 honderd tunnelschachten geïdentificeerd in Rafah, van waaruit ongeveer 50 tunnels naar Egypte lopen.”
Sommige websites die de foto van de tunnel deelden, bijvoorbeeld op 19 mei op deze Nederlandse site, beweren dat het gaat om “een van de vijftig tunnels ter grootte van snelwegen die Israël heeft ontdekt en die Rafah met Egypte verbindt”. Het Nederlandse artikel voegt er het volgende aan toe: “Dit is de Hamas-snelweg die Biden, Egypte, Turkije, Qatar en Iran wanhopig wilden verbergen Dit is hoe Iraniërs wapens naar binnen sturen en gijzelaars en Hamas naar buiten”.
De bewering ging viral in verschillende talen zoals in het Nederlands, Engels, Thais en Duits.
Maar een zoekopdracht op internet naar de originele foto die in deze berichten wordt gedeeld, laat zien dat deze niet in het zuiden, maar aan de grens met Israël in het noorden van de Gazastrook is genomen. Hoewel er een wirwar van tunnels onder het Palestijnse gebied is uitgegraven, beweert de Egyptische regering dat het de tunnels die van Rafah naar Egypte leidden heeft vernietigd, ook al zegt Israël dat ze nog steeds bestaan.
Beeld genomen ver van Rafah
De Israëlische advocaat die het over de tunnels had die zich onder Rafah zouden bevinden sprak tijdens een hoorzitting van het Internationaal Gerechtshof over een aanklacht van Zuid-Afrika tegen Israël die het ICJ opriep om een einde te maken aan de Israëlische aanval op Rafah. Hij zei rond 9:55 minuten (link hier gearchiveerd) : “Deze tunnels worden door Hamas gebruikt om zichzelf van wapens en munitie te voorzien. Ze kunnen mogelijk gebruikt worden om gijzelaars of hooggeplaatste Hamas-medewerkers uit Gaza te smokkelen.”
Maar de berichten op sociale media waarin wordt beweerd een tunnel bij Rafah te laten zien, kloppen niet. Bij een omgekeerde zoekopdracht naar de originele afbeelding bleek dat deze was gepubliceerd door Getty Images op 7 januari 2024 met als onderschrift dat deze was genomen in de buurt van de grensovergang Erez tussen Israël en het noorden van de Gazastrook.
Het bijschrift luidt: “Een blik in een tunnel die Hamas naar verluidt op 7 oktober gebruikte om Israël aan te vallen via de grensovergang Erez genomen op 7 januari 2024 in Noord-Gaza. Toen de IDF de Gazastrook binnendrong als onderdeel van hun campagne om Hamas te verslaan, benadrukten ze het uitgebreide tunnelnetwerk van de militante groep als symbool voor de manier waarop de groep zichzelf in burgergebieden inbedt en zijn militaire activiteiten van daaruit onderneemt (Foto door Noam Galai/Getty Images)".
De fotograaf, Noam Galai, plaatste op Instagram ook een reeks foto's van dezelfde tunnel (zie gearchiveerd link hier), waaronder de foto die op sociale media werd gedeeld met de onjuiste bewering dat deze in Rafah werd genomen.
Het bijschrift luidt: “Op de foto zie je Israëlische soldaten een tunnel veiligstellen die Hamas op 7 oktober gebruikte voor de terreuraanval op Israël via grensovergang Erez”.
Op Google Maps is te zien dat Erez ongeveer 40 kilometer van Rafah in het zuiden ligt. Dit zijn de twee belangrijkste grensovergangen van Gaza.
Tunnels die naar Egypte leiden
In de loop der jaren is er een wirwar van tunnels gebouwd onder Gaza, maar de Egyptische regering heeft gezegd dat het tunnels heeft vernietigd die naar Egypte leiden, ook al beweert Israël herhaaldelijk dat ze nog steeds bestaan.
AFP meldde in 2015 dat het Egyptische leger in totaal zestienhonderd tunnels had vernietigd die tussen de Gazastrook en Egypte lopen. De tunnels werden volgens Egypte gebruikt om wapens, voedsel en geld te smokkelen door Hamas. Hamas beschuldigde Egypte ervan de tunnels onder water te hebben gezet.
Het is moeilijk om onafhankelijk te bevestigen of de tunnels nog bestaan omdat het gebied ontoegankelijk is, behalve voor zeldzaam georganiseerde bezoeken onder streng toezicht van het Egyptische leger.
Na een zoekopdracht op internet kon AFP alleen foto's vinden van tunnels tussen Egypte en Rafah van ongeveer tien jaar geleden, bijvoorbeeld hier, hier en hier. AFP publiceerde de volgende foto van een tunnel onder de grens tussen Gaza en Egypte in 2013.
Huidige oorlog in Gaza
Israël begon de oorlog in de Gazastrook na de aanval van Hamas op 7 oktober 2023. Volgens een telling van AFP op basis van officiële Israëlische cijfers resulteerde de aanval van Hamas in de dood van meer dan 1.189 mensen, voornamelijk burgers. Militanten van Hamas gijzelden daarnaast 252 mensen, van wie er nog 121 in de Gazastrook zijn en waarvan er volgens het Israëlische leger 37 overleden zijn.
Het vergeldingsoffensief van Israël heeft ten minste 36.171 mensen gedood in de Gazastrook, voornamelijk burgers, volgens een tol die op 27 mei werd vrijgegeven door het ministerie van Volksgezondheid van het door Hamas bestuurde gebied.
Zeven maanden na het begin van de oorlog zijn de gevechten verhevigd rond de zuidelijke stad Rafah, waar Israël begin mei een grondaanval begon.
Meer AFP Factcheck artikelen over de oorlog tussen Israël en Gaza zijn hier te lezen.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op
