Misleidende beweringen over wachttijden voor Nederlandse kinderziekenhuizen doen de ronde op sociale media

Gepubliceerd op 13 oktober 2025 om 11:37
Leestijd: 3 min
Door: Liesa PAUWELS, AFP Nederland

De Nederlandse regering kondigde in oktober aan dat zij mogelijk in navolging van verschillende andere Europese landen een klein aantal kinderen met levensbedreigende verwondingen uit Gaza zal opvangen en behandelen. Deze maatregel leidde tot een misleidende bewering die online circuleerde, namelijk dat Nederlandse patiënten, met name kinderen, langer zouden moeten wachten op behandeling. Als bewijs werd een screenshot gedeeld van de wachttijden voor pediatrische zorg in het Isala-ziekenhuis in Zwolle. Experts legden echter aan AFP uit dat het citeren van één wachtlijst geen betrouwbare methode is om de toegang tot de Nederlandse gezondheidszorg te beoordelen. Het Isala-ziekenhuis benadrukte ook dat het geen wachtlijst heeft voor klinische opnames. In een kabinetsbrief staat bovendien dat het gaat om een "zeer beperkt aantal" kinderen uit Gaza, rekening houdend met "de wachtlijsten in Nederlandse ziekenhuizen".

"Hierbij de gemiddelde wachttijden voor Nederlandse kinderen. En de kinderen uit Gaza kunnen direct terecht. Wat raar niet?" schreef een socialemediagebruiker op X op 1 oktober 2025, waarbij hij een screenshot deelde van de wachttijden voor pediatrische zorg in het Isala-ziekenhuis in Zwolle.

Soortgelijke beweringen die de komst van de kinderen uit Gaza in verband brachten met een mogelijke toename van de wachttijden, werden ook gedeeld op Facebook, nadat het onderwerp aan bod was gekomen in een aflevering van het praatprogramma Vandaag Inside.

Deskundigen zeggen echter dat deze bewering misleidend is, omdat de wachttijden voor één ziekenhuis geen volledig beeld geven van de toegang tot de gezondheidszorg in Nederland.

Screenshot van misleidende berichten op Facebook en X. Genomen op 8/10/25.

De Nederlandse regering was eerder tegen het overbrengen van kinderen uit Gaza voor medische behandeling, met het argument dat het efficiënter was om hen dichter bij huis te verzorgen. Volgens de Europese Commissie hebben tot nu toe ongeveer tien landen medische behandeling of vervoer aangeboden aan kwetsbare Palestijnse patiënten.

Op vrijdag 10 oktober 2025 kwamen Hamas en Israël tot een overeenkomst voor een wapenstilstand na een voorstel van de Amerikaanse president Donald Trump. De wapenstilstand leidde maandag tot de vrijlating van Israëlische gijzelaars en bijna 2000 Palestijnse gevangenen.

Wachttijden variëren

Een woordvoerder van het Isala-ziekenhuis vertelde AFP op 7 oktober 2025 dat er "geen wachttijden zijn voor klinische opnames" in hun ziekenhuis. Ze legde uit dat het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), dat coördineert waar de kinderen uit Gaza worden geplaatst, ook rekening zal houden met de wachttijden voor Nederlandse patiënten.

"Daarnaast is de aard van de aandoening natuurlijk ook belangrijk waar een kindje terecht komt," zei ze. Er is geen wachtlijst voor spoedeisende hulp in Nederlandse ziekenhuizen, zoals ook op de website van Isala staat vermeld.

Xander Koolman, hoogleraar gezondheidseconomie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, vertelde op 7 oktober 2025 aan AFP dat "je je niet kunt baseren op een wachtlijst" om de impact van de Gazaanse kinderen op het Nederlandse gezondheidszorgstelsel te beoordelen. "Wachtlijsten zelf kloppen veelal niet, ze verschillen per ziekenhuis en ze zijn geen weergave van capaciteitstekorten (meestal budgettekorten)," voegde hij eraan toe.

Nederlandse ziekenhuizen houden de gemiddelde wachttijden bij per specialisatie. Deze worden elke twee weken bijgewerkt en moeten voldoen aan de Treeknorm, waarin de maximale wachttijden voor bepaalde soorten zorg zijn vastgelegd. Dit is echter niet altijd mogelijk, wat in sommige ziekenhuizen leidt tot lange wachttijden voor specialistische zorg.

Op de website Zorgkaart Nederland, waarop de wachttijden van Nederlandse ziekenhuizen staan vermeld, is te zien dat de wachttijden voor afspraken in de kindergeneeskunde (bijvoorbeeld voor de polikliniek) variëren van bijna geen wachttijd in sommige ziekenhuizen, tot enkele weken in andere.

Tijmen Hendriksen, persvoorlichter van de Patiëntenfederatie, wees er ook op dat de wachttijden tussen zorgverleners in de specialistische medische zorg sterk kunnen verschillen. "Daar liggen verschillende oorzaken aan ten grondslag, maar wat wij in ieder geval vaak constateren is dat er nog te weinig samengewerkt wordt tussen ziekenhuizen om wachttijden op te lossen," zei hij op 9 oktober 2025 tegen AFP. "Zo kan het zijn dat een patiënt in ziekenhuis A al maanden op een wachtlijst staat, terwijl 50 km verderop in ziekenhuis B gewoon plek is."

In september 2025 werd wel de Aanvullende Zorg- en Welzijnsovereenkomst (AZWA) ondertekend, die nieuwe afspraken bevat over toegankelijke en hoogwaardige gezondheidszorg in Nederland, waaronder betere afspraken om de doorstroming van patiënten te verbeteren.

'Zeer beperkt' aantal kinderen uit Gaza

In de kabinetsbrief over dit onderwerp, gepubliceerd op 2 oktober 2025, verklaarde de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken David van Weel (VVD) specifiek dat "het aantal gevallen dat Nederland zal kunnen en gaan opnemen overigens zeer beperkt zal zijn" en dat er "ook rekening zal worden gehouden met de beschikbare zorgcapaciteit voor Nederlandse kinderen".

"We blijven primair focussen op opvang in de regio en blijven álle landen in de regio oproepen om een bijdrage te leveren," schreef hij in de brief.

Het LNAZ, dat verantwoordelijk is voor de coördinatie als de kinderen in Nederland aankomen, zei op 8 oktober 2025 tegen AFP dat "er nog niets bekend is over aantallen of het tijdspad". Mocht uiteindelijk worden besloten om kinderen uit Gaza in Nederland te behandelen, dan zullen zij dit coördineren met de relevante autoriteiten en ziekenhuizen, aldus LNAZ.

Hier kan je meer AFP-factchecks over de oorlog in Gaza lezen.