Nee, de Britse premier Starmer heeft het huwelijk tussen familieleden niet gelegaliseerd

"INCEST GELEGALISEERD" schreef een Facebookgebruiker op 5 oktober 2025 in een post. "Op verzoek van de moslimlobby heeft Keir Starmer in het Verenigd Koninkrijk huwelijken tussen broers en zussen, vaders en dochters en zonen en moeders gelegaliseerd", gaat de post verder.

Soortgelijke beweringen, samen met de video van een debat over neef-nichthuwelijken in de Britse Lagerhuis, werden ook gedeeld op andere socialemediaplatforms, zoals  X, en in andere talen, zoals het Slowaaks, Tsjechisch en Duits.

Image

Screenshots van incorrecte berichten op Facebook en X. Genomen op 25/10/13. Rode kruis toegevoegd door AFP.

Huwelijken tussen neven en nichten zijn in veel Europese landen legaal. Sommige regeringen hebben echter stappen ondernomen om deze huwelijken te verbieden uit bezorgdheid voor de gezondheid van kinderen die uit deze relaties voortkomen. Vorig jaar werden dergelijke huwelijken illegaal in Noorwegen en in Zweden en Denemarken zal wetgeving deze huwelijken volgend jaar verbieden. In de VS zijn dergelijke huwelijken in bepaalde staten verboden.

Voorgesteld verbod op neef-nichthuwelijk

Een omgekeerde zoekopdracht wijst uit dat de video Richard Holden toont, een conservatief parlementslid en voormalig minister, tijdens een debat in het Britse parlement op 5 maart 2025. Het parlementslid vroeg Starmer tevergeefs om zijn eerdere voorstel voor een verbod op huwelijken tussen neven en nichten te steunen. 

Sommige van de valse berichten bevatten de volgende tekst van zijn vermeende oproep aan de premier: "— Meneer Starmer, begrijpt u wat u doet? U legaliseert huwelijken tussen broers en zussen, tussen ouders en kinderen. Dit brengt catastrofale gezondheidsrisico's met zich mee voor mensen, waarvan vele pas kunnen worden vastgesteld nadat het kind is geboren. Als deze praktijk van generatie op generatie doorgaat, zal het Engelse volk verdwijnen." 

De opmerkingen van Holden komen echter niet overeen met de tekst in de Facebook-berichten. Volgens de audio van de video en het officiële transcript van het debat (zie kolom 281) zei Holden:

"Huwelijken tussen neven en nichten brengen aanzienlijke gezondheidsrisico's met zich mee voor hun kinderen, waarvan vele pas na de geboorte bekend worden. Wanneer dit generatie na generatie wordt gedaan, is er een aanzienlijk multiplicatoreffect."

"Bovendien zijn de werkelijke gevolgen voor de openheid van onze samenleving en de rechten van vrouwen in ons land aanzienlijk. Het delen van dezelfde grootouders heeft immers een grote invloed. Vrijdag zal deze regering de keuze hebben om mijn wetsvoorstel om het huwelijk tussen neven en nichten te verbieden door te laten gaan naar de commissiefase. Zal de premier nog eens nadenken voordat hij zijn fractieleiders opdracht geeft om deze wetgeving te blokkeren?" 

In reactie hierop zei Starmer dat zijn regering het voorstel van Holden niet zou steunen. "Mijnheer de voorzitter, wij hebben ons standpunt over dat wetsvoorstel ingenomen. Dank u wel." 

Holden, die op 5 maart dezelfde beelden op X plaatste, stelde aanvankelijk voor om huwelijken tussen neven en nichten te verbieden op 10 december 2024 (hier en hier gearchiveerd). Hij voerde aan dat kinderen van neven en nichten een grotere kans hebben op geboorteafwijkingen en dat deze praktijk bijdraagt aan de onderdrukking van vrouwen in de traditionele Irish Travellers- en Pakistaanse gemeenschappen in Groot-Brittannië, waar dergelijke huwelijken vaker voorkomen. 

Critici van het voorgestelde verbod, waaronder onafhankelijk parlementslid Iqbal Mohamed, stelden echter dat geavanceerde genetische tests en voorlichtingscampagnes de voorkeur hebben boven een verbod op deze culturele praktijk. 

Controversieel onderwerp

De eerste Nederlandse Facebookberichten waarin Starmer werd beschuldigd van het legaliseren van incestueuze huwelijken verschenen op 23 september 2025, enkele dagen nadat de Britse nationale gezondheidsdienst (NHS) een blogpost had gepubliceerd waarin de voor- en nadelen van huwelijken tussen neven en nichten werden afgewogen. 

In de blogpost werden de mogelijke voordelen van huwelijken tussen neven en nichten besproken, namelijk "sterkere ondersteuningssystemen voor de uitgebreide familie en economische voordelen", maar na een storm van protesten werd de post verwijderd.

Huwelijken tussen neven en nichten zijn sinds 1540 legaal in het Verenigd Koninkrijk, toen koning Hendrik VIII brak met de rooms-katholieke leer en huwelijken tussen neven en nichten toestond om met zijn vijfde vrouw, Catherine Howard, te trouwen. Catherine was een nicht van de tweede vrouw van de koning, Anne Boleyn, en in die tijd was het ook onaanvaardbaar om met een bloedverwant van een echtgenoot te trouwen. 

Huwelijken tussen neven en nichten zijn niet verboden in de Britse huwelijkswet van 1949 en de latere wijzigingen daarvan. De wet verbiedt wel het huwelijk tussen verschillende soorten directe bloedverwanten, waaronder ouders, kinderen en broers en zussen. 

Image

Een screenshot van de lijst met verboden relaties in de nieuwste versie van de Britse huwelijkswet. Genomen door AFP op 8 oktober 2025.

In Nederland verbiedt de wet het huwelijk tussen familieleden in de opgaande en in de nederdalende lijn ((klein)kinderen, (groot)ouders) en tussen broers en zussen. Een huwelijk tussen neven en nichten is alleen mogelijk als beide partners een beëdigde verklaring ondertekenen dat zij vrijwillig instemmen met het huwelijk. Geadopteerde broers en zussen kunnen toestemming vragen om te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan, op voorwaarde dat zij kunnen aantonen dat zij geen bloedverwanten zijn.

Starmer werd in het verleden al vaker het doelwit van desinformatie met betrekking tot de moslimgemeenschap in Groot-Brittannië. In augustus 2024 factcheckte AFP een bewering dat hij uit een pub was gezet vanwege zijn steun aan moslims.