Er is geen bewijs dat de overgrootvader van Greta Thunberg een Rothschild was

De Zweedse milieuactiviste Greta Thunberg is regelmatig het doelwit van onjuiste en misleidende beweringen die erop gericht zijn haar werk te ondermijnen. Eind maart 2024 doken virale berichten op op sociale media waarin werd beweerd dat Thunberg verwant is aan de Rothschild-bankiersdynastie via haar vermeende overgrootvader: Joachim Rothschild-Thunberg, een van de "succesvolste bankiers" van Zweden. Maar uit historische documenten blijkt dat er geen Rothschilds in de familie van Thunberg voorkomen en experts hebben aan AFP gezegd dat er geen bewijs is dat een bankier met de naam Joachim Rothschild-Thunberg ooit heeft bestaan in Zweden.

"De Zweedse eco-activiste Greta Thunberg is een achterkleindochter van de beruchte bankier Lionel Walter Rothschild", begint een Nederlandstalige post van 10 april, die tientallen keren is gedeeld op Facebook. 

De bewering werd ook honderden keren gedeeld op sociale media in het Fins en duizenden keren in het Engels. 

Verderop in het bericht - dat zichzelf tegenspreekt - wordt ook beweerd dat de overgrootvader van Thunberg de buitenechtelijke zoon van Lionel Walter was, Joachim Rothschild-Thunberg, die Lionel Walter in 1928 erkende en vervolgens adopteerde. Van Joachim wordt beweerd dat hij "een van de meest succesvolle bankiers in Zweden" werd.

De informatie zou aan het licht zijn gekomen nadat een niet nader genoemde bron bij de Zweedse bank Handelsbanken onthulde dat de Thunbergs geld ontvingen van de Rothschild Stichting, wat, volgens het bericht op sociale media, werd gemeld in roddelbladen.

De familie Rothschild is een beroemde Europese bankiersdynastie en heeft grote invloed gehad op de Europese economische en - daarmee - politieke geschiedenis. De Rothschilds zijn een regelmatig terugkerend onderwerp van desinformatie. AFP heeft in het verleden al meerdere keren beweringen over deze familie ontkracht, bijvoorbeeld hier en hier.

Deskundigen hebben aan AFP gezegd dat er geen bewijs is dat Greta Thunberg familie is van de Rothschilds. In historische documenten is geen spoor te vinden van een succesvolle bankier met de naam Joachim Rothschild-Thunberg in Zweden.

AFP heeft mis- en desinformatie gericht tegen de activist al verschillende keren ontkracht, bijvoorbeeld hier, hier en hier.

Image

Screenshot van twee van de misleidende berichten, genomen op 24 april 2024

Geen bewijs voor het bestaan van een Joachim Rothschild-Thunberg

De beweringen in het bericht zijn tegenstrijdig. Allereerst staat er dat Thunberg de "achterkleindochter" is van Lionel Walter Rothschild, de zoon van de eerste Baron Rothschild. Maar vervolgens staat er dat haar overgrootvader Walters zoon was, Joachim Rothschild-Thunberg. 

Maar als Joachim Thunbergs overgrootvader was, dan zou zijn vader, Lionel Walter, logischerwijs Thunbergs betovergrootvader zijn geweest. Met andere woorden, Thunberg zou Walters betachterkleindochter zijn geweest, niet zijn achterkleindochter zoals in de post wordt beweerd.

Bovendien is er geen bewijs dat Lionel Walter Rothschild een zoon had met de naam Joachim Rothschild-Thunberg, noch dat deze laatste een succesvolle bankier was in Zweden.

Volgens Britannica, de gerespecteerde Engelstalige online encyclopedie (link hier gearchiveerd), werd Lionel Walter Rothschild, 2e Baron Rothschild, in 1868 in Londen geboren en stierf hij in Tring, ten noordwesten van Londen, in 1937. Hij ging werken voor de familiebank N.M. Rothschild and Sons, was lid van het Conservatieve Parlement en had een grote belangstelling voor zoölogie. Hij verzamelde insecten, vogels en zoogdieren en stelde uiteindelijk zijn museum in Tring open voor het publiek. Er is geen vermelding van een adoptiezoon in Britannica of in de profielen van Lionel Walter in het Rothschild Archive (hier gearchiveerd) of het Natural History Museum (hier gearchiveerd) waar zijn museum later een onderdeel van werd.

De stamboom van het Rothschild Archive (hier gearchiveerd) bevat geen gegevens over kinderen van Lionel Walter. The Peerage (link hier gearchiveerd), een website die de adelstand van Britse en Europese koninklijke families bijhoudt, laat echter zien dat Lionel Walter één buitenechtelijk kind had, Olga Alice Muriel.

Tim Amsden, auteur van een boekje over de Rothschilds en Tring, gepubliceerd door Tring Local History Museum, zei tegen AFP in een e-mail op 10 april 2024 dat "er geen twijfel over bestaat dat Walter Rothschild zichzelf een beetje in de kijker zette". Hij verwees naar een biografie van Lionel Walter, getiteld Dear Lord Rothschild, geschreven door zijn nicht Miriam Rothschild en gepubliceerd in 1983. Volgens de biografie had Lionel Walter tegelijkertijd twee minnaressen, Marie Fredensen en Lizzie Ritchie. Het boek vermeldt dat Fredensen, of Marie Walters zoals ze zichzelf in die tijd was gaan noemen, Lionel Walter een dochter schonk, Olga. Er is echter "geen vermelding van een Joachim, of enige Zweedse omgang" in het boek, zei Amsden.

Een zoekopdracht naar de namen Joachim Rothschild-Thunberg, Joachim Rothschild of Joachim Thunberg op FreeBMD, een lopend project om de Civil Registration index van geboorten, huwelijken en overlijdens voor Engeland en Wales te transcriberen, leverde ook geen resultaten op.

Er is ook geen spoor van een Joachim Rothschild-Thunberg in Zweedse bronnen.

"De naam Rothschild is extreem zeldzaam in Zweden", schreef Åsa Karlsson, hoofdredacteur van het Zweeds Biografisch Woordenboek aan AFP in een e-mail op 16 april 2024. Karlsson deed een zoekactie in een register dat alle inwoners in Zweden tussen 1800 en 1947 omvat. "Gedurende deze bijna 150 jaar waren er slechts 7 mensen met de naam Rothschild geregistreerd. Ze waren allemaal in het buitenland geboren en kwamen in de 20e eeuw naar Zweden. Geen van hen heette Joachim".

Het Lexicon van de Zweedse Biografie verzamelt biografieën van personen en families die opmerkelijk zijn geweest op verschillende gebieden van de samenleving, waaronder bankiers. Dit verzamelwerk is momenteel samengesteld tot en met de letter S. Ook hierin wordt geen melding gemaakt van een Joachim Rothschild-Thunberg.

In het bericht wordt ook beweerd dat de link tussen Greta Thunberg en de Rothschilds werd gemeld in Zweedse roddelbladen, verwijzend naar een bron van Handelsbanken. Een zoekopdracht naar de vermeende onthulling in Zweedse roddelbladen levert echter geen resultaten op. 

Geen Rothschilds in de familie Thunberg

Karlsson zei dat de grootvader van Greta Thunberg de bekende acteur Olof, of Fritz-Olof, Thunberg was. Toen hij in 2020 op 94-jarige leeftijd kwam te overlijden, werd dat breed uitgemeten in onder andere Zweedse media en vermeld in Vlaamse media, waarbij vooral zijn rol als verteller in de Bamse-cartoons werd genoemd. Ook Greta postte over de dood van haar grootvader op haar sociale media-account. Olof's gegevens in de Zweedse volkstelling van 1930 zijn hier te zien in het Nationaal Archief van Zweden (link hier gearchiveerd).

Als Greta's overgrootvader Joachim Rothschild-Thunberg was, zoals in de Facebook-post wordt beweerd, zou dit betekenen dat hij Olofs vader was. Olof's vader en Greta's overgrootvader was echter Fritz Thunberg, geboren in 1889 in Gotland County, zei Karlsson. Hij wees op zijn vermelding in het parochieregister van Lärbro:

Image

Screenshot van de inschrijving van Greta Thunbergs overgrootvader Fritz Thunberg in het parochieregister van Lärbro (genomen op 18 april 2024)

Zoals blijkt uit het dossier waren Fritzs ouders, dat wil zeggen Greta's betovergrootouders, Carl Gustaf Eriksson en Augusta Margareta Thunberg - niet Lionel Walter Rothschild.

Zoals Karlsson opmerkte, waren Augusta Margareta Thunberg, geboren in 1852, en haar vader Johan Petter Thunberg, geboren in 1816, afkomstig uit Tuna (Kalmar County). Het is deze parochie waarmee de naam Thunberg verbonden is.