Deze kaart is onvolledig en houdt geen rekening met de aanzienlijke koolstofimpact van Europa en Californië

" We gaan de wereld redden!! In de blauwgekleurde landen mogen vanaf 2035 geen nieuwe autos met verbrandingsmotor vekocht worden", luidt een post die sinds 25 februari 2023 tientallen keren is gedeeld. De tekst komt samen met een wereldkaart, waarop Californië en de Europese Unie in het blauw verschijnen.

Dezelfde kaart is meer dan honderd keer gedeeld op Facebook samen met het bericht: "In het blauw : landen waar verbrandingsmotoren verboden worden vanaf 2035."

Deze kaart circuleert ook in andere talen waaronder Frans, Duits en Pools volgens onderzoek van AFP.

Image

Screenshot van twee van de misleidende berichten op Facebook, vastgelegd op 19 april 2023

"In blauw gekleurd de landen die vanaf 2035 verbrandingsmotoren gaan verbieden om de wereld te redden. Alstublieft niet lachen!", deelden gebruikers ironisch in sommige berichten, anderen schreven in reacties "1 april is nog even... " of "Ja, da got echt de wereld verbeteren" gevolgd door een lachend smileygezichtje.

Op 28 maart 2023 hebben de lidstaten van de Europese Unie hun definitieve goedkeuring gegeven voor het einde van verbrandingsmotoren - d.w.z. motoren aangedreven door fossiele brandstoffen - in nieuwe auto's vanaf 2035. De tekst (hier gearchiveerd) bepaalt dat nieuwe auto's en bestelwagens vanaf die datum geen CO2 meer mogen uitstoten, waardoor de verkoop van benzine, diesel en hybride voertuigen effectief wordt verboden ten voordele van volledig elektrische voertuigen.

Californië kondigde in 2020 soortgelijke wetgeving aan, die in augustus 2022 werd aangenomen: nieuwe auto's die in Californië worden verkocht, zullen uiterlijk vanaf 2035 CO2-uitstootvrij moeten zijn, volgens de tekst die de dichtstbevolkte staat van de Verenigde Staten heeft aangenomen. Alleen elektrische, waterstof- en bepaalde hybride voertuigen zullen worden toegestaan, waardoor de verkoop van nieuwe diesel- en benzineauto's vanaf 2035 effectief wordt verboden.

Voertuigen met een verbrandingsmotor die al in omloop zijn, kunnen verder worden gebruikt

Sommige mensen die deze kaart delen beweren, zoals hier te zien is, dat de landen in het blauw benzineauto's of voertuigen met verbrandingsmotor zullen "verbieden" in 2035.

De FAQ van het Europees Parlement over dit onderwerp (gearchiveerde link), gebaseerd op een interview met het Nederlandse parlementslid Jan Huitema, stelt dat "deze regels geen invloed hebben op bestaande auto's": "Deze regels hebben geen invloed op bestaande auto's. Als u nu een nieuwe auto koopt, kunt u ermee rijden tot het einde van de levensduur. Maar omdat de gemiddelde levensduur van een auto 15 jaar is, moeten we in 2035 beginnen om ervoor te zorgen dat alle auto's in 2050 CO2-neutraal zijn",legt de Europarlementariër uit (want in 2050 wilt de EU CO2-neutraal wil zijn). Bovendien zal het ook na 2035 nog mogelijk zijn om gebruikte benzine- en dieselauto's te kopen en te verkopen.

In het op 23 september 2020 gepubliceerde persbericht van de gouverneur van California (gearchiveerde link) staat ook dat "het uitvoeringsbesluit Californiërs er niet zal van weerhouden benzineauto's te bezitten of op de tweedehandsmarkt te verkopen".

Er is dus geen "verbod op benzine- of dieselauto's" in deze wetten voorzien: eigenaars mogen deze auto's blijven gebruiken of tweedehands verkopen na 2035, maar automobilisten zullen deze nieuwe voertuigen niet meer kunnen kopen.

De kaart is onvolledig

Volgens deze kaart hebben alleen de Europese Unie en Californië plannen om de verkoop van nieuwe voertuigen met verbrandingsmotor na 2035 te verbieden. Maar, verschillende andere landen en regio's in de wereld, die in dit eind maart 2023 gepubliceerde AFP-bericht (gearchiveerde link) worden genoemd, hebben de afgelopen jaren echter de invoering van soortgelijke wetgeving aangekondigd, of ten minsten doelstellingen in die richting gesteld.

Het verst gevorderd is Noorwegen, de meest geëlektrificeerde automarkt ter wereld. Dat land is van plan om tegen 2025 100% van de nieuw verkochte auto's uitlaatgasvrij te maken.

• Wetten om emissievrije voertuigen verplicht te stellen

Naast Californië heeft ook de staat New York in 2022 een de facto verbod aangekondigd op de verkoop van nieuwe voertuigen met verbrandingsmotor in 2035, met een uitzondering voor plug-in hybrides - die een verbrandingsmotor hebben maar tientallen kilometers kunnen rijden op 100% elektriciteit.

In 2021 heeft de Canadese regering ook maatregelen aangekondigd om te eisen dat alle nieuwe auto's en lichte vrachtwagens die worden verkocht "emissievrije voertuigen zijn tegen 2035" (gearchiveerde link).

Singapore, Israël en het Verenigd Koninkrijk hebben ook aangekondigd dat ze de registratie van nieuwe voertuigen met verbrandingsmotoren tegen 2030 zullen verbieden.

Image

Een elektrische auto wordt opgeladen bij een terminal op een parkeerplaats in Lille, Noord-Frankrijk, op 27 september 2022. ( AFP / DENIS CHARLET)

• Andere regeringen hebben gedeeltelijke doelstellingen aangekondigd

In de Verenigde Staten ondertekende Joe Biden in 2021 een uitvoerend bevel dat de helft van alle verkochte auto's tegen 2030 "emissievrij" moet zijn. In 2020, waren elektrische voertuigen goed voor slechts 2% van de verkoop van nieuwe auto's in de VS, volgens het Internationaal Energieagentschap.

Japan, een belangrijk land voor de automarkt, geeft de voorkeur aan hybride motoren, waarvan Toyota de wereldkampioen is.De Japanse regering wil de verkoop van nieuwe benzine- en dieselvoertuigen halverwege de jaren 2030 stopzetten, maar hybrides en waterstofvoertuigen zullen toch nog in het spel blijven.

China, grootste vervuiler van de wereld en het land met de grootste automarkt, streeft er aanvankelijk naar om tegen 2025 20% van zijn voertuigen op "nieuwe energiebronnen" (elektrisch, hybride, brandstofcel) te laten rijden. Die moeten tegen 2035 "de mainstream" worden, volgens een document dat de regering eind 2020 publiceerde.

Zoals China, dat "een meer directief beleid heeft en al sneller is dan Europa op het gebied van elektrificatie", boeken sommige landen snelle vooruitgang, zelfs zonder dwingende wetgeving op dit gebied, volgens Marie Chéron, mobiliteitsspecialist bij de Europese NGO Vervoer en Milieu, in een interview op 24 maart 2023. Zoals uitgelegd in dit artikel van de MIT Technology Review, een mediabedrijf dat eigendom is van het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology (MIT), is China al acht jaar de grootste markt voor elektrische auto's ter wereld, met 6,8 miljoen verkochte elektrische voertuigen in het land in 2022.

Deze kaart is dus onvolledig en misleidend, volgens Augustin Fragnière, doctor in milieuwetenschappen en adjunct-directeur van het competentiecentrum voor duurzaamheid van de Universiteit van Lausanne: "Naast het totale verbod is er ook een hele reeks economische stimulansen: belastingen die fossiele brandstoffen duurder maken, subsidies voor de aankoop van elektrische voertuigen, enz. Alleen focussen op een specifieke datum en op het verbod op de verkoop van voertuigen met een verbrandingsmotor is gedeeltelijke informatie geven", verklaarde hij op 28 maart 2023 aan AFP.

Zoals aangegeven in het hierboven vermelde AFP-artikel, hebben sommige opkomende landen ook een standpunt ingenomen, ook al is de verkoop van nieuwe auto's laag en zijn elektrische auto's nog steeds duur in aanschaf.

De Europese Unie en Californië zijn goed voor een vijfde van het wereldwijde wagenpark

Volgens de redenering van sommige internetgebruikers zouden beleidsmaatregelen om over te schakelen op elektrische voertuigen niet echt een impact hebben op de klimaatverandering, aangezien Californië en de Europese Unie slechts een zestiende van de wereldbevolking vertegenwoordigen.

"Het is echter niet relevant" de bevolking van deze regio's te vergelijken met die van de rest van de wereld, legt Marie Chéron uit, die eerder voorstelt te kijken naar het aantal voertuigen die in Europa en Californië in omloop zijn, en die veel "meer dan een zestiende" van het totale aantal auto's in de wereld vertegenwoordigen in tegenstelling tot wat er wordt beweerd op sociale media.

Het aantal voertuigen (privé- en bedrijfswagens) die in de Europese Unie circuleert piekt op 286 miljoen in 2021 - 338 miljoen met inbegrip van het VK, Noorwegen, Zwitserland en IJsland - volgens cijfers van de Europese vereniging van autofabrikanten. 93% van de personenauto's in de EU rijdt op diesel of benzine.

In 2021 werden in Californië 31 miljoen voertuigen geregistreerd, waaronder 14 miljoen personenauto's. Dit is de grootste automarkt in de VS en een van de grootste ter wereld, volgens de Duitse datasite Statista.

In 2021 zullen de EU en Californië samen dus ongeveer 317 miljoen personen- en bedrijfsvoertuigen tellen - op 1,4 miljard voertuigen wereldwijd, volgens Marie Chéron - wat iets meer dan een vijfde van het wereldwijde wagenpark vertegenwoordigt.

"Puur feitelijk gezien vertegenwoordigen deze regio's misschien een zestiende van de wereldbevolking, maar het is een bevolking die meer uitstoot dan het wereldgemiddelde", zei Augustin Fragnière.

De Verenigde Staten - met de staat van Californië aan kop -, China en de Europese Unie zijn de drie grootste transportgerelateerde CO2-uitstoters, volgens het open data platform Climate Watch (gearchiveerde link).

AFF nam contact op 20 maart 2023 met een woordvoerster van de NGO Internationale Raad voor schoon vervoer (ICCT), die zei ook dat de kaart die op sociale netwerken wordt gedeeld "onnauwkeurig is". "Een zinvollere benadering zou zijn om het marktaandeel van voertuigen met verbrandingsmotor of de motorisatiegraad - motorvoertuigen in omloop per 1.000 inwoners - in deze landen te beschouwen. Dit zou helpen het potentiële effect van het verbod te bepalen", aldus de ICCT.

Deze grafiek van Our World In Data laat zien dat de VS, Europa, Canada en Australië in 2017 het hoogste autobezit hadden.

In 2021 telde Europa 567 particuliere voertuigen per 1000 inwoners.

"Noord-Amerika en Europa zijn veruit de regio's die sinds de industriële revolutie de meeste broeikasgassen hebben uitgestoten", zei Augustin Fragnière op 28 maart 2023. "Ze hebben dus een historische verantwoordelijkheid.

Een drijvende kracht voor Californië en Europa

"Niet alleen is de invloed op het Europese wagenpark verre van triviaal in termen van zijn wereldwijde aandeel, maar het Europese beleid heeft ook een domino-effect op de rest van de wereldwijde auto-industrie," merkte Marie Chéron op.

"Er is een duidelijk domino-effect", volgens Augustin Fragnière. "Toen Californië strengere normen begon vast te stellen voor de CO2-uitstoot van voertuigen, had dat gevolgen voor de hele Amerikaanse automarkt. De fabrikanten pasten zich aan de strengere Californische normen aan om te voorkomen dat ze twee soorten voertuigen zouden produceren.

"Als de hele Europese Unie alle verbrandingsmotoren verbiedt, zal de lokale auto-industrie zich moeten aanpassen, maar dat geldt ook voor alle autofabrikanten die naar het continent exporteren", concludeert Augustin Fragnière.