Nee, deze helikopter vloog niet in Duitsland en sproeide geen "chemische middelen" op een bevroren windturbine

“Winter in Duitsland is, wanneer door kerosine aangedreven propellers opstijgen om chemische middelen te sproeien, opdat de ecologische propellers weer gaan draaien” staat in deze Facebook-post, gepubliceerd op 12 februari 2021. Dezelfde tekst staat in een afbeelding in dit bericht.

Dezelfde bewering circuleerde eerder (sinds 7 februari) op Facebook in het Duits, zoals hier, hier en hier. De Nederlandstalige berichten zijn hier een directe vertaling van. De bewering circuleerde ook op Twitter: deze Duitstalige tweet werd bijvoorbeeld door Thierry Baudet gedeeld.

Het bericht werd geplaatst nadat Nederland en het noorden van Duitsland waren geteisterd door sneeuwstorm ‘Darcy’, dat in sommige gebieden voor veel overlast zorgde. In Nederland werd een code rood voor het hele land afgekondigd.

Image

Screenshot van de Facebook-posts, genomen op 16 februari, 2021

Een van de Duitstalige berichten citeert een artikel van Deutschlandfunk, dat het vermeende gebruik van "chemicaliën" op Duitse windturbines zou moeten bewijzen. Het artikel dateert uit 2014 en vermeldt expliciet: "Als er ijs ontstaat op de bladen van windturbines, worden de turbines onmiddellijk uitgeschakeld - althans in Duitsland. In Zweden is er een andere aanpak. Er zijn verschillende anti-ijssystemen in gebruik. Een daarvan is een besproeiing met warm water vanuit de helikopter." Dit zou moeten voorkomen dat ijs zich ophoopt op de bladen en zo onbalans creëert, die op hun beurt de turbine kunnen beschadigen en de energieopwekking van het systeem nadelig kunnen beïnvloeden.

Tijdens het zoeken naar afbeeldingen door middel van een Engelstalige zoekopdracht met de woorden "Sweden" en "de-icing", kwam AFP Duitsland vervolgens verschillende resultaten tegen die dezelfde foto met de helikopter toonden. Tussen de zoekresultaten stond een studie van Zweedse energiebedrijven uit 2016 over een mogelijke ‘noodmethode’ voor windturbines. De studie geeft aan dat met een nieuwe methode warm water gebruikt kan worden om ijsvorming op windturbinebladen te voorkomen: "een project is gestart en liep tussen 2014 en 2016, gesteund door het Zweedse Energieagentschap (...) en Alpine Helicopter". Een nieuwsbericht van het Zweedse tijdschrift "NyTeknik" uit 2015 met exact dezelfde foto schreef ook over de innovatie met heet water, en vermeldde "Alpine Helicopter" als de bron van de foto.

AFP Duitsland belde op 10 februari de directeur van Alpine Helicopter, Mats Widgren. Hij bevestigde: "Deze foto is van een van mijn helikopters en is jaren geleden genomen tijdens een ontijs-testproject met water in Noord-Zweden." Dit wijst er opnieuw op dat de foto in de Facebook-berichten de huidige situatie in Duitsland niet kan weergeven.

AFP Duitsland informeerde ook bij de Duitse Federale Vereniging voor Windenergie over de gebruikelijke procedures in Duitsland. Naar eigen zeggen is het een van 's werelds grootste verenigingen voor hernieuwbare energie met meer dan 20.000 leden. Algemeen directeur Wolfram Axthelm antwoordde op 10 februari in een e-mail: "In Duitsland worden geen helikopters gebruikt voor ontijzing." In een later telefoongesprek specificeerde Axthelm: "Er zijn bepaalde weersomstandigheden voor nodig, zoals we die momenteel in Hessen meemaken, om ijsvorming op de bladen te veroorzaken." Met behulp van monitoren op afstand zouden dergelijke windturbines in Duitsland dan direct door de maatschappijen worden uitgeschakeld voordat ze beschadigd raken. "Dan moeten we wachten tot het ijs weer is ontdooid, we worden zelf niet actief", zei Axthelm.

Marie-Luise Plappert, onderzoeksassistent op het gebied van "Hernieuwbare Energie" bij het Duitse Federale Milieuagentschap, bevestigde op 10 februari aan AFP: "Als er in Duitsland dergelijk gebruik werd gemaakt van helikopters en chemicaliën voor het ontdooien van windturbines dan zouden de exploitanten dit in het kader van de wetgeving moeten aanvragen, zoals ook het geval is bij het gebruik van andere bedrijfsmiddelen, zoals blusmiddelen in het kader van brandbeveiliging. Van dergelijke toepassingen zijn wij echter niet op de hoogte. "

De gedeelde foto is enkele jaren oud en is gemaakt in het noorden van Zweden. Het toont een testproject voor het ijsvrij maken van windturbinebladen met warm water. In Duitsland worden hier geen chemicaliën, water of helikopters voor gebruikt. In Duitsland wachten de exploitanten van de windturbines tot het ijs vanzelf is ontdooid.