Video toont Iraanse nieuwjaarsviering, geen feest naar aanleiding van de Israëlische aanvallen in juni 2025

"BREAKING: Iraniërs vieren de Israëlische aanvallen op het Iraanse regime," schreef een socialemediagebruiker op X op 14 juni 2025 bij een video waarop mensen dansen en feestvieren op een plein in een woonwijk.

De video, die het narratief probeert te versterken dat Iraniërs de aanvallen steunen, verspreidde zich snel over platforms zoals Facebook en werd in meerdere talen gedeeld, waaronder Engels en Spaans.

Maar de beelden zijn niet recent. Het zijn opnames gemaakt tijdens Chaharshanbe Suri, een traditionele Perzische oudejaarsavondviering. Ze werden gefilmd eind maart 2025, drie maanden voordat het huidige conflict begon.

Image

Screenshot van onjuist bericht op X. Genomen op 20/6/25. Rood kruis toegevoegd door AFP.

Israël beweerde op 13 juni 2025 dat Iran op het punt stond een kernwapen te ontwikkelen, wat Iran ontkent, en lanceerde daarop luchtaanvallen naar zijn aartsvijand. Dit leidde tot dodelijke bombardementen langs beide kanten. Volgens Israëlische autoriteiten kwamen er sinds het begin van de escalatie tot 20 juni al 25 mensen om door Iraanse raketten. Israëlische aanvallen op Iran hebben al meer dan 400 mensen gedood, waaronder militaire commandanten, nucleaire wetenschappers en burgers, aldus het Iraanse ministerie van Volksgezondheid (hier en hier gearchiveerd).

Op zondag 22 juni 2025 sloten de VS zich aan bij de Israëlische campagne. Volgens Washington vernietigden de Amerikaanse aanvallen het volledige nucleaire programma van Teheran, maar sommige functionarissen waarschuwden echter dat de omvang van de schade nog onduidelijk is (hier gearchiveerd).

In de nasleep van de Israëlische aanvallen kwamen op 20 juni ook duizenden mensen op straat in Teheran, Bagdad en Beiroet om te protesteren tegen Israël en zijn bondgenoot de VS. Op 19 juni 2025 legde Iran het internet in het hele land plat, waardoor de informatiestroom vanuit het land verder werd beperkt (hier en hier gearchiveerd).

Oude beelden van de Perzische oudejaarsavond Chaharshanbe Suri

Een omgekeerde zoekopdracht met de video die in recente berichten werd gedeeld, laat zien dat identieke beelden al in maart 2025 werden gepost door Iraanse accounts, zoals hier, hier en hier, waarbij de vroegste die AFP terugvond werd gepost op 18 maart 2025 (hier gearchiveerd). De bijschriften in de berichten geven aan dat de video de Perzische nieuwjaarsviering "Chaharshanbe Suri" in "Ekbatan" laat zien.

Chaharshanbe Suri, of het Vuurfeest, is een traditioneel Perzisch feest dat jaarlijks wordt gevierd in de nacht van de laatste dinsdag van het Iraanse kalenderjaar. Dit jaar werd het gevierd op 18 maart 2025 (hier gearchiveerd).

Ekbatan is een woonwijk in de Iraanse hoofdstad Teheran die bekendstaat om zijn brutalistische flatgebouwen.

Image

Vergelijking screenshots van een Instagrampost uit maart 2025 (links) en incorrecte post uit juni 2025 (rechts). Rood kruis werd door AFP toegeveoegd

Franse factcheckers van TF1 ontdekten ook dat het gebouw in de video overeenkomt met een appartementencomplex met de naam 'Ofogh Ekbatan' in het district Ekbatan. Op de Instagrampagina van het complex zijn ook gedetailleerdere foto's van het gebouw te zien, die inderdaad overeenkomen met die in de video. Het laat ook zien dat het plein voor de gebouwen regelmatig wordt gebruikt voor bijeenkomsten en vieringen.

Een nieuwe geavanceerde zoekopdracht met de trefwoorden "Ofogh", "Chaharshanbe Suri" en "Ekbatan" in het Farsi leidde naar een video op Threads met dezelfde vieringen op hetzelfde plein, maar dan vanuit een ander perspectief. Het bijschrift van de video, gepubliceerd op 19 maart 2025, luidde "Ofogh Ekbatan Viering van Chaharshanbe Suri" in het Farsi.

Dezelfde balkons en architectonische kenmerken zijn duidelijk zichtbaar. Bovendien is er op de achtergrond van de video een witte toren te zien die overeenkomt met een toren die zichtbaar is op Google Maps. Deze toren bevindt zich direct voor het Ofogh-complex, wat de oorspronkelijke context van de video verder bevestigt.

Image

Screenshot van video op Threads vanuit een ander perspectief (links) met een witte toren en een satellietbeeld van Google Maps waarop dezelfde toren zichtbaar is (rechts)

In de wijk Ekbatan wordt traditioneel een van de grootste Suri-vieringen in Teheran gehouden (hier gearchiveerd). Tijdens de feestelijkheden springen deelnemers over vreugdevuren terwijl ze zingen "Ik geef je mijn gele kleur", een symbool voor ziekte, en "Ik neem jouw rode kleur", een symbool voor leven, meldde AFP.

Volgens hetzelfde nieuwsbericht maakt het festival deel uit van het pre-islamitische erfgoed van Iran en wordt het over het algemeen afgekeurd door het sjiitische-islamitische klerikale establishment. Maar, het is populair bij jongeren, waarbij velen hun eigen vuurwerk maken voor het evenement, een praktijk die soms resulteert in letsel of zelfs de dood.

Image

Iraniërs steken vuurwerk af tijdens het vuurfeest, of Chaharshanbeh Soori, dat jaarlijks wordt gehouden op de laatste dinsdagavond voor de voorjaarsvakantie van Nowruz, in Teheran op 18 maart 2025. (AFP / ATTA KENARE)