Hoesten is geen bewezen behandeling voor hartaanval, zeggen experts

"Als je alleen bent en een hartaanval krijgt. Wat ga je dan doen?" begint een lange Facebookpost die op 13 mei 2025 op Facebook werd gedeeld. De post beschrijft een hypothetisch scenario waarin iemand thuiskomt na een dag hard werken en pijn op de borst krijgt en niet weet of hij snel genoeg bij het dichtstbijzijnde ziekenhuis kan komen. "Je kunt jezelf helpen door herhaaldelijk en heel hard te hoesten! Haal diep adem voor elke hoest," gaat het bericht verder. "De hoest moet elke seconde herhaald worden totdat je in het ziekenhuis bent of totdat je hart normaal begint te kloppen."

Honderden andere gebruikers deelden ook dezelfde lange tekst.

Soortgelijke berichten worden al jaren gedeeld in verschillende talen en werden eerder al gefactcheckt door AFP, zoals hier, hier en hier. Een factcheck van de Amerikaanse organisatie Snopes (hier gearchiveerd) legt ook uit dat een versie van deze tekst, die al in 1999 circuleerde, werd toegeschreven aan het Rochester ziekenhuis, dat de beweringen weerlegt.

Volgens de laatste gegevens van Eurostat zijn hart- en vaatziekten de meest voorkomende doodsoorzaak binnen de EU en de meest voorkomende doodsoorzaak na kanker in Nederland (hier gearchiveerd).

Maar, volgens experts is er echter geen bewijs is dat hoesten helpt bij een hartaanval. Integendeel, mensen met dergelijke symptomen moeten onmiddellijk de hulpdiensten bellen om gespecialiseerde hulp te krijgen. Hoesten zou tijdige hulp alleen maar uitstellen.

Image

Screenshot van incorrecte post op Facebook. Genomen op 16/5/25.

Volgens experts helpt hoesten niet

"De meeste hartaanvallen worden veroorzaakt door een blokkade in een of meer van de bloedvaten die het hart van bloed voorzien. Wanneer het hart geen bloed - en dus geen zuurstof - krijgt, ontstaat er een hartaanval," verklaarde Bryn Muma, hoogleraar spoedeisende geneeskunde aan de Universiteit van Californië, Davis, Sacramento, en hoofd van de afdeling spoedeisende geneeskunde, in een e-mail aan AFP op 6 mei 2025.

"Een hartaanval wordt behandeld door de blokkade te openen en de bloedstroom naar het hart te herstellen. Hoesten kan de blokkade niet openen," aldus Muma. In januari werd ze ook geciteerd in een artikel op de website van de American Heart Association waarin dezelfde mythes werden ontkracht.

"Er is geen bewijs dat hoesten een hartaanval kan voorkomen," vertelde Marc Claeys, professor en adjunct-diensthoofd cardiologie in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, tijdens een interview met AFP op 5 september 2022, toen hetzelfde bericht ook al online de ronde deed. 

"Bij een aantal patiënten dat een hartinfarct meemaakt, de minderheid, kunnen er ritmestoornissen voorkomen en als die personen zich dan niet goed voelen, dan kunnen we overwegen of we hun dan krachtig gaan laten hoesten om te zien of dat een effect heeft", zei Claeys, maar, "generalisatie van dergelijke gevallen zou dus tot meer kwaad dan goed kunnen leiden".     

"Hoesten is nooit effectief geweest in het verminderen van hartaanvallen of de gevolgen ervan, noch in het beperken van het risico op een hartstilstand," zei ook Nicolas Lamblen, hoofd van de spoedeisende hulp en hartbewaking van het Universitair Ziekenhuis van Lille, in een AFP-artikel dat dezelfde beweringen weerlegde in 2022. "Bij een hartstilstand is een persoon volledig bewusteloos, dus ze kunnen je sowieso niet horen, niet reageren of hoesten," voegde de arts eraan toe.

Het misleidende bericht suggereert dat hoesten cardiopulmonale reanimatie (CPR), wat borstcompressies en reddingsbeademing omvat, kan vervangen.

"Cardiopulmonale reanimatie (CPR) is bij de meeste hartaanvallen niet nodig. Het wordt alleen uitgevoerd als het hart stopt met kloppen en een patiënt een hartstilstand heeft, wat het gevolg kan zijn van vele oorzaken, waaronder een hartaanval," voegde Muma eraan toe, waarbij ze opmerkte dat "het doel van reanimatie is om de organen van bloed te voorzien terwijl het hart weer begint te kloppen. Reanimatie opent geen blokkade in de bloedvaten van het hart".

"Hoestreanimatie heeft geen rol bij een hartaanval," vertelde Dr. Allen J. Taylor, voorzitter van Cardiologie bij MedStar Health in de VS, in juli 2022 aan AFP. "De extra bloedstroom door hoesten is minimaal en hoe dan ook kunnen de meeste mensen hoesten niet langer dan 15 seconden volhouden", voegde hij eraan toe en waarschuwde dat "de extra inspanning voor hoesten de patiënt zeker niet helpt".

Geneeskundeafdelingen, zoals die van de Universiteit van Chicago en McGill University en de Cleveland Clinic, weerlegden de bewering ook in verschillende artikels op hun website.

Wat is een hartinfarct?

"Bij een hartinfarct kan het bloed niet meer naar een deel van het hart stromen," wordt uitgelegd op deze pagina van het Universitair Medisch Centrum in Groningen. "Dit komt door een vernauwing of verstopping in één of meer slagaders rond het hart. Dat deel van het hart krijgt dan geen zuurstof meer en raakt beschadigd. Een hartinfarct heet ook wel een hartaanval." 

Op zijn website somt het Nederlandse Rode Kruis ook enkele symptomen van een hartinfarct of hartaanval op:

- Een drukkende pijn op de borst, de pijn wordt in rust niet minder

- Vaak: kortademigheid, zweten, duizeligheid, flauwte

- Soms: uitstralende pijn naar de armen, schouderbladen, hals, kaak of maagstreek

- Soms: acute, ernstige vermoeidheid, misselijkheid en/of braken

Expertadvies: zoek onmiddellijk medische hulp

"Zoek onmiddellijk medische spoedeisende hulp", antwoordde Brin Muma op de vraag van AFP wat iemand die alleen is en symptomen van een hartaanval ervaart, moet doen.

"Voor een hartinfarct of plotse pijn in de borstkas die langer dan een half uur aanhoudt, moet men ook zo snel mogelijk 112 bellen en de persoon naar het ziekenhuis brengen. Daar zal medicatie opgestart worden en een hartonderzoek gedaan worden waarbij dokters met een katheter tot het hart gaan om te zien waar de verstopping zit en die dan open maken met een stent," waarschuwde Claeys ook.

"Als iemand het gevoel heeft dat hij een hartaanval krijgt als hij alleen thuis is, moet hij het alarmnummer bellen en proberen mensen in de buurt te waarschuwen die hulp kunnen bieden," legt Lamblin uit. "Het beste zou zijn om de deur te openen en daar te blijven, want als de deur op slot zit, zullen hulpverleners tijd verliezen om binnen te komen," voegt hij eraan toe.

Meer factchecks over gezondheidsthema's vind je hier.