De video van Roemeense fans die tijdens de EK-wedstrijd van 2024 tegen Oekraïne de naam van Poetin scanderen, is bewerkt
- Gepubliceerd op 28 juni 2024 om 12:08
- Leestijd: 7 min
- Door: Ede ZABORSZKY, Rossen BOSSEV, AFP Hongarije, AFP Bulgarije
- Vertaling en aanpassing: Charlotte STEENACKERS
Copyright © AFP 2017-2024. Voor commercieel gebruik van deze inhoud is een abonnement vereist. Klik hier voor meer informatie.
De nationale teams van 24 Europese landen nemen het in Duitsland tegen elkaar op tijdens het voetbalkampioenschap UEFA EURO 2024 dat plaatsvindt van 14 juni tot 14 juli 2024. Gebruikers op sociale media zoals Facebook en Telegram deelden een video waarin werd beweerd dat Roemeense fans de naam van de Russische president Vladimir Poetin scandeerden tijdens de wedstrijd tussen de nationale teams van Roemenië en Oekraïne in de Allianz Arena in München. Sommige van deze berichten (hier in het Engels) delen ook een foto van dezelfde wedstrijd waarin wordt beweerd dat fans de vlag van de Volksrepubliek Donetsk in Oost-Oekraïne omhoog hielden.
Rusland werd geschorst door de Europese voetbalbond na de invasie van Oekraïne (hier gearchiveerd).
De gemanipuleerde video ging viraal in meerdere talen, onder andere in het Duits, Thais, Vietnamees, Arabisch en Grieks. Sommige berichten verwijzen naar een post van een X-gebruiker genaamd 'Lord Bebo', die regelmatig onjuiste informatie verspreidt (zie hier en hier). Mediakanalen in het Frans, Bulgaars en Russisch deelden de gemanipuleerde video ook.
Maar de video is gemanipuleerd: de video toont inderdaad de Roemeense fans (in gele t-shirts met een blauw-geel-rode rand op de mouwen, de kleur van het nationale team) tijdens de wedstrijd Roemenië-Oekraïne in München in 2024, maar het geluidsfragment van een video uit 2021 werd eraan toegevoegd. In de oude video uit 2021 is te zien hoe Oekraïense fans (ook met gele t-shirts) de Russische president eigenlijk beledigden tijdens een wedstrijd in Boekarest, Roemenië. In de live-uitzending van de wedstrijd van 17 juni 2024 is er geen geroep voor of tegen Poetin te horen. AFP-fotografen en verslaggevers die aanwezig waren op de wedstrijd hebben ook niks opgemerkt. De Europese voetbalbond UEFA bevestigde aan AFP dat de recente video die online werd gedeeld nep was.
Originele geluidsfragment
De gemanipuleerde video veroorzaakte enige discussie op sociale media, waarbij pro-Oekraïense X-accounts beweerden dat de fans feitelijk beledigingen scandeerden aan het adres van de Russische president. Maar ook dit klopt niet: de video werd niet opgenomen in de Allianz Arena in München, Duitsland, waar het Oekraïense team dat op 17 juni 2024 tegen Roemenië speelde (link hier gearchiveerd).
Om uit te zoeken waar de bron van het geluidsfragment vandaan kwam, deed AFP verschillende zoekopdrachten op het internet. Zo vonden we een YouTubevideo uit 2021 met dezelfde beelden en geluidsfragmenten als de beledigende versie hierboven vermeld (link hier gearchiveerd). De video is afkomstig van het kanaal "Ultras Dynamo Kyiv TV", een groep fanatieke aanhangers van de voetbalclub Dynamo Kyiv .
In de beelden van de "Ultras"-video is een wedstrijd van het EK voetbal 2020 te zien (gehouden in 2021 vanwege de coronapandemie). Deze wedstrijd vond plaats op 21 juni 2021 in de Nationale Arena van de Roemeense hoofdstad Boekarest. Oostenrijk nam het op tegen Oekraïne (link hier gearchiveerd). De video van 2021 toont Oekraïense fans in gele korte broeken (de kleur van het nationale team) die Poetin beledigen.
Wanneer we dit vergelijken met de versie die nu op sociale media wordt verspreid, zien we dat de geluidsfragementen van de video uit 2021 werden overgenomen zonder het beledigende deel. Enkel de naam van de Russische president werd behouden. Daarnaast is het drummen en zingen in beide videos identiek zoals te horen is op deze montage door AFP:
Volgens een Newsweek-rapport (link hier gearchiveerd) vindt deze slagzin zijn oorsprong in 2014, toen verschillende Oekraïense voetbalfangroepen "Путін – хуйл" (Poetin khuylo! wat ongeveer vertaald kan worden als "Poetin is een eikel") begonnen te zingen ter navolging van de Euromaidan-protesten en de Russisch-Oekraïense oorlog van 2014.
Geen geroep te horen tijdens de 2024 EK-wedstrijd Roemenië-Oekraïne
De kwaliteit van de gemanipuleerde video die momenteel online wordt gedeeld is slecht. Toch kunnen we de tijd van de opname schatten op basis van de schaduw die de stadionmuren van de Allianz Arena in München op het veld werpen. Op basis hiervan kunnen we afleiden dat de gemanipuleerde video ergens rond de 34ste minuut van de wedstrijd Roemenië-Oekraïne werd opgenomen. Maar tijdens de officiële feed van de wedstrijd is dergelijk geroep niet te horen.
AFP-fotografen en verslaggevers die aanwezig waren bij de wedstrijd Roemenië-Oekraïne hoorden ook geen geroep dat leek op dat van de gemanipuleerde video.
De UEFA, die het EK organiseert, doet regelmatig onderzoek naar problematisch gedrag van fans tijdens wedstrijden. Dit deden ze bijvoorbeeld na de wedstrijd van 16 juni 2024 tussen Servië en Engeland wegens "het overbrengen van een provocerende boodschap die niet geschikt is voor een sportevenement" (link hier gearchiveerd) .
Zoals AFP eerder berichtte, (link hier gearchiveerd) startte de UEFA een onderzoek omdat Servische fans vlaggen omhoog hielden die de onafhankelijkheid van Kosovo in twijfel trokken. Er werd geen officiële klacht ingediend of dergelijk onderzoek opgestart met betrekking tot de wedstrijd Roemenië-Oekraïne van 17 juni.
De UEFA bevestigde aan AFP op 18 juni 2024 dat het om een "nepvideo" ging, en gaf verder geen commentaar.
Geen "DPR"-vlag te zien op de beelden na de eerste goal
Bovendien deelden gebruikers op sociale media en verschillende online media een foto van dezelfde wedstrijd, die zou bewijzen dat Roemeense fans de vlag van de Volksrepubliek Donetsk in Oost-Oekraïne omhoog hielden tijdens de match.
AFP achterhaalde wanneer de oorspronkelijke beeld werd genomen. De foto laat juichende spelers zien nadat Nicolae Stanciu voor Roemenië het eerste doelpunt had gescoord (29ste minuut). We hebben het screenshot dat in sommige talen gedeeld wordt op sociale media vergeleken met de live-uitzending van de wedstrijd. Daarop kunnen we zien dat de vlag niet in de uitzending voorkomt:
Op de UEFA-website is een video te zien waarop het doelpunt vanuit een ander perspectief wordt getoond (link hier gearchiveerd). Ook hier is de vlag van de Volksrepubliek Donetsk niet te zien:
Foto's van dezelfde momenten van de wedstrijd zijn beschikbaar op Getty Images. Daar is de DPR-vlag ook niet te vinden (link hier gearchiveerd):
Volgens AP heeft de voetbalbond het beveiligingspersoneel vóór de match opgedragen om tijdens de wedstrijd tegen Oekraïne geen Russische vlaggen tot het stadion toe te laten.
De Olympische Spelen, die in 2024 in Parijs plaatsvinden, worden ook gebruikt om pro-Russische desinformatie te verspreiden. Sociale media-accounts verspreidden een misleidende video waaruit zou blijken dat tijdens een luchtshow niet de Franse, maar de Russische nationale vlag in de lucht werd getoond. In werkelijkheid was dit niet het geval.
Heeft u content gezien die u door AFP wilt laten verifiëren?
Neem contact met ons op