Deze man en zijn familie werden zwaar mishandeld maar overleefden een woningoverval in Zuid-Afrika

Een Facebook post waarin de bewering werd gemaakt werd op 6 juni 2020 gepubliceerd en meer dan 1.000 keer gedeeld. De post bevat een foto van een man en twee kinderen met een bijschrift waarin staat dat de man “1 van de blanke boeren in Afrika [is] die afgeslacht zijn ook zijn kinderen”. Dezelfde tekst en foto werden op 6 juni getweet en vanuit daar meer dan 600 keer gedeeld.

Image

Screenshot van de Facebook post, gemaakt op 9 juni 2020

De Facebook post werd gepubliceerd temidden van demonstraties tegen racisme en politiegeweld in de Verenigde Staten en andere landen, waaronder Nederland. De massale demonstraties ontstonden na de dood van George Floyd, een zwarte Amerikaanse man die op 25 mei stierf terwijl een witte politieagent bijna negen minuten lang een knie in zijn nek drukte. Meerdere Facebook-gebruikers verwezen in de comments naar de protesten en vroegen waarom aanvallen op witte boeren in Zuid-Afrika geen demonstraties tot gevolg hadden gehad. 

De bewering dat de man en kinderen in de foto vermoord werden is niet waar. Zuid-Afrikaanse politie vertelden AFP Factcheck dat Mario Coetzee en zijn zoon gewond raakten, maar niet overleden, na een woningoverval op hun huis in Potchefstroom, april 2019. 

De post linkt naar een artikel op de website commonsensetv.nl. De foto van de man en kinderen komt terug in het artikel, met het bijschrift “gemartelde familie”, maar hun namen worden niet genoemd. Een omgekeerde beeldzoekactie met Yandex laat zien dat de afbeelding gebruikt werd in een artikel op de website southafricatoday.net. Dit artikel identificeert de man in de foto als Mario Coetzee uit Potchefstroom, zo’n 120 kilometer ten zuidwesten van Johannesburg. 

Een Google zoekopdracht naar “‘Mario Coetzee’ aanval” leidt naar een artikel door lokaal medium Potchefstroom Herald. Het artikel meldt dat Coetzee en zijn zoon Marlu (toen 8) op 18 april 2019 aangevallen werden. In het artikel staan foto’s van Coetzee en zijn zoon, met verwondingen na de aanval. 

Een woordvoerder van de politie van Potchefstroom bevestigt aan AFP Factcheck dat ze onderzoek deden naar de woningoverval. Adéle Myburgh schreef per e-mail in een verklaring: “Mario Coetzee (47) en zijn zoon, Marlu (8) werden in hun slaapkamer aangevallen terwijl ze sliepen, net na middernacht om 00:15 op donderdag, 18 april 2019. Mario’s dochter, Marizé (7) was ook in de kamer toen de aanval plaatsvond, maar werd niets aangedaan.”

Myburgh voegt toe dat Mario verschillende breuken opliep in zijn gezicht, kaak en knie en dat Marlu gezichtsbreuken opliep. Niemand kwam om het leven bij het incident en zowel vader als zoon zijn ontslagen uit het ziekenhuis. 

Cijfers over erfaanvallen

De Facebook post beweert ook dat er “om de vijf dagen” een “boer met gezin vermoord” wordt. De post linkt naar een artikel, gepubliceerd op 2 juni 2020, met de kop “Plaasmoorde! Genocide op witte boeren in Zuid-Afrika”. Het artikel beweert: “Gemiddeld wordt er om de vijf dagen een blanke boer vermoord.” “Plaasmoorde” is het Afrikaanse woord voor erfaanvallen. Het artikel vermeldt geen bron voor het cijfer.   

AFP Factcheck kan deze bewering niet verifiëren. Beschikbare statistieken over erfaanvallen en moorden in Zuid-Afrika geven verschillende cijfers, elk met hun eigen beperkingen, zoals deze factsheet door factcheck-website Africa Check uitlegt. Een artikel over erfaanvallen in Zuid-Afrika dat in 2019 in Trouw verscheen noemt het idee van een genocide op de witte bevolking van Zuid-Afrika een “hardnekkige mythe” die “met geen statistiek te staven” is en vooral “in de westerse wereld aanslaat”.

Het incident in het huis van de familie Coetzee werd door politie als woningoverval, niet erfaanval gecategoriseerd. Politiewoordvoerder Myburgh: “Als de misdaad begaan wordt op een kleinhoeve of boerderij zonder landbouwactiviteiten, wordt het gecategoriseerd als woningoverval. Als de misdaad begaan wordt op een kleinhoeve/boerderij waar landbouwactiviteiten plaatsvinden, wordt het gecategoriseerd als erfaanval.”