HLN heeft dit artikel nooit gepubliceerd; Jürgen Conings is niet vlak voor zijn dood gearresteerd

"HLN verspreidde gisteren wel het bericht dat hij gearresteerd was. 10min later hebben ze het weer offline gehaald” luidt de tekst in een schermopname van een zogenaamd artikel op het Vlaamse nieuwsplatform HLN. De schermopname verscheen onder andere in dit Facebookbericht, gepubliceerd op 21 juni en sindsdien 356 keer gedeeld, en verscheen een dag eerder ook op Twitter.

De kop van het artikel luidt: "LIVE Jurgen Conings gearresteerd. Meer info volgt", en de intro bevat de bewering dat de politie heeft "bevestigd" dat de voortvluchtige is "gearresteerd door 2 soldaten".

Het mysterieuze en tegenstrijdige bericht wordt door gebruikers op Facebook gepresenteerd als een aanwijzing dat de media iets te verbergen hebben: "Hij is niet vermoord. Met al hun leugens en bedrog. We zullen nooit weten wat er echt is gebeurd."

Image

Screenshot van een van de misleidende berichten op sociale media, vastgelegd op 23 juni, 2021

Jürgen Conings

De dubieuze schermopname verscheen op sociale media op de dag dat het lichaam van de Conings werd gevonden. De voormalige soldaat was voortvluchtig en de autoriteiten zochten hem vanwege zijn terroristische motieven: de 46-jarige had een afscheidsbrief achtergelaten waarin hij "een aanslag tegen het regime en tegen virologen" aankondigde.

Conings had onder andere Marc Van Ranst bedreigd, een bekende Belgische viroloog die tijdens de coronacrisis een doelwit is geworden voor complottheoretici, coronasceptici en extreemrechtse groepen.

Conings hing naar verluidt twee uur lang rond bij het huis van Van Ranst in de avond van 17 mei, voordat hij verdween. Hij werd beschouwd als een terreurverdachte en was volgens de Belgische politie vuurwapengevaarlijk. In tegenstelling tot de bewering in de gemanipuleerde schermopname, werd hij niet gearresteerd maar werd hij dood aangetroffen in het Dilserbos op 20 juni na een vijf weken durende klopjacht.

Volgens de federaal procureur Frédéric Van Leeuw was zijn doodsoorzaak "naar alle waarschijnlijkheid" veroorzaakt door zelfmoord met een vuurwapen.

Verklaring van HLN

In reactie op de aantijgingen op sociale media en de mysterieuze schermopname van een nieuwsbericht dat niet terug te vinden is, publiceerde de krant een verklaring, waar ze het omschrijven als een "fake nieuwsbericht". De krant vervolgt:

“Op sociale media doet een nep nieuwsbericht de ronde over Jürgen Conings. Het is opgemaakt in de huisstijl van HLN, en doet uitschijnen dat de militair niet door zelfmoord om het leven zou zijn gekomen. Het artikel is echter volledig nep en werd niet geschreven door HLN of de journalisten die onder het stuk genoemd worden. Het federaal parket onderzoekt de doodsoorzaak nog, maar liet eerder al weten dat alle elementen voorlopig op zelfmoord wijzen.”

AFP zocht soortgelijke pagina's op de website van HLN en vond deze live updates met dezelfde foto van Conings. Het is onduidelijk of dit de originele pagina was die werd gebruikt voor de bewerking, maar de vergelijking hieronder laat zien dat het uiterlijk identiek is.

Image

Screenshot van een origineel HLN-artikel (links) en een screenshot van de manipulatie (rechts), vastgenomen op 24 juni 2021

Stijlfout verraadt dubieuze herkomst

Als we de schermopname goed bekijken, vallen de volgende woorden op: "gearresteerd is door 2 soldaten". Het is namelijk niet gebruikelijk om getallen onder de twintig met cijfers te spellen. Als we naar andere artikelen op de website kijken zien we dat het getal met letters wordt geschreven:

Image

Screenshot van een ander artikel op hln.be, vastgelegd op 24 juni 2021

Toen AFP contact opnam met HLN, bevestigde adjunct-hoofdredacteur Dimitri Antonissen op 23 juni in een e-mail dat de spelling niet overeenkomt met de gebruikelijke stijl van de krant: "Er zal af en toe wel eens een uitzondering gebeuren, maar de gangbare stijl is inderdaad om kleine getallen in de tekst zelf niet in cijfers te schrijven."

AFP heeft eerder gemanipuleerde schermafbeeldingen geverifieerd. We keken bijvoorbeeld naar deze manipulatie van een AD-artikel waarin een verzonnen citaat toegewezen werd aan de korpschef van de Nederlandse politie over "het in elkaar slaan van demonstranten". Ook deze fabricage werd gemaakt door een onbekende en begon online te circuleren.