Pijn tijdens bevalling is subjectief: kan niet worden gemeten in "pijneenheden" of aantal gebroken botten

"Het menselijk lichaam kan slechts 45 eenheden pijn verdragen, maar op het moment van de bevalling heeft een vrouw maximaal 57 pijneenheden, wat gelijk staat aan 20 botten tegelijkertijd breken", valt te lezen in dit Facebookbericht van 28 juni 2022 dat ruim 400 keer gedeeld werd. Hetzelfde verhaal verscheen al eerder op het platform, zoals in dit Facebookbericht uit juni 2021.

Image

Screenshot van een van de misleidende publicaties, vastgelegd op 5 juli 2022

Het verhaal wordt ook gedeeld in het Engels, Frans, Portugees, Grieks en Duits en circuleert sinds tenminste 2010. Het werd reeds geverifieerd door AFP in 2019, maar verschijnt sinds eind juni 2022 opnieuw in verschillende talen. Deze nieuwe berichten werden onder andere geverifieerd door AFP in het Spaans en Frans.

AFP sprak met verschillende gynaecologen, verloskundigen en anesthesisten over de bewering. Hoewel ze erkennen dat de pijn die gepaard gaat met een bevalling een van de meest intense is die er bestaat, wijzen ze er ook op dat het subjectief is, afhankelijk is van meerdere factoren en niet in eenheden kan worden gemeten.

Pijn is subjectief 

"Het is fantasievol om te praten over 'pijneenheden'", vertelde Dominique Truan, een verloskundige en gynaecoloog aan de Universiteit van Chili, in de Spaanse factcheck. "Pijn is te subjectief, te persoonlijk, te contextueel", benadrukte ze.

"Pijn is uiterst subjectief. Het hangt af van onze perceptie van het lichaam en ons vermogen om te verdragen. De psychologische toestand speelt een grote rol – het interfereert op veel gebieden", vertelde Philippe Goffard op 27 juni 2022, plaatsvervangend hoofd van de anesthesie- en intensive care-afdeling van het Universitair Ziekenhuis Saint-Pierre in Brussel.

Hij wijst er echter op dat "de pijn van de bevalling valt in de categorie van de meest intense pijn".

Het concept van "pijneenheden" komt ook niet uit een ander medisch gebied, vertelde Luis Miguel Torres, voorzitter van de Spaanse Multidisciplinaire Pijnvereniging. De term "bestaat niet in het klinische of onderzoeksveld", "het is iemands uitvinding, die geen basis heeft, geen wetenschappelijke basis".

André Wolff, Hoogleraar Anesthesiologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en Medisch Hoofd van het UMCG Pijncentrum legde op 5 juli 2022 ook uit aan AFP: "Voor deze bewering ken ik geen bewijs, sterker nog: pijnervaring is individueel bepaald." Wolff concludeert eveneens dat het idee van pijneenheden verzonnen is: "Dus: niet waar, sterker nog: onzin!"

Hoewel het niet in eenheden kan worden gemeten, is de pijn van de bevalling "een pijn die in de geneeskunde als 'hoog' wordt beschouwd, een beetje zoals intense nierstenen", voegde Dominique Truan toe.

Luis Miguel Torres vergeleek de pijn van een bevalling ook met die van een patiënt die lijdt aan nierstenen of galstenen, maar benadrukte dat de pijn van de bevalling "zeer specifiek blijft vanwege de omstandigheden en de tijdsduur". "Je kan het aan niemand uitleggen. Het is moeilijk om het te vergelijken met een ander soort pijn", voegde hij eraan toe.

Wat men voelt tijdens de bevalling "hangt ook af van de begeleiding en voorbereiding voor de geboorte, vooral als er geen pijnstilling is,"vertelde Mario Sebastiani tegen AFP, een verloskundige in het Italiaanse Ziekenhuis in Buenos Aires.

Schaal van 1 tot 10 

Alle door AFP geïnterviewde specialisten vertellen dat ze niet begrijpen waar de cijfers in het verhaal naar verwijzen. Dit betekent echter niet dat artsen de pijn van de patiënt niet beoordelen op het moment van bevalling.

"De beoordeling van de pijn heeft tot doel de pijn te objectiveren om een aangepaste behandeling te kunnen toepassen. Afhankelijk van de pijndrempel, die voor elke persoon verschillend kan zijn, geven we de best mogelijke behandeling", legt Philippe Goffard uit.

"Sommige patiënten gaan heel goed om met een bevalling zonder pijnstilling en zonder ruggenprik, terwijl anderen vanaf het begin medische hulp nodig hebben", voegde hij eraan toe.

"Wij, vooral de anesthesisten, kunnen pijn tijdens de bevalling meten. We gebruiken normaal gesproken een schaal van 1 tot 10", zei Pierre Bernard op 27 juni 2022, voorzitter van het Koninklijk College van Franstalige Gynaecologen en Verloskundigen van België. 

Er zijn twee belangrijke eenvoudige pijnbeoordelingsschalen die door specialisten worden gebruikt, zoals in dit artikel in European Spine Journal wordt uitgelegd. 

De visueel analoge schaal en de numerieke schaal zijn gebaseerd op hetzelfde principe, waarbij de patiënt wordt gevraagd zijn of haar pijn te meten op een schaal van 1 tot 10 (of, zeldzamer, 10 tot 100), waarbij 10 het maximale niveau van pijn is. 

Zoals AFP eerder heeft uitgelegd, begonnen gezondheidswerkers met het gebruik van een 10-puntsschaal waarin beschrijvingen en foto's van gezichtsuitdrukkingen waren opgenomen om pijn te beoordelen, volgens een artikel dat hier in december 2018 is gepubliceerd door Harvard Health Publishing, de consumentengezondheidsafdeling van de Harvard Medical School.

Maar zelfs dat systeem is sindsdien in twijfel getrokken. "We realiseren ons nu dat de schaal te eenvoudig is om zoiets complexs te meten", zei Dr. Jianren Mao, hoofd van de afdeling Pijngeneeskunde van het Massachusetts General Hospital in hetzelfde artikel. "Wat één persoon beoordeelt als een 8 of 4 kan voor iemand anders heel anders zijn, dus het is niet altijd een juiste beoordeling, "voegde hij eraan toe.

Image

Screenshot van artikel in Harvard Health Publishing, vastgelegd in december 2019

Er zijn ook hulpmiddelen om pijn in zijn multidimensionale dimensie te meten. In 1971 ontwikkelden twee onderzoekers van de McGill University in Canada de McGill pijn-vragenlijst. Met een twintigtal vragen met precieze woorden die moesten worden aangevinkt, stelde deze vragenlijst Ronald Melzack, een van de uitvinders, in 1984 in staat om een schaal te creëren om verschillende soorten pijn te meten, waaronder pijn gevoeld tijdens de bevalling

Het is echter nog steeds erg moeilijk om verschillende soorten pijn te vergelijken, vooral pijn die verband houdt met de bevalling.

Niets met botbreuken te maken

Yoana Stancheva, verloskundige en medeoprichter van Zebra, de eerste particuliere verloskundigenpraktijk in Bulgarije, vertelde AFP op 28 juni 2022 dat "gevoelens tijdens de bevalling niets te maken hebben met botbreuken. Voor veel vrouwen gaat een normale bevalling voorbij als een intense en harde ervaring. Voor anderen is het zachtaardig, snel en dragelijk. Maar in geen van beide gevallen is er een gevoel zoals botbreuken of een andere pathologie. Integendeel – hoe intenser het gevoel, hoe beter en naar verwachting goed het lichaam werkt. Pijn tijdens de bevalling is een teken van vooruitgang in het normale proces en is met geen enkele pathologie te vergelijken."

Hoogleraar Anesthesiologie André Wolff, stelt ook dat er geen maat is die gebaseerd is op de pijn van botbreuken: "Daar zijn geen experimenten voor toelaatbaar en de pijn bij één bot breken is wederom individueel bepaald. De intensiteit van pijn kan ook afhangen van de omstandigheden."